Трамп Кариб ҳавзасига қўшимча кучлар жойлаштирмоқда ва Венесуэла президентига босимни кучайтирмоқда

Жума куни журналистлардан бири Оқ уйда Трампдан Венесуэлада режим ўзгаришини хоҳлаш-хоҳламаслигини сўради. «Биз бу ҳақда гаплашмаяпмиз», деб жавоб берди АҚШ президенти. «Аммо биз [Венесуэлада] сайловлар бўлиб ўтгани ҳақида гапирмоқдамиз, юмшоқ қилиб айтганда, бу жуда ғалати эди», – деди Трамп ўтган йилги президентлик сайловлари ва натижалар сохталаштирилгани ҳақидаги айбловларни назарда тутиб.

CNN телекомпанияси манбаларга таяниб, Трамп Венесуэлада фаолият юритаётган наркокартелларга зарба беришнинг кўплаб вариантларини, жумладан, мамлакат президенти Николас Мадурони заифлаштиришга қаратилган кенгроқ стратегия доирасида мамлакат ичидаги нишонларга зарба бериш имкониятини кўриб чиқаётганини таъкидламоқда.

Сешанба куни АҚШ Кариб денгизининг жанубий қисмида гиёҳванд моддалар олиб кетаётган кемага зарба берган. 11 киши ҳалок бўлган, кема чўкиб кетди.

CNN манбаларининг айтишича, Венесуэладан келаётган кемага берилган зарба «минтақани наркотрафикдан халос қилиш ва Мадурони ҳокимиятдан четлатиш бўйича анча кенг кўламли саъй-ҳаракатлар»нинг бошланиши бўлган.

Манбалардан бирининг аниқлик киритишича, ҳозирча Трамп Венесуэла ичидаги нишонларга ҳарбий зарбалар беришга қарор қилганининг ҳеч қандай аломати йўқ. Бироқ, Оқ уйнинг икки суҳбатдоши келажакда бундай зарбалар бўлиши мумкинлигини истисно қилмади.

Сешанба куни АҚШ давлат котиби Марко Рубиога Венесуэла ҳудудига эҳтимолий зарбалар ҳақида савол берилди. У тўғридан тўғри жавоб беришдан қочди. «Бу гиёҳвандликка қарши кураш операцияси, – деди Рубио. – Биз қаерда бўлишидан қатъи назар, наркокартелларга қарши курашамиз».

Сўнгги ҳафталарда АҚШ Кариб денгизига катта ҳарбий кучларни ташлади, Оқ уйдаги манбаларнинг сўзларига кўра, бу орқали Мадурога сигнал бериш кўзда тутилган, деб ёзади CNN.

«Томагавк» ракеталари билан қуролланган кемалар, зарбдор сувости кемаси, самолётлар, шунингдек, 4 мингдан ортиқ денгизчилар ва денгиз пиёдалари ҳозирда Венесуэла қирғоқлари яқинида турибди.

CNN ва Reuters манбалари хабар беришича, АҚШ наркокартелларга қарши операциялар ўтказиш ва Кариб ҳавзасида ҳарбий иштирокни кучайтириш учун Пуэрто-Рикодаги аэродромга қўшимча 10 та кўринмас бешинчи авлод F-35 қирувчи самолётларини жойлаштиради.

Мадуро шу ҳафта АҚШ «ҳарбий таҳдид орқали режимни ўзгартириш»га интилаётганини айтди. «Қўшма Штатлар ҳукумати Венесуэла ва бутун Лотин Америкасида режимни зўравонлик билан ўзгартириш режасидан воз кечиши ҳамда суверенитет, тинчлик ва мустақиллик ҳуқуқини ҳурмат қилиши керак», – деди Венесуэла президенти телеэфирда.

«Мен Трампни ҳурмат қиламан. Аммо бизда мавжуд бўлган ҳеч қандай келишмовчилик ҳарбий можарога олиб келмаслиги керак», – деди Мадуро.

10 та F-35 қирувчи самолёти Пуэрто-Рикога жойлаштирилиши Трампнинг Қўшма Штатларга гиёҳванд моддаларни олиб ўтувчи гуруҳлар фаолиятини тўхтатиш бўйича сайловолди ваъдасининг бажарилиши муносабати билан Кариб денгизи жанубий қисмида АҚШнинг шундоқ ҳам кучайтирилган ҳарбий иштирокига қўшимча равишда амалга оширилмоқда, деб изоҳ берди Reuters.

F-35 ҳақидаги маълумотлар Пентагон Венесуэлани пайшанба куни АҚШ ҳарбий-денгиз кучлари ҳарбий кемаси яқинидан қирувчи самолётларнинг «ўта провокацион» тарзда учиб ўтишида айблаганидан бир неча соат ўтиб пайдо бўлди. Трампнинг айтишича, агар қўмондонлик зарур деб топса, Америка ҳарбийлари бу самолётларни уриб туширишга ҳақли: «Агар улар бизни ҳақиқатан ҳам хавфли аҳволга солиб қўйса, уларни уриб туширишади».

Жума куни Трамп АҚШнинг Кариб ҳавзасидаги ҳарбий фаоллигини оқлашга уриниб, юз минглаб америкаликларнинг гиёҳвандлик моддаларини ҳаддан ташқари кўп истеъмол қилишдан ўлим ҳолатларини урушдаги ўлимлар билан таққослади. Оқ уй Мадуро ҳукуматини гиёҳванд моддалар савдоси билан боғлашга бир неча бор уринган, Каракас эса ўзига қўйилган айбловларни рад этиб келади.

Хусусан, АҚШ президенти Венесуэла президентини феврал ойида Вашингтон террорчилик ташкилоти деб тан олган Tren de Aragua тўдасига алоқадорликда айблаганди. Мадуро Tren de Aragua ташкилоти билан алоқадорлигини рад этади.

F-35 қирувчи самолётлари – Венесуэла ҳарбий-ҳаво кучларига, шу жумладан F-16 самолётларига қарши курашда самарали бўладиган юқори технологияли, кўзга кўринмайдиган қирувчи самолётлардир, деб таъкидлайди Reuters.

Агентлик манбаси маълум қилишича, пайшанба куни Венесуэланинг айнан иккита F-16 қирувчиси «Жейсон Данэм» номли эсминеци устидан учиб ўтган. Бу Американинг Кариб денгизида жойлаштирилган камида еттита ҳарбий кемасидан бири бўлиб, унинг бортида 4 мингдан ортиқ денгизчи ва денгиз пиёдалари бор.

Ҳарбий салоҳиятни ошириш Мадурога босим ўтказмоқда, Пентагон раҳбари Пит Ҳегсет уни «наркотик давлатнинг амалдаги раҳбари» деб атади, дея таъкидлайди Reuters. АҚШ президенти маъмурияти режаларидан хабардор манбалардан бири CNN телеканалига берган изоҳида «Мадуро ўз ихтиёри билан кетгани маъқул» экани ҳақида гапирган.

Шу билан бирга, миннесоталик демократ, АҚШ конгрессмени Илхан Умар Трампнинг Кариб денгизи жанубий қисмидаги ҳаракатларини қоралаб, уларни «ноқонуний» деб атади. «Конгресс Венесуэла давлати ёки Tren de Aragua гуруҳига уруш эълон қилмади ва гуруҳнинг террорчилик ташкилоти деб тан олинишининг ўзи ҳеч бир президентга уруш ва тинчлик масалаларида Конгресснинг аниқ конституциявий ваколатларини эътиборсиз қолдиришга имкон бермайди», - деди Умар.

АҚШ расмийлари сешанба куни кемага ҳаво ҳужуми уюштириш учун қандай ҳуқуқий асосдан фойдаланилгани ва бортда қандай гиёҳванд моддалар бўлганига аниқ изоҳ бермади. Трамп кемадагилар Tren de Aragua аъзолари эканига далил келтирмаган.