Zelenskiy urush davrida saylovlar o‘tkazishga tayyorligini bildirdi

Ukraina yetakchisi Kiyev chorshanba kuni AQShga tinchlik rejasining yangilangan versiyasini topshirishini ham aytdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Ukraina, AQSh va Kiyevning Yevropadagi ittifoqchilari o‘rtasidagi muzokaralar jarayoni doirasida tinchlik sulhi uchun asos bo‘lishi kerak bo‘lgan jami uchta hujjat muhokama qilinmoqda.

Quyida – Volodimir Zelenskiyning asosiy bayonotlari keltiriladi.

Ukrainadagi saylovlar haqida

«Hamkorlarimizga hurmat saqlagan holda aytamanki, Ukrainadagi saylovlar masalasi, menimcha, avvalo xalqimizga bog‘liq va bu boshqa davlatlar xalqining emas, Ukraina xalqining masalasi.

Ochiq aytaman, saylovga tayyorman. Agar biz hokimiyatga yopishib olganimiz yoki shaxsan men prezidentlik kursisiga yopishib olganim va shuning uchun urush tugamayotgani haqidagi shamalarni eshitdim – bu, to‘g‘risini aytsam, mutlaqo noxolislik.

Saylovlarni o‘tkazish uchun ikkita masala bor: birinchi navbatdagisi xavfsizlik – buni qanday o‘tkazish kerak, zarbalar, raketalar ostida qanday qilish kerak; shuningdek, harbiylarimiz masalasi: ular qanday ovoz berishi bo‘yicha. Siz buni bilasiz va takrorlamoqchi emasman. Ikkinchi masala – saylovlar o‘tkazilishining qonuniyligi uchun qonuniy asos.

Va bu masalani bugun AQSh prezidenti, hamkorlarimiz ko‘tarayotgani uchun men juda qisqa javob beraman: men saylovga tayyorman. AQShdan bu borada yordam berishni so‘rayman, AQSh yevropalik hamkasblar bilan birgalikda saylovlar uchun xavfsizlikni ta’minlashi mumkin, shunda keyingi 60–90 kun ichida Ukraina saylovlarni o‘tkazishga tayyor bo‘ladi. Bunga shaxsan menda iroda va tayyorgarlik bor.

Yana bir gap. Agar ish shunday ketadigan bo‘lsa, men fraksiyamiz deputatlaridan, umuman olganda, bizning parlamentariylarimizdan harbiy holat davrida qonunchilik asoslari va Saylov to‘g‘risidagi qonunni o‘zgartirish imkoniyati to‘g‘risida qonunchilik takliflarini tayyorlashni so‘rayman. Men ertaga Ukrainada bo‘laman, hamkorlardan takliflar kutaman, deputatlarimizdan ham takliflar kutaman – va saylovga borishga tayyorman».

Tinchlik rejasi va uchta hujjat haqida

«20 banddan iborat doiraviy hujjat bor. U doimo o‘zgarib turadi va bu normal holat. Ukraina, Yevropa va tinchlik manfaatlariga javob berishi kerak bo‘lgan jonli tuzilma.

Ikkinchi hujjat – bu xavfsizlik kafolatlari, biz buning ustida ishlayapmiz. Men harbiylarimizdan tegishli takliflarni va ularning amerikalik hamkorlar bilan muloqotini kutyapman. Va bularning barchasi „ko‘ngillilar koalitsiyasi“ asoslari bilan birlashtirilishi kerak. Buni aniq aytish qiyin, lekin siz buni ko‘rasiz. Xavfsizlik kafolatlari – biz va AQSh, biz va yevropaliklar o‘rtasidagi muhim hujjatdir.

Uchinchi hujjat – tiklash bo‘yicha. Kimdir buni Ukrainaning iqtisodiy rivojlanishi deb aytadi. Albatta, bu urush tugaganidan yoki o‘t ochish to‘xtatilganidan keyin ishlashi kerak bo‘lgan loyihadir. Biz bu hujjat ustida ham ishlayapmiz».

Yangilangan rejani AQShga yetkazish haqida

«Bugun ishlayapmiz, ertaga ham ishlaymiz. O‘ylaymanki, biz buni ertaga yuboramiz».

