​​​​​​​Трамп «учинчи дунё мамлакатларидан» миграцияни доимий равишда тўхтатмоқчи

27 ноябрь АҚШ президенти Доналд Трамп ўз маъмурияти «барча Учинчи дунё мамлакатларидан» миграцияни доимий равишда тўхтатишини айтди. Бу баёнот Оқ уй яқинидаги ҳужумдан сўнг янграмоқда.

Трамп – қайси давлатларни назарда тутганини, «Учинчи дунё мамлакатлари» ёки «доимий тўхтатиш» иборалари нимани англатишини тушунтирмади, деб ёзмоқда Reuters.

«Мен АҚШ тизими тўлиқ тикланиши учун барча учинчи дунё мамлакатларидан миграцияни доимий равишда тўхтатаман. Байден томонидан имзоланган миллионлаб ноқонуний киришларни бекор қиламан, жумладан ‘Уйқудаги Жо Байденнинг автопениʼ билан тасдиқланганларини ҳам. Шунингдек, АҚШга фойда келтирмайдиган ҳар қандай кишини чиқариб юбораман,» — деди Трамп Truth Social'даги постида.

Бундан ташқари, Трамп АҚШ фуқароси бўлмаган шахсларга барча федерал имтиёзлар ва субсидияларни тугатишини айтди. Шунингдек, у «ички осойишталикка путур етказадиган мигрантларни фуқароликдан маҳрум қилишини» ва «хавфсизликка таҳдид ёки «Ғарб цивилизациясига мос бўлмаган» хорижий фуқароларни АҚШдан депортация қилишини билдирди.

Оқ уй ва АҚШ Фуқаролик ва иммиграция хизмати Трампнинг таҳдидлари бўйича ОАВ сўровга ҳозирча изоҳ бермаган.

Аввалроқ, АҚШ Ички хавфсизлик вазирлиги (Homeland Security) расмийлари Байден даврида тасдиқланган барча бошпана ишлари ва 19 давлат фуқароларига берилган «Green card»ларни кенг кўламда қайта кўриб чиқиши айтган. Бу буйруқ ҳам Трампдан келган.

CNN нашри «ташвиш уйғотувчи давлатлар» сифатида кўрилаётган 19 та давлатлар қайсилар эканини сўраган. АҚШ Фуқаролик ва иммиграция хизмати эса CNN'га, июнь ойидаги президент фармонида келтирилган 19 давлатга ишора қилди.

Бу 19 давлат қуйидагиларни ўз ичига олади: Афғонистон, Бирма, Чад, Конго Республикаси, Экваториал Гвинея, Эритрея, Гаити, Эрон, Ливия, Сомали, Судан, Яман, Бурунди, Куба, Лаос, Сиэрра-Леон, Того, Туркманистон ва Венесуэла.

Фуқаролик ва иммиграция хизмати кейинроқ баёнот бериб, мазкур 19 давлатдан келаётган муҳожирларни текширишда энди «салбий, мамлакатга хос омиллар» ҳам инобатга олинишини айтди. Бу омилларга, хусусан, мамлакатнинг «шахсни тасдиқловчи ҳужжатларни хавфсиз чиқариш қобилияти» киради.

Вашингтондаги отишма ва миграция сиёсатидаги ўзгаришлар

АҚШ миграция сиёсатидаги кескин ўзгаришлар ва Трампнинг баёноти Оқ уй яқинида Миллий гвардиянинг икки аскари отиб кетилиши ортидан пайдо бўлди.

Терговчилар ҳужумни қочқин мақомини олган Афғонистон фуқароси содир этганини айтмоқда. Лекин ушбу гумонланувчи Трамп маъмурияти даврида, 2025 йил апрель ойида бошпана олган.

Хусусан, 29 ёшли Раҳмонуллоҳ Лаканвал 2021 йилда АҚШга кўчириш дастури орқали кирганди. Бу дастур 2021 йил августида АҚШ қўшинлари Афғонистондан чиқиб кетиши ва Афғонистон ҳукумати тезда қулашидан сўнг Байден томонидан ташкил қилинган.

Трамп алоҳида постида Афғонистонда амалга оширилган «мудҳиш» эвакуация пайтида юз минглаб одамлар АҚШга «мутлақо текширилмасдан ва назоратсиз» кириб келганини ҳам даъво қилди.

АҚШ Фуқаролик ва иммиграция хизмати чоршанба куни, отишмадан сўнг афғон фуқароларига оид барча иммиграция аризаларини номаълум муддатга тўхтатганини маълум қилди.

Америкалик ҳарбийнинг АҚШ ҳудудида – муҳожир томонидан ўлдирилиши мамлакат сиёсий манзарасига узоқ муддатли таъсир кўрсатиши кутилмоқда.

Изоҳ: «Учинчи дунё» атамаси аслида иқтисодий эмас, сиёсий маънога эга бўлган тарихий тушунча бўлган. Дастлаб «учинчи дунё» деганда НАТО ёки совет блокига кирмаган давлатлар тушунилган.

Аммо вақт ўтиши билан, кундалик сиёсий ва оммавий нутқларда «учинчи дунё давлатлари» деган ибора — «камбағал давлатлар» ёки «паст даромадли давлатлар» маъносида қўлланиши бошланган. Лекин БМТ, Жаҳон банки ёки АҚШ ҳукумати томонидан «учинчи дунё мамлакатлари» деган расмий тасниф мавжуд эмас.