Mamlakatimiz mustaqillikka erishgandan so‘ng, jamiyatning turli jabhalarida ayollarning o‘rni va rolini oshirishga qaratilgan ezgu amallar yo‘lga qo‘yilib, bugungi kunda ayollarni jamiyatning barcha jabhalari, qolaversa, davlat boshqaruv organlari saflarida ko‘rib, ularning shijoatiga, tashabbuskorligiga yana bir bor tan bermoqdamiz. Bir yelkada oila deb atalgan qo‘rg‘onni, bir yelkada esa mashaqqatli kasbiga bo‘lgan mas'uliyatni baravar ko‘tarib, ulkan yutuqlar sari dadil intilayotgan ayollar sha'niga qanchadan-qancha tahsinlar bildirsak, shuncha oz.
Lekin, ayol nomiga isnod keltirib, uning sha'niga nafrat tuyg‘ularini uyg‘otgan, tubanlik sari yo‘l tutib arzimagan moddiy boylik ilinjida or-nomusi, qadr-qimmatini oyoqosti qilgan ayrim ayollarning qilmishlari kishini o‘yga toldiradi. Nafsining quliga aylanib qolib, oqibatini o‘ylamay qilingan nojo‘ya qilmishlari tufayli bugungi kunda yuzi shuvut bo‘lib, qonun oldida javob berayotgan Naziraning (qahramonlarning ism-shariflari o‘zgartirilgan) jinoyat ko‘chasiga kirib qolganligini qanday baholash mumkin...
Nazira Buxoro shahridagi oliy dargohlarning birini tamomlaganidan so‘ng, o‘zining qishlog‘idagi maktabda jismoniy tarbiya fanidan o‘quvchilarga saboq berib, murabbiylik faoliyatini boshladi.
Avvalida o‘qituvchi bo‘lish orzusiga erishganidan mamnun holda, o‘zining tanlagan kasbiga bor mehrini berib, yangi orzular sari intila boshlagan bu qizning yurish-turishlarida, o‘zini tutishida keyinchalik o‘zgarishlar sezila boshladi. Bu salbiy o‘zgarishlar bora-bora Naziraning dunyoqarashini tubdan o‘zgartirib, uning jinoyat ko‘chasiga kirib qolishiga turtki bo‘ldi.
...Mukarram opa Naziraning yon qo‘shnisi. Bir necha yillardan buyon tabiblik bilan shug‘ullanib, najot izlab uyiga tashrif buyurgan odamlarning mushkulini oson qilib, tumanda Mukarram folbin nomi bilan mashhur bo‘lgan ayollardan biri. Uning uyiga har kuni qo‘shni tumanlardan, qolaversa qo‘shni viloyatlardan fuqarolar kelib, qaysilaridir yo‘qotib qo‘ygan qimmatbaho buyumlarini topishda, ayrimlari esa taqdirida nimalar bo‘lishini bilish uchun yordam so‘rab, sovg‘a-salomlar bilan tashrif buyuradilar. Axir, ular «folga ishonma, folsiz yurma», degan iboraga amal qiladilar-da!
...Tabibning xizmat haqqi uchun odamlar tomonidan in'om qilingan qimmatbaho sovg‘alar, ixlos qilib berilgan pullar Naziraning xasad kurtaklari uyg‘ongan yuragiga g‘ulg‘ula sola boshladi. Bunday mulozamatning kunora guvohi bo‘lgan qo‘shni qiz o‘ziga Xurshid ismli jiyanini sherik qilib, yuragida to‘planib qolgan g‘araz niyatlarini va tuzgan rejasini o‘rtoqlashadi. Xurshid tayinli ishni boshini tutmaganligi, birovlarni aldash yoki tunash ortidan kun kechirib kelayotganligi sababli bu taklif unga moydek yoqib tushadi.
Tuni bilan hamtovoqlar reja tuzishib unga ko‘ra, ertalab tong saharda uni bajarishga kirishadilar. Go‘yoki Naziraning sog‘ligi yomonlashadi, jiyani Xurshid uni yetaklab Mukarram opaning uyiga olib keladi. Soat 06:00 larda Nazira va Xurshid tabibning darvozasini taqqillatib, uni chaqiradilar. Tong sahardan behosiyat tashrifdan Mukarram opa cho‘chib uyg‘onib, «shifo izlab kelgan bemorlarga» eshigini ochadi. Yuziga yopinchiq o‘rab olgan «bemor» ayol va uni yetaklab kelgan yigitni tanimagan bo‘lsa ham, ularni tabobat amallarini bajarish uchun mo‘ljallangan alohida xonaga olib kiradi. O‘zi esa boshqa xonadan muolaja uchun zarur bo‘lgan anjomlari va kitoblarini olib kelish uchun chiqib ketadi.
Niyati buzuq «mehmonlar» esa shu vaqtda uyni har bir nuqtasini titkilab, biror narsa topolmaganlaridan so‘ng Mukarram opaning qaytib kelishini xonaga kiraverishdagi dahlizda kutadilar. Uning dahlizga kirishi bilanoq Xurshid unga kuch ishlatib, shu uydagi matolar bilan qo‘l va oyoqlarini bog‘laydi, Nazira esa o‘zi bilan olib kelgan pichoq bilan uning oyog‘idan urib jarohat yetkazadi va o‘ldirish bilan qo‘rqitib pul, qimmatbaho buyumlar va tilla taqinchoqlarini talab qiladi.
O‘zining yotoqxonasida hali uxlab yotgan Mukarram opaning yolg‘izgina qizi Madina uydagi to‘polondan uyg‘onib, ularning yoniga keladi. Xurshid unga ham kuch ishlatib onasining qatoriga joylashtirib qo‘yadi. Hayhotdek uyda Mukarram opa va qizidan boshqa hech kim yo‘qligi uchun bosqinchilar uyning hamma xonalarini ko‘zdan kechirib, ko‘zga ko‘ringan qimmatbaho buyumlar, kompyuter jamlanmasi, 200 AQSh dollari, xullas, 4.555.000 so‘mlik har xil turdagi mol-mulkni qo‘lga kiritib, ko‘zdan g‘oyib bo‘ladilar...
...Oyog‘ining jarohati tufayli og‘riqdan Mukarram opaning ahvoli og‘irlashgach, qizi Madina tuman kasalxonasiga qo‘ng‘iroq qilib tibbiy yordan ko‘rsatilishini so‘raydi. Bo‘lib o‘tgan voqealardan tuman IIB xodimlari ham xabar topishgach, zudlik bilan tezkor tadbirlarni amalga oshiradilar. Olib borilgan tezkor tadbirlar davomida shu kunning o‘zidayoq ushbu jinoyatni sodir etgan zo‘ravonlar qo‘lga olinadi. Endi Naziraning pichoq ko‘targan nozikkina qo‘llarini o‘zi «havas» qilgan qimmatbaho taqinchoqlar, bilakuzuklar emas, balki kishan bezab turibdi.
Nazira o‘qituvchi edi, nafsining quliga aylanib, kaltafahmlik bilan o‘ylamay qilgan birgina xatosi unga jinoyatchi nomini berdi.
Baxtiyor Raxmatov, kapitan
Buxoro viloyati IIB
