“Akamni olib kelish uchun urushga borgandim”, “Vazifamiz Toretskni ishg‘ol qilish edi” – Rossiya armiyasiga yollangan ikki yigit hikoyasi

Jinoyat ishlari bo‘yicha Kattaqo‘rg‘on shahar sudida bir kunda Rossiya armiyasiga yollangan ikki yigitga hukm o‘qildi. Ularning har ikkisi Ishtixon tumanida istiqomat qilgan. Kun.uz sud hujjatlari bilan tanishdi.

“Akamni olib kelish uchun bordim”

N.D. 41 yoshda. 3 nafar farzandning otasi. U 2012 yildan ishlab pul topish uchun Qozog‘iston va Rossiya davlatlariga borib-kelib yurgan. 2023 yil 24 iyul kuni ishlash maqsadida Rossiyaning Tula shahriga borgan.

Tula shahrida ishlab va yashab kelishi davomida N.D. Rossiya qurolli kuchlari safiga yollangan: u 2023 yil 21 noyabrda Tula shahridagi mudofaa ishlar bo‘limida Rossiya armiyasi safida harbiy xizmatni o‘tash uchun 1 yillik shartnoma imzolagan. So‘ngra harbiy qism komandirining buyrug‘i bilan o‘qchi-granatomyotchi yordamchisi lavozimiga tayinlangan. N.D. 2023 yil noyabr oyidan 2024 yil sentabrgacha Luhanskdagi harbiy harakatlarda ishtirok etgan.

N.D. sudda aybiga iqror bo‘lib, urushga akasini olib kelish uchun borganini aytgan.

“2023 yil 24 iyul kuni ishlash maqsadida Rossiyaning Tula shahriga bordim. Sababi, akam Rossiya fuqaroligini olgan, u oila a’zolari bilan Tula shahrida istiqomat qilardi.

Shahardagi qurilish ishlarida ishlab yurgan vaqtimda akamning turmush o‘rtog‘i akam Rossiya va Ukraina o‘rtasida bo‘layotgan jangovar harakatlarida ishtirok etish maqsadida urushga ketganini aytdi. Shundan so‘ng akamni qaytarish maqsadida urushga borishga majbur bo‘ldim.

2023 yil 21 noyabrda Tula shahridagi Mudofaa ishlari bo‘limida bir yillik shartnoma imzoladim. Harbiy qism komandirining buyrug‘i bilan desant-parashyutchi rotasi, o‘qchi-granatomyotchi yordamchisi lavozimiga harbiy xizmatga tayinlandim. Meni harbiy o‘quv mashg‘ulotlaridan o‘tish uchun Luhanskdagi harbiy dala lageriga olib borishdi. 2 oy tayyorgarlikdan o‘tganimizdan keyin urushga kirdik. Men asosan front orti ishlarida, ya’ni okoplar qazish, blindajlar yasash, mudofaa inshootlari qurilishida qatnashdim.

Front chizig‘i biz ishlayotgan hududdan taxminan 30 km uzoqlikda joylashgandi. Harbiy jangovar harakatlarda ishtirok etmaganman. O‘sha vaqtda akam 2024 yil 24 iyun kuni Luhanskning Terney nomli hududida bo‘lib o‘tgan jangda halok bo‘lganini eshitdim.

2024 yil 19 sentabr kuni Luhanskning Vladimirovka posyolkasida blindaj qurish ishlarini amalga oshirayotganimizda Ukraina tomonidan minomyot va boshqa artilleriya snaryad o‘qlari kelib tushdi. Biz o‘rmonga qarab qochmoqchi bo‘ldik. Biroq oskolkalardan jarohatlandim. Men bilan ishlashga kelgan askarlarning barchasi halok bo‘ldi. 3 kungacha hech kim bizni qidirib kelmadi. Oziq-ovqat va suv tamom bo‘lganidan so‘ng sudralib yo‘lga chiqdim va o‘tayotgan askarni ko‘rib qolib, undan yordam so‘radim”, degan N.D. suddagi ko‘rsatmasida.

Shundan so‘ng uni gospitalga olib ketishgan. N.D. 2024 yil 1 noyabr kuniga qadar davolangan. Harbiy tibbiy komissiya xulosasiga ko‘ra u vaqtincha harbiy xizmatga noloyiq deb topilgan hamda 30 kunga ta’til berilgan. 2024 yil 23 noyabrda esa shartnoma muddati tugagan.

“Davolanib chiqqach 2024 yil 16 noyabr kuni akamning murdasini o‘liklar orasidan qidirib, harbiy jyetonidan aniqlab topdim, faqat suyaklari qolgan ekan. Keyin janoza namozini o‘qib, shu joyga dafn qildim”, degan u sudda.

N.D. 2025 yil 22 mart kuni O‘zbekistonga qaytib kelgan.

“Vazifamiz Toretsk shahrini ishg‘ol qilish edi”

M.Q. 26 yoshda. Hali uylanmagan. U Rossiyada 2021 yilning 15 noyabr kuni ishlash maqsadida Rossiyaning Moskva shahriga borgan. Biroq narkotik modda savdosi jinoyatida ayblangan va 2022 yil avgust oyida 10 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilingan.

2024 yil oktyabr oyida jazo o‘tab kelishi vaqtida Rossiya fuqaroligini olish hamda 1,8 mln rubl pul mablag‘i evaziga Ukrainaga qarshi urushda qatnashishga rozi bo‘lib, shartnoma imzolagan. U 2025 yil 6 yanvarga qadar jangovor harakatlarda ishtirok etgan. So‘ng granata portlashidan og‘ir jarohatlanib, 2025 yil 6 aprelga qadar Donetsk shahridagi harbiy gospitalda davolangan.

Q.M. ham sudda aybiga to‘liq iqrorlik bildirgan. U o‘z ko‘rsatmasida shunday degan:

“2021 yil 15 noyabrda ishlash maqsadida Chechenistonga bordim. U yerda taxminan 4 oy turli xil kunlik ishlarda ishladim. 2022 yil fevral oyi oxirlarida Moskva shahrida ishlab kelayotgan qarindoshim telefon orqali aloqaga chiqib, ovqat yetkazib berish xizmatida ishlayotganini, ish yengilligini, haydovchilik guvohnomam borligi uchun yetkazib berish xizmatida ishlashim muammo bo‘lmasligini, oylik ish haqi yaxshiligini aytdi. Qarindoshimning taklifi bilan Moskva shahriga bordim. Bir kun davomida uning kvartirasida yashadim, birgalikda shahar aylandik. Oradan bir kun o‘tib qarindoshim Tula shahrida bir tanishi borligini, uning yoniga birgalikda borib kelishni, borib kelish uchun ijaraga mashina olishini aytdi. U mashinani men haydab borib kelishimni, yo‘l xarajatlarini o‘zi to‘lashini bildirib, iltimos qildi.

2022 yil 1 mart kuni u bilan birgalikda ijaraga olingan mashinada Tula shahriga qarab yo‘lga chiqdik. Yo‘lda nazorat o‘tkazish posti qo‘yilgan ekan. Xodimlar bizni to‘xtatib, shaxsimizga aniqlik kiritish maqsadida mashinadan tushishimizni hamda birga xizmat binosiga borishimizni so‘radi. Men ularning ortidan yo‘lga tushdim, qarindoshim esa mashinada qoldi. Shunda xodimlar holat shubhali ekanini aytishib, bizni tintuv qilishdi. Tintuv davomida qarindoshimning yonidan og‘irligi taxminan 180 gramm bo‘lgan geroin topishdi”, degan Q.M. suddagi ko‘rsatmasida.

Shundan so‘ng sud hukmi bilan ularga nisbatan 10 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlangan. Q.M. jazoni o‘tash uchun Yekaterinburg shahridagi jazoni ijro etish koloniyasiga yuborilgan. U yerda koloniya rahbariyati tomonidan muntazam Ukrainaga qarshi urushda qatnashish targ‘ib qilib kelingan. Buning uchun 1,8 mln rubl pul, Rossiya fuqaroligini olish, uy-joyga ega bo‘lish kabi imtiyozlar berilishi va’da qilingan.

“Taklifga e’tiroz bildirgan shaxslarga nisbatan turli xil ko‘rinishda bosimlar bo‘lardi. 2024 yil 8 oktyabrda ana shunaqa bosimlar natijasida Ukrainaga qarshi urushda qatnashishga rozi bo‘lib, 1 yillik shartnoma tuzdim. 2024 yil 19 noyabr kuni men bilan birga 30 nafar mahkumni jangovar tayyorgarlikdan o‘tkazish uchun shahar chetida joylashgan poligonga olib borishdi. Ushbu poligonda 21 kun bo‘ldik. Bizga harbiy xizmatchilar avtomatdan jangovar sharoitlarda foydalanish, granata uloqtirish kabi mashg‘ulotlarni o‘tishdi.

2024 yil 25 dekabr kuni bizni jangovar transportlarda Toretsk shahriga olib borishdi. Jangovar harakatlar olib borilayotgan hududga 15 km masofa qolganida transportlardan tushib, qolgan masofani piyoda bosib o‘tdik. Bizning harbiy harakatlardagi vazifamiz oldingi chiziqlarda piyoda harakatlanib, Toretsk shahrini ishg‘ol qilish edi.

2025 yil 6 yanvarda bizga berilgan buyruq asosida 3 nafar sherigim bilan harakatlanib ketayotganimizda Ukraina armiyasi uchuvchisiz qurilmadan granata tashladi. Granata mening yonimga tushdi. Uning mayda bo‘laklari tizzam va ko‘krak qafasimga kirib ketishi oqibatida jarohatlandim. So‘ngra sheriklarimning yordami bilan o‘sha atrofdagi “dom”ning yerto‘la qismiga yetib borib, u yerda 2 kun davomida jon saqlab turdim. Shundan so‘ng harbiy komandirlarning topshirig‘i bilan meni Donetsk shahridagi harbiy gospitalga olib borishdi”, degan Q.M. sudda.

Yigit 2025 yil 6 aprelga qadar gospitalda davolangan. Harbiy gospitalda rentgen apparati bo‘lmagani sababli o‘sha kuni Q.M.ni boshqa shifoxonaga rentgen tekshiruvi o‘tkazish uchun olib borishgan. Ammo u vaziyatdan foydalanib, qochishni uddalagan. So‘ngra taksida bir necha kunda Moskva shahriga yetib borgan.

M.Q. 11 aprelda yordam so‘rab O‘zbekistonning Moskva shahridagi elchixonasiga murojaat qilgan. 24 aprel kuni esa elchixona tomonidan rasmiylashtirib berilgan “O‘zbekistonga qaytish uchun guvohnoma” bilan O‘zbekistonga qaytib kelgan.

Jazo

N.D. Jinoyat kodeksining 154-1-moddasi (Chet davlatlarning harbiy xizmatiga, xavfsizlik, politsiya, harbiy adliya organlari yoki shunga o‘xshash boshqa organlariga xizmatga kirish, yollanish) 2-qismi, Q.M. esa 154-moddasi (Yollanish) 1-qismida nazarda tutilgan jinoyatni sodir etganlikda aybli deb topilgan. N.D.ga 3 yil, M.Q.ga Jinoyat kodeksining 57-moddasini qo‘llagan holda 4 yil muddatga ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan.