Jahon | 07:50 / 29.10.2025
4461
2 daqiqa o‘qiladi

Hindiston havo sifatini yaxshilash uchun sun’iy yomg‘irni qo‘llaydi

Hindiston rasmiylari Dehlida bo‘g‘uvchi smogga qarshi kurashish maqsadida sun’iy yomg‘ir yog‘dirishni rejalashtirmoqda. Dehlidagi hukumat rahbari ta’kidlashicha, 23 oktyabr kuni o‘tkazilgan sinovlar muvaffaqiyatli yakunlangan. Biroq ob-havo sharoiti rejaga to‘sqinlik qilishi mumkin.

Foto: EPA

Hindiston poytaxti muntazam ravishda ekologik ahvoli eng yomon shaharlar reytingiga kiradi. Oktyabr oxirida havo ifloslanishi «sog‘liq uchun xavfli» darajaga yetdi. Vaziyat «Divali» — «Olov festivali»dan so‘ng yanada yomonlashgan: bayram payti ommaviy tarzda petardalar ishlatilishi holatni mushkullashtirdi.

Dehli bosh vaziri Rexa Guptaning ma’lum qilishicha, havoni sun’iy yomg‘ir texnologiyasi yordamida tozalashga urinib ko‘riladi. Eksperiment 28–30 oktyabr kunlari, ob-havo imkon bersa, o‘tkaziladi. Gupta qayd etishicha, 23 oktyabr kuni bulutlarni urug‘lashga tayyorgarlik yakunlandi va ekspertlar texnologiyani muvaffaqiyatli sinab ko‘rdi.

The Indian Express’ning yozishicha, Kakra va Burari orasidagi sinov parvozi to‘rt soat davom etgan. Shu vaqtda pirotexnik zaryadlar yordamida kumush yodid va natriy xloridi bulutlarga sepilgan.

Ekologiya vaziri Mandjinder Singh Sirsa tushuntirishicha, osmonda bulut bo‘lmasa, bulutlarni urug‘lash amalga oshirib bo‘lmaydi. Uning ta’kidlashicha, dastlab bulutlar hosil bo‘lishi shart, shundan keyingina urug‘lashni bajarish mumkin.

Bulutlarni urug‘lash (cloud seeding) texnologiyasi odatda yog‘ingarchilik miqdorini oshirish uchun qo‘llanadi. Maxsus moddalar suv tomchilari kondensatsiyasini kuchaytirib, yirikroq tomchilarni hosil qiladi va yog‘in tushishiga turtki beradi. Masalan, kumush yodid kabi mikroskopik zarrachalar bulutga tushganda, ular muz kristalli hosil bo‘ladigan markazga aylanadi: shu zarrachalarda suv muzlab, mayda muzchalar paydo bo‘ladi va keyinchalik yog‘inga aylanadi.

Mavzuga oid