Taqiqlangan uch OAV, o‘ldirilgan sobiq maslahatchi va turkman itiga mashina – Markaziy Osiyo hafta ichida

Qozog‘iston prezidentining sobiq maslahatchisi mushtlashib, halok bo‘ldi. Endi itning ham mashinasi bor, Turkmanistonda prezident itga mashina sovg‘a qildi. Qirg‘iziston 2,5 yil ichida elektr importini butunlay to‘xtatmoqchi. Pokiston armiyasi «Tolibon» rahbari o‘rinbosarini o‘ldirdi. Qirg‘izistonda 3 ta OAV ekstremistik deb topildi. Finlandiya prezidenti Qozog‘istondan O‘zbekistonga yo‘lovchi samolyotida kelib, keng muhokama uyg‘otdi. Tojikistonda o‘quvchisini urgan o‘qituvchi masalasi xalqaro darajada muhokama qilinmoqda.

{Yii::t(}

O'tkazib yuborish 6s

O'tkazib yuborish

Sobiq prezident maslahatchisi halok bo‘ldi

Qozog‘iston prezidentining sobiq maslahatchisi Yerjan Babakumarov Ostonada tanishi bilan mushtlashuv vaqtida halok bo‘ldi. Bu haqda politsiyaga tayanib mahalliy nashrlar, jumladan, Orda.kz xabar berdi.

Ma’lum qilinishicha, 56 yoshli Babakumarov o‘zining 36 yoshli erkak tanishi bilan janjallashib qolgan.

“Nizo mushtlashuvga aylanib ketgan. Oqibatda 56 yoshli prezident sobiq maslahatchisi yashab qolishi uchun mos kelmaydigan tan jarohatlari olgan va halok bo‘lgan. Qotillik bo‘yicha jinoiy ish qo‘zg‘atildi”, deyiladi politsiya xabarida.

Ta’kidlanishicha, gumonlanuvchi qo‘lga olinib, vaqtinchalik saqlash izolyatoriga joylashtirilgan. Babakumarov 1969 yil 2 martda Taldiqo‘rg‘on, hozirgi Olmaota viloyati tarkibiga kiruvchi hududda tug‘ilgan. 1991 yilda Al-Forobiy nomidagi Qozog‘iston davlat universitetini siyosiy tarix o‘qituvchisi mutaxassisligi bo‘yicha tamomlagan.

U davlat tuzilmalarida 1996 yildan beri ishlab kelayotgan edi. Dastlab Olmaota ma’muriyatida, keyin birinchi prezident Nursulton Nazarboyev ma’muriyatida, mamlakat Madaniyