Qozog‘iston parlamentining yuqori va quyi palatalari deputatlari ishtirokida bo‘lib o‘tgan qo‘shma majlisda ikkinchi, ya'ni so‘nggi o‘qishda konstitutsiyaga o‘zgartirishlar hamda to‘ldirishlar kiritish to‘g‘risidagi qonun loyihasi qabul qilindi. Bu haqda “RIA Novosti” axborot agentligi xabar bermoqda.
O‘tgan yilning oktabr oyida Qozog‘iston rahbari Nursulton Nazarboyev prezident, parlament va hukumat o‘rtasida hokimiyat boshqaruvi vakolatlarini taqsimlash imkonini ko‘rib chiqish uchun maxsus komissiya faoliyat olib borayotganini ta'kidlab, “mamlakatda prezident boshqaruv tizimi saqlanib qoladi”, deb qayd etgan edi.
Keyinroq Nazarboyev, islohotlardan ko‘zlangan yakuniy maqsad Qozog‘istonda hukumat va parlament o‘rnini oshirishga qaratilgani va prezident oliy hakam vazifasini amalga oshiruvchi shaxsga aylanishini aytgandi.
Qozog‘iston konstitutsiyasiga o‘gartirishlar kiritish to‘g‘risidagi qonun loyihasiga binoan, hukumat tarkibini shakllantirishda va Vazirlar Mahkamamasi faoliyatini nazorat qilishda parlament o‘rni kuchayadi. Xususan, hujjatda davlat dasturlarini tasdiqlash vakolatlari prezident nazoratidan chiqarilib, parlament zimmasiga yuklatilishi ko‘zda tutilgan.
Shuningdek, o‘zgartirishlar davlat byudjyeti hisobidan kun kechiradigan barcha organlar ishchilarini moliyalash va ish haqlarini to‘lash yagona tizimini tasdiqlash vazifasini ham hukumat zimmasiga yuklaydi. Shunday bo‘lsada, bu boradagi tadbirlar, o‘z navbatida, prezident bilan kelishilgan va maslahatlashilgan holatda amalga oshirilishiga ham urg‘u berilayapti.
Bundan tashqari, o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risidagi qonun loyihasida inson huquqlari va erkinligini himoyalash, milliy havfsizlik hamda suverenitetni ta'minlash maqsadida prezidentga Konstitutsion Kengashga amalga kiritiladigan qonun hujjatlarining konstitutsiyaga monandligini ko‘rib chiqish yuzasidan murojaat berish huquqini belgilaydi.
Qozog‘iston parlamenti kelajakda qonunlarni qabul qilish va tasdiqlashdan tashqari qonunchilik hokimiyatini ham amalga oshirishi aytilmoqda. Mamlakat hukumati o‘zgartirishlar kuchga kirishi bilan prezident va parlament oldida teng ravishda mas'uliyat va javobgarlikka ega bo‘ladi. Vazirlar mahkamasining rahbari hukumatning asosiy vazifalari yo‘nalishlari haqida nafaqat prezidentga, balki parlamentga ham bayonot beradi.
Bundan tashqari, hukumat nafaqat yangi saylangan prezident oldida balki yangi tayinlangan parlament oldida ham o‘z vakolatlarini topshiradi.