Rossiya bilan energetika sulhi haqida

«Avvalo, rossiyaliklar bizning energetikamizga zarba bermoqda va biz javob qaytarishimiz mutlaqo adolatdan. Va shuning uchun, agar rossiyaliklar energetik sulhga tayyor bo‘lsa – buni doim ta’kidlab kelganmiz – biz tayyormiz, bu odamlar uchun juda muhim».

Qrim qaytarilishi va NATOga a’zolik haqida

Bu BBC muxbirining Volodimir Zelenskiy chindan ham 2019 yilda Vladimir Putin bilan ilk uchrashuvda «Men Qrimni qaytarishni va Ukraina NATOda bo‘lishini xohlayman» deb aytganmidi, deya berilgan savoliga javob bo‘ldi

«Biz realistlarmiz, biz haqiqatan ham NATOga a’zo bo‘lishni istaymiz. Menimcha, bunga haqlimiz. Ammo aniq bilamizki, AQSh ham, yana bir qancha davlatlar ham, ochiq aytadigan bo‘lsak, hozircha Ukrainani NATOda ko‘rishmayapti. Va albatta Rossiya ham.

Qrimga keladigan bo‘lsak, bu yarimorolimizni to‘liq qaytarib olishga kuchimiz yetmaydi. Birinchi uchrashuvda shunday degan bo‘lishim mumkin. Va men haq edim, deb hisoblayman. Ochig‘ini aytaman: ha, bugungi kunda bularning barchasiga kuchimiz yetmaydi, bularning barchasi uchun yetarlicha qo‘llab-quvvatlov yo‘q, lekin men buni birinchi uchrashuvda aytgandim, o‘ylaymanki, men buni Putin bilan so‘nggi uchrashuvda ham tasdiqlay olgan bo‘lardim».

Financial Times gazetasi vaziyatdan xabardor manbaga tayanib xabar berishicha, Vashington Ukraina prezidentidan Tramp ma’muriyatining o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvga erishishga qaratilgan «tinchlik rejasi»ga 25 dekabrgacha (Rojdestvo) javob qaytarishni talab qilmoqda.

Nashr suhbatdoshlarining so‘zlariga ko‘ra, Donald Trampning elchilari Volodimir Zelenskiyga AQShning hali mavhum xavfsizlik kafolatlari evaziga Ukrainadan hududiy yo‘qotishlarni tan olishni talab qiladigan tinchlik kelishuviga javob berish uchun bir necha kun muhlat bergan.

Zelenskiy yevropalik hamkasblariga shanba kuni ikki soat davom etgan telefon muloqotida Trampning maxsus vakili Stiv Uitkoff va AQSh prezidentining kuyovi Jared Kushner unga bosim o‘tkazib, tezroq qaror qabul qilishni talab qilganini aytdi.

Financial Times’ning Kiyevga taklif qilingan muddatlar bilan tanish bo‘lgan manbasi Tramp «Rojdestvogacha» kelishuvga erishishga umid qilayotganini aytgan.

Rasmiylarga ko‘ra, Zelenskiy AQSh vakillariga Vashington taklifiga javob berishdan oldin yevropalik ittifoqchilar bilan maslahatlashish uchun vaqt kerakligini bildirgan.

Rasmiylardan birining so‘zlariga ko‘ra, Ukraina tomoni Rossiyaning qabul qilib bo‘lmaydigan hududiy talablari va AQShning rad etib bo‘lmaydigan talablari o‘rtasida qolib ketgan.

Dushanba kuni Londonda Ukraina prezidenti Fransiya, Germaniya va Buyuk Britaniya yetakchilari bilan uchrashgandi. Germaniya kansleri Fridrix Mers vaziyat shoshilinch ekaniga ishora qilib, yetakchilar «yaqin kunlarni muhokama qilish uchun yig‘ilgani, chunki bu barcha uchun hal qiluvchi lahza bo‘lishi mumkinligi»ni aytdi, deb yozadi FT.

Seshanba kuni Zelenskiy Italiyaga jo‘nab ketdi va u yerda mamlakat bosh vaziri Jorj Meloni bilan muzokaralar o‘tkazdi. Uchrashuvda urushni tugatish bo‘yicha tinchlik rejasi tafsilotlari ham muhokama qilingan.