Трамп Россияни илк марта жазолади: «Роснефт» ва «Лукойл»га санкция киритилди

«Ҳар сафар Владимир билан яхши суҳбатлар бўлади, лекин натижа бўлмайди. Менимча вақт келди», дея санкцияларга изоҳ берди Трамп. АҚШ Молия вазирлигига кўра, санкциялар Россиянинг энг йирик икки компанияси — «Роснефт» ва «Лукойл»ни нишонга олган. Мақсад — Москванинг уруш машинасини молиялаштириш имкониятини заифлаштириш.

АҚШ 22 октябрь куни Россиянинг йирик нефть компанияларига қарши санкциялар жорий қилди ва Россияни Украинадаги урушни тугатишга садоқатсизликда айблади. Янги санкциялар АҚШ президенти Доналд Трамп ва Россия президенти Владимир Путин ўртасидаги саммит режалари барбод бўлганидан бир кун ўтиб эълон қилинди. Трамп журналистларга «бу учрашув менга тўғри туюлмади» деб айтди.

АҚШ Молия вазирлиги маълум қилишича, санкциялар Россиянинг энг йирик икки компанияси — «Роснефт» ва «Лукойл»ни нишонга олган. Мақсад — Москванинг уруш машинасини молиялаштириш имкониятини заифлаштириш.

Reutersʼнинг ёзишича, бу қарор Оқ уй сиёсатида кескин бурилиш бўлди: Вашингтон сўнгги ойлар давомида Москвага босим ўтказиш ва муросага интилиш ўртасида иккиланишда эди. Фақат ўтган ҳафта Трамп Россияга қарши янги чоралардан тийилиш тарафдори эди.

«Энди қон тўкишни тўхтатиш ва дарҳол сулҳ эълон қилиш вақти келди,» — деди АҚШ молия вазири Скотт Бессент. Унинг сўзларидан сўнг нефть нархи бир баррель учун 2 доллардан ортиқ ошди.

Трамп узоқ вақт давомида Конгресс босимига қарамай Россияга энергия санкцияларини жорий этишдан бош тортиб келган. У Путин жангни тўхтатишга рози бўлишига умид қилган. Аммо уруш тугаш белгиси кўринмагач, у «вақт келди» деб ҳисоблади.

Трамп шунингдек, Украинага узоқ масофали «Tomahawk» ракеталарини беришга ҳали тайёр эмаслигини билдирди. НАТО бош котиби Марк Рютте билан учрашувда у «уларни ишлатишни ўрганиш учун украиналикларга камида олти ой керак бўлади,» деди.

Шунингдек, Трамп келаси ҳафта Хитой президенти Си Жинпинг билан учрашув арафасида «Си ўз таъсиридан фойдаланиб, Путинни жангни тўхтатишга ундашини» хоҳлашини айтди.

New York Times'нинг ёзишича, чоршанба куни Доналд Трампнинг Россия раҳбарига нисбатан норозилиги яққол сезилди.

.@POTUS: "These are tremendous sanctions. These are very big against their two big oil companies — and we hope that they won't be on for long. We hope that the war will be settled." https://t.co/6vbswraYmV pic.twitter.com/FONI7ECFAw

— Rapid Response 47 (@RapidResponse47) October 22, 2025

«Ҳар сафар Владимир билан гаплашаман — суҳбатлар яхши ўтади, лекин натижа бўлмайди,» — деди у. — «Улар ҳеч қаёққа олиб бормайди.»

У яқинда режалаштирилган Будапешт саммитини бекор қилиш қарорини ҳам изоҳлади: «Бу менга тўғри туюлмади,» — деди Трамп. — «Биз керакли жойга етолмаймиз, деб ҳис қилдим. Шу сабабли бекор қилдим.»

Санкциялар ҳақида эса у қисқа жавоб берди: «Бу тўғри вақт эди, шунчаки шундай ҳис қилдим,» — деди у.

Энг жиддий санкциялар

Бу санкциялар АҚШ томонидан Россия энергетика секторига қарши уруш бошланганидан бери қўлланилган энг муҳим чоралар бўлди. Олдинги Байден маъмурияти Россия нефть компанияларига қарши чора кўришдан тийилиб, иттифоқчиларининг қонуний тарзда Россия нефтини сотиб олишига рухсат берарди. Энди эса бу компанияларни нишонга олиш Россиянинг нефть даромадларига сезиларли зарба бериши мумкин.

Мутахассислар санкцияларнинг ижроси ва назорати уларнинг самарадорлигини белгилашини таъкидламоқда.

«Бу санкциялар катта қадам, лекин АҚШ энди учинчи давлатларга қарши ҳам иккиламчи санкциялар қўллаши ёки ҳеч бўлмаганда бу билан таҳдид қилиши керак»,- деди Атлантика Кенгаши таҳлилчиси Даниэл Таннебаум. Иккиламчи санкциялар Россия билан молиявий алоқада бўлган бошқа мамлакатларга нисбатан қўлланади.

Трамп Оқ уйдаги нутқида шундай деди:

«Бу ниҳоятда кучли санкциялар. Улар Россиянинг иккита энг йирик нефть компаниясига қарши йўналтирилган. Биз умид қиламиз, бу узоққа чўзилмайди. Уруш тез орада якунланади”.

Кремлнинг «жавоби»

Кремль эса шу куни ўзининг қудратини намойиш қилиб, Бош штаб раҳбари Валерий Герасимовнинг Путин олдида ҳисобот бераётган видеосини эълон қилди. Россия ер, сув ости кемалари ва самолётлардан қитъалараро баллистик ракеталарни учирганини билдирди.

Украинадаги урушнинг муҳим босқичларида Путин Россиянинг ядро қудратини Ғарб ва Киевга огоҳлантириш сифатида эслатиб келади. Шу ой НАТО ҳам ўзининг ядро тўсқинлик машғулотларини ўтказмоқда.

Европа Иттифоқи мамлакатлари ҳам чоршанба куни Россияга қарши 19-санкциялар пакетини маъқуллади, у Россиядан суюқ табиий газ импортини тақиқлашни ўз ичига олади.

Шунингдек, Швеция Украина билан "Gripen" қирувчи самолётларини экспорт қилиш бўйича ният хатини имзолаганини билдирди. Бу Европа давлатларининг Киев мудофаасини кучайтириш йўлидаги навбатдаги қадами бўлди. Президент Володимир Зеленский Швециядаги SAAB мудофаа компаниясига ташрифи чоғида Украинага камида 100 дона "Gripen" самолёти кераклигини, уларни келаси йилда қабул қилишни режалаштираётганини айтди.

Нашрининг ёзишича, Путин-Трамп саммитининг кечиктирилиши ортидан Европа мудофаа компаниялари акциялари ўсди. Аксар Европа ҳукуматлари Киевни қатъий қўллаб-қувватлаб, ҳарбий харажатларни оширишга ваъда берган.

Европа Иттифоқи раҳбарлари пайшанба куни музлатилган Россия активларини гаров сифатида ишлатиб, Украинага 163 миллиард долларлик қарз бериш режасини муҳокама қилади. Москва бу режани «ўғрилик» деб атаб, жавоб чоралари кўришини айтди.