Gruziya va Yevropa ittifoqi vakillari munosabatlarni yangi bosqichga ko‘tarish masalasini muhokama qildi. Yevropa ittifoqi Gruziyada sud-huquq islohoti, qonun ustuvorligi va ommaviy axborot vositalari erkinligini ko‘rmoqchi. Tbilisi barcha shartlarni bajarishga va’da bermoqda.
6 sentabr, seshanba kuni Bryusselda bo‘lib o‘tgan YeI-Gruziya assotsiatsiyasi kengashining yettinchi yig‘ilishi ishtirokchilar tomonidan tarixiy deb ataldi. Bu Yevropa ittifoqi va Gruziya o‘rtasidagi munosabatlarning yangi bosqichida unga «Yevropa istiqboli» taqdim etilganidan keyingi birinchi uchrashuvdir. O‘z navbatida, Moldova va Ukraina allaqachon YeIga kirish uchun nomzod maqomini olgan.
Tbilisi Yevropa ittifoqiga muvaffaqiyatli o‘tish uchun sud-huquq tizimini isloh qilish, qonun ustuvorligi va ommaviy axborot vositalari erkinligi sohalarida ko‘proq sa’y-harakatlarni amalga oshirishi kerak, dedi Yevropa ittifoqi oliy diplomati Jozep Borrel Gruziya delegatsiyasi bilan davra suhbatidan so‘ng o‘tkazilgan qo‘shma matbuot anjumanida. Bundan tashqari, u mamlakatda Yevropa ittifoqiga qo‘shilish bo‘yicha milliy konsensusga erishilishi va Gruziyaning butun siyosiy spektri YeIga integratsiyalashuv jarayoniga jalb etilishi kerakligini ta’kidladi. Borrel bu vazifalarni amalga oshirish uchun asosiy mas’uliyatni hukmron «Gruziya orzusi» partiyasiga yukladi.
Bryussel va Tbilisi o‘rtasidagi muloqotning asosiy mavzulari orasida Rossiyaning Ukrainaga qarshi urushi, shuningdek, Gruziyaning ayirmachilik kayfiyati mavjud hududlaridagi vaziyat bor. Yevropa diplomatiyasi rahbari YeI Gruziya hududiy yaxlitligiga sodiqligini ta’kidlab, uni kiberxavfsizlik va dezinformatsiyaga qarshi kurash sohasida alohida qo‘llab-quvvatlashga va’da berdi.
Gruziya bosh vaziri Irakliy Garibashvili matbuot anjumanida uning hukumati Yevropa ittifoqining barcha mezonlariga rioya qilishga sodiq ekanini hamda barcha siyosiy partiyalar va fuqarolik jamiyati bilan ishlashga to‘liq tayyor ekanini ta’kidladi. Shu bilan birga, u «ayrim radikal siyosiy partiyalar bu jarayonda ishtirok etmayotganiga» ishora qildi.
U 2008 yilgi urush tufayli boshlangan «Rossiya bilan mojaro tinch yo‘l bilan hal etilishi»ga umid bildirdi va Gruziya hududining 20 foizi Rossiya Federatsiyasi tomonidan bosib olinganini eslatdi.
3 mart kuni Gruziya Moldova bilan birgalikda Ukrainadan keyin tezlashtirilgan tartib asosida Yevropa ittifoqiga kirish uchun ariza topshirdi. Dastlab, Gruziya hukumati 2024 yilda ariza berishni rejalashtirgan edi, biroq Rossiyaning Ukrainaga keng ko‘lamli bosqinidan so‘ng «siyosiy kontekst va yangi voqelik asosida» jarayonni tezlashtirdi, dedi hukmron «Gruziya orzusi» partiyasi rahbari Irakliy Kobaxidze.
23 iyun kuni YeI davlatlari Ukraina va Moldovani tan oldi, lekin Gruziyani YeI a’zoligiga nomzod sifatida tan olmadi. Tbilisi bo‘yicha o‘sha kuni YeI kengashi rahbari Sharl Mishel shunday dedi: «Biz ustuvorliklar (Yevropa komissiyasi taklif qilgan shartlar) amalga oshishi bilanoq Gruziyaga nomzod maqomini berishga tayyormiz». Gruziyaga «Yevropa istiqboli» maqomi berildi. Yevropa komissiyasi uning Yevropa integratsiyasi yo‘lida olg‘a borishi uchun 12 mezondan iborat ro‘yxatni ilgari surdi.
Yevroittifoq va Gruziya o‘rtasidagi assotsiatsiya to‘g‘risidagi bitim 2014 yil iyunidan beri amal qiladi. Bryussel har yili uni amalga oshirish bo‘yicha hisobotlarni taqdim etadi. 2022 yil avgust oyida u Tbilisiga huquqiy sohadagi islohotlarni davom ettirish zarurligini ta’kidladi. «Biz qonun ustuvorligi, davlat boshqaruvi va inson huquqlarining muhim sohalarida muvaffaqiyatsizliklarni ko‘ryapmiz», dedi Yevropa ittifoqi diplomati Jozep Borrel.
Hozirda Yevropa ittifoqiga a’zolikka rasmiy nomzodlar Ukraina, Moldova, Albaniya, Shimoliy Makedoniya, Serbiya, Chernogoriya va Turkiyadir. Biroq, bu mamlakatlarning hech biri uchun Yevropa ittifoqiga kirish muddatlari aniqlanmagan.
