Ekologiya, mediamakon va diplomatiya. 2025 yilgi O‘zbekiston – faollar nigohida

Ortda qolgan yilning eng trenddagi mavzusi – ekologik muammolarning ildizi aslida ancha chuqurda, deydi professor Sherzodxon Qudratxo‘ja. Siyosatshunos Kamoliddin Rabbimovga ko‘ra, davlat rahbari bu yil mustaqil O‘zbekiston tarixida rekord darajada ko‘p xorijiy safarlarga chiqqan. Media sohasi eksperti Beruniy Alimov esa so‘z erkinligi bilan bog‘liq vaziyatni barqaror deb baholadi.

{Yii::t(}

O'tkazib yuborish 6s

O'tkazib yuborish

Ekologik inqiroz va hukumatning reaksiyasi

2025 yilda o‘zbekistonliklar ekologik inqiroz bilan yuzma-yuz keldi. Jurnalist Sherzodxon Qudratxo‘ja bu vaziyatda hukumatning tadbirkorlarni jazolash emas, ularga muqobil yechimlar taklif qilganini ijobiy baholadi:

«O‘zbekiston uchun, biz uchun bu Yaratgandan ham ogohlantirish bo‘ldi. Hukumatimizga esa keskin choralarni ko‘rish uchun jiddiy turtki berdi. Tandir buzish holatlariga o‘xshagan holatlar ham bo‘ldi. Bu muammoning ildizlari biz ba’zida o‘ylaganchalik yuzada emas, ancha chuqurda. Urbanizatsiya, aholimizning ko‘p qismi shaharlarga ko‘chdi. Ikkinchisi, iqtisodimiz – mana, yalpi ichki mahsulot bu yil 145 milliard bo‘ldi.

Ekologik vaziyatga hukumatimizdan darrov reaksiya bo‘ldi, Prezident administratsiyasi rahbari o‘zlari hamma joyga chiqdi, ikki-uch kun komissiyaning tungi reydlari bo‘ldi. Lekin menga bitta yoqqan joyi, agar eski davr bo‘lganda havoni ifloslagan shaxslarni qamardi-qo‘yardi yoki katta jarima qilardi. Bu yerda esa yechim berildi, tadbirkorlarga muqobil variantlar taklif etgan holda, qo‘llab-quvvatlandi».

Xorijiy tashriflarda rekord

Siyosatshunos Kamoliddin Rabbimov 2025 yilda xorijiy tashriflar soni rekord darajada bo‘lganini ta’kidladi:

«O‘zbekistonning 2016 yilga qadar va undan keyingi 9 yillikdagi tashqi siyosatini tahlil qildim. Prezidentning birgina 2025 yildagi xorijiy tashriflarining soni 36 ta bo‘ldi. Bu – mustaqil O‘zbekiston tarixida mutlaq rekord.

2005 yildan 2016 yilga qadar, birinchi prezidentimiz o‘rtacha bir yilda 5 ta, maksimum 7 ta xorijiy safar qilgan. Bu yilning o‘zida esa 36 ta. Bu – faqatgina xorijiy tashriflar, O‘zbekistonning o‘ziga kelayotgan xorijiy yuqori delegatsiyalar, davlat rahbarlari bilan qo‘shilganda, yanada ko‘p aslida».

Siyosatshunosga ko‘ra, bu statistika mamlakatning tashqi siyosatdagi faolligini ko‘rsatadi. 2025 yilgi global siyosiy jarayonlar esa aynan shunday faollikni talab qiladi.

So‘z erkinligi va mediamuhit

Mediatahlilchi Beruniy Alimov so‘z erkinligi nafaqat O‘zbekistonda, balki Yevropa va rivojlangan davlatlarda ham illyuziyaga o‘xshash holatda ekanini aytdi:

«Yevropaning o‘zida ham, boshqa rivojlangan davlatlarda ham nimalar bo‘layotganini ko‘ryapmiz. Aynan matbuotning o‘rni yoki demokratiya, biz ishonib yurgan so‘z erkinligi qanaqadir illyuziyaga o‘xshab qolgan joylari bo‘lyapti. Markaziy Osiyo, ya’ni bizning mintaqamiz nuqtayi nazaridan gapiradigan bo‘lsak, afsuski, qo‘shnilarimizda bu ahvol yana ham tang. Misol uchun, Qirg‘iziston jurnalistikasida bo‘layotgan gaplarni eshityapmiz, Tojikiston yoki Qozog‘istonda ham oldinga siljish bo‘layotgani yo‘q. Endi, Turkmaniston haqida ma’lumotlarimiz kam, u yerga bor-yo‘g‘i bir marta borib kelganmiz o‘tgan yil – u yerda hatto ijtimoiy tarmoqlar ishlamaydi.

Men bitta narsani xulosa qildim 2025 yilda: Markaziy Osiyoning tarkibiy bir qismi sifatida O‘zbekiston hech qachon shok terapiyasi bilan ketmadi. Bosqichma-bosqich o‘tish so‘z erkinligi va matbuotga munosabat borasida ham o‘z ifodasini topdi».

To‘liq suhbatni Kun.uz'ning YouTube'dagi sahifasida tomosha qiling.

Gulmira Toshniyozova suhbatlashdi.