Mubashshir Ahmad o‘ta og‘ir jinoyat sodir etishda ayblanmagan - advokat

Taniqli diniy ulamo, Mubashshir Ahmad taxallusi bilan tanilgan Alisher Tursunov o‘ta og‘ir jinoyatda ayblanayotgani haqidagi IIV tasdiqlagan ma’lumot advokatlar tomonidan rad etildi.

19 fevral kuni ijtimoiy tarmoqlarda Mubashshir Ahmad qidiruvga berilgani haqida xabar tarqalgan edi. Ichki ishlar vazirining matbuot kotibi Shohrux G‘iyosov Kun.uz'ga bu ma’lumotni tasdiqlab, u Jinoyat kodeksining 244–2-moddasi birinchi qismi (Diniy ekstremistik, separatistik, fundamentalistik yoki boshqa taqiqlangan tashkilotlar tuzish, ularga rahbarlik qilish, ularda ishtirok etish) bilan ayblanayotganini ma’lum qilgandi.

G‘iyosov qidiruv qachon e’lon qilinganini tergov siri deb atagan, yuqorida aytilganidan boshqa ayblovlar bor-yo‘qligiga aniqlik kiritmagandi.

Bugun, 21 fevral kuni Alisher Tursunovning advokatlari Kun.uz bilan bog‘lanib, himoyasi ostidagi shaxs o‘ta og‘ir jinoyat sodir etganlikda ayblanayotgani haqidagi xabar asossiz ekanini ma’lum qildi.

Ma’lum qilinishicha, A.Tursunov 2023 yil avgust oyida Jinoyat kodeksining 244–3-moddasi birinchi qismida nazarda tutilgan, darajasiga ko‘ra ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyat – “diniy mazmundagi materiallarni tarqatish maqsadida qonunga xilof ravishda tayyorlash, saqlash, O‘zbekiston Respublikasi hududiga olib kirish yoki tarqatish (shunday qilmishlar uchun ma’muriy jazo qo‘llanilganidan keyin sodir etilgan bo‘lsa) harakatida ayblanuvchi tariqasida jalb qilingan.

Advokatlar IIV matbuot kotibiga asoslanib tarqatilgan xabarlarda A.Tursunovning JKning 244–2-moddasi bilan ayblangani va qidiruv e’lon qilingani haqida ma’lumot noto‘g‘riligini bildirdi.

“Advokatlik so‘roviga javoban Toshkent shahar IIBB Shayxontohur tumani IIO FMB tomonidan 2024 yilning 4 iyun kuni berilgan xatda Alisher Tursunov aslida 244-3 -modda bilan ayblanayotgani, mazkur jinoyat ishi O‘zbekiston Respublikasi JPKning 364-moddasi 1-qismi 2-bandiga asosan harakatdan to‘xtatilgani ma’lum qilingan”, — deyiladi bayonotda.

Bu yerda fuqaro aslida ayblanayotgan 244–3-modda va xabarlarda tarqalgan 244–2-modda orasida katta farq bor.

«JKning 244–2-moddasi hamda 244–3-moddasi bir biridan mohiyatan, o‘z xususiyati va ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra farq qiladi, bu moddalarning obekti boshqa-boshqa, ya’ni JKning 244³-moddasida nazarda tutilgan jinoyat (JKning 15-moddasiga ko‘ra) ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyat hisoblansa, ikkinchisi (JKning 244²-moddasi) o‘ta og‘ir jinoyat sifatida baholanadi va aynan shu holat ijtimoiy tarmoqlarda odamlarning haqli savollarini keltirib chiqarmoqda.

Hozirda ixtiyorimizdagi rasmiy hujjatlarning nusxalarida qayd qilinishicha, Shayxontohur tumani IIO FMB Tergov bo‘limi tomonidan Alisher Tursunovga nisbatan O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining 244–3-moddasi (Diniy mazmundagi materiallarni qonunga xilof ravishda tayyorlash, saqlash, olib kirish yoki tarqatish) bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan.

Jinoyat ishini qo‘zg‘atilishiga sabab bo‘lgan «diniy mazmundagi materiallar» deb topilgan materiallarni tarqatganligi uchun 02.11.2022 yilda jinoyat ishlari bo‘yicha Shayxontohur tuman sudi tomonidan A.Tursunov MJtKning 184–2-moddasi bilan ma’muriy javobgarlikka tortilgan”.

Shuningdek, A.Tursunovni ma’muriy javobgarlikka tortish uchun u tomonidan tarqatilgan materiallarning mohiyatan qonunga xilofligi emas, balki diniy materiallarni tayyorlash, saqlash, tarqatish tartibiga rioya qilinmagani asos bo‘lgan. Ma’muriy ishdan so‘ng, IIV xodimlari aynan shu materiallar Telegram ijtimoiy tarmog‘idagi «Mubashshir Ahmad» nomli kanalda mavjudligini asos sifatida talqin qilib, unga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atgan.

Ma’lum bo‘lishicha, 2023 yil noyabr oyida Alisher Tursunovga nisbatan Toshkent shahar Shayxontohur tuman prokurorining sirtdan qamoqqa olish tarzidagi ehtiyot chorasi qo‘llash haqidagi iltimosnomasi JIB Shayxontohur tuman sudi tomonidan rad qilingan.

«A.Tursunov o‘sha vaqtda O‘zbekiston Respublikasi hududida bo‘lmaganligi uchun unga nisbatan 24.08.2023 yilda JKning 244-3-moddasi bilan sirtdan ayb e’lon qilinib, qidiruvga berilgan va ushlangan taqdirda (qayerda ushlanishidan qat’iy nazar) «munosib xulq atvorda bo‘lish haqidagi tilxat» ehtiyot chorasi qo‘llanilgan.

Yuqoridagilardan ko‘rinadiki, fuqaro Alisher Tursunov (Mubashshir Ahmad)ga nisbatan aslida ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyatni sodir etganlik bo‘yicha ish qo‘zg‘atilgan bo‘lsa-da, ijtimoiy tarmoqlarning axborot kanallarida uning o‘ta og‘ir jinoyatni sodir etganlikda ayblanayotganligi haqida haqiqatga zid bo‘lgan ma’lumotlar tarqatilib, «informatsion spekulyatsiya»ga sharoit yaratilmoqda.

Ta’kidlash joizki, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 28-moddasida jinoyat sodir etganlikda ayblanayotgan shaxs uning aybi qonunda nazarda tutilgan tartibda oshkora sud muhokamasi yo‘li bilan isbotlanmaguncha va sudning qonuniy kuchga kirgan hukmi bilan aniqlanmaguncha aybsiz deb hisoblanishi belgilangan. Konstitutsiyaning normalarini har qanday sabablarga ko‘ra ijro qilmaslik qonunbuzilish hisoblanadi», — deyiladi Alisher Tursunovning himoyachisi Kun.uz'ga taqdim qilgan raddiyada.

Shuningdek, advokatlar ulamoning sahifalarida kontentlar, axborotlar bilan tanishish «jinoyat» ekanligi haqidagi «chaqiriq»lar qonuniy asoslarga ega emasligini bildirdi. Bundan tashqari, himoyachi fikriga ko‘ra, fuqaro A.Tursunovning aynan bir xatti-harakatlari uchun ikki marta (ham ma’muriy, ham jinoiy) javobgarlikka tortilishi asossiz hisoblanib, bu haqda vakolatli organlarga shikoyat arizalari kiritilgan.