Oktyabrda qanday ob-havo kutilmoqda?

2025 yilning oktyabr oyi ob-havoning keskin o‘zgarishi bilan boshlanadi, deya xabar bermoqda O‘zgidromet.

Sentyabr oyi oxirida kuzatilgan iliq ob-havodan so‘ng, 1–2 oktyabr kunlari O‘zbekiston hududida ushbu mavsumdagi birinchi kuzgi sovuq kirib kelishi kuzatiladi. Respublika shimolida, markaziy va sharqiy viloyatlarda ba’zi joylarda yomg‘ir yog‘adi.

Havo harorati kunduz kunlari +18…+21, kechalari +8…+13, respublika shimolida kunduz kunlari +13…+16, kechalari +4…+5 darajagacha pasayadi.

3 oktyabr kuni faqat Farg‘ona vodiysi viloyatlarida yomg‘ir yog‘ishi saqlanib turadi. 4–10 oktyabrda butun respublika bo‘yicha asosan yog‘ingarchiliksiz ob-havo bo‘lishi kutilmoqda. Havo harorati 5–7 darajaga ko‘tariladi. Kunduz kunlari havo +23…+26 darajagacha isiydi.

Oyning ikkinchi va uchinchi o‘n kunliklarida ayrim kunlarda (2–3 kun) ba’zi joylarda yomg‘ir yog‘adi. Harorat kechalari +10…+15 darajadan +5…+10 darajagacha (respublika shimolida +2 darajagacha bo‘lishi mumkin), kunduz kunlari +23…+28 darajadan +15…+20 darajagacha o‘zgarib turadi.

Avvalgi oktyabrlar qanday bo‘lgan?

Iqlim xususiyatlariga ko‘ra, oktyabr oyida o‘rtacha oylik havo harorati sentabrga nisbatan 6–7 darajaga, respublika shimolida 8–9 darajaga past bo‘ladi.

Respublikaning katta qismida o‘rtacha kechki harorat +5…+10 darajani tashkil etadi. Kunduzgi harorat odatda +23…+28 darajadan (ayrim yillarda +30…+35 darajaga yetadi) +10…+5 darajagacha o‘zgarib turadi.

«Albatta, har yili tabiat ob-havo sharoitlariga o‘z tuzatishlarini kiritadi va ba’zida haqiqiy harorat iqlim me’yoridan sezilarli darajada farq qiladi. Shunday qilib, oktyabrda, ayniqsa, oyning ikkinchi yarmida, ko‘pincha birinchi kuzgi sovuqlar kuzatiladi», – deydi sinoptiklar.

Meteorologik kuzatuvlarning 150 yildan ortiq tarixida harorat kechalari –6…–11, shimolda –10…–15, Ustyurtda –22 darajagacha pasaygan yillar ham kuzatilgan.

Toshkentda oktyabr oyida rekord darajadagi minimal harorat –11,2 darajani tashkil etgan, u 1909 yilda qayd etilgan. Bunday past havo harorati o‘tgan asrda kuzatilgan. Bu asrda oktyabrda harorat –2…–4 darajadan pastga tushmagan, respublika shimolida –6…–11, Ustyurtda –15 daraja sovuq kuzatilgan.

Meteorologik kuzatuvlarning barcha yillari davomida oktyabrdagi eng yuqori harorat ko‘rsatkichlari respublika hududining katta qismida +37…+38 darajani, mamlakat shimolida va Farg‘ona vodiysida +32…+35 darajani tashkil etadi.

Minimal harorat rekordlaridan farqli, O‘zbekistonning qator hududlarida maksimal harorat rekordlari shu asrda o‘rnatilgan.

Iqlim me’yoriga ko‘ra, oktyabr oyida 4 kundan 6 kungacha, tog‘larga yaqin joylarda 7–9 kungacha, respublikaning eng chekka janubida 1 kundan 3 kungacha yomg‘ir yog‘ishi mumkin. Kamdan kam hollarda esa juda qattiq sovuq kuzatilganda (8–10 yilda bir marta) yomg‘ir qisqa muddatga qorga aylanadi.

Ko‘p yillik davr uchun o‘rtacha yog‘ingarchilik miqdori 13 millimetrdan 25 millimetrgachani, tog‘larda 27 millimetrdan 70 millimetrgachani, shimolda, janubda va cho‘l hududlarda 3 millimetrdan 11 millimetrgachani tashkil etadi. Harorat tartibi bo‘yicha oy yog‘ingarchilik miqdori bo‘yicha turlicha bo‘lishi mumkin.

O‘zbekistonning barcha hududi bo‘yicha 2015 yil oktyabri ushbu asrdagi eng yomg‘irli yil bo‘lgan. Toshkentda oylik yog‘ingarchilik miqdori 88 millimetrni (oylik me’yordan deyarli 4 baravar ko‘p) tashkil etdi, bunda 3 kun ichida 62 millimetr yomg‘ir yoqqan.

Toshkentda barcha kuzatuv qatorlari uchun oktyabrda maksimal oylik yog‘ingarchilik miqdori 1901 yilda qayd etilgan bo‘lib, u 126 millimetrni tashkil etgan.

Ayrim yillarda bir oyda yog‘ingarchilik kuzatilgan kunlar soni 2–3 kundan oshmaydi va qator hududlarda juda kam hollarda yog‘ingarchilik kuzatilmaydigan oktyabr oylari ham qayd etiladi. 2001–2024 yillar davri uchun 2020 yil oktyabri eng quruq bo‘lib, oy davomida hududning katta qismida quruq ob-havo saqlanib turgan.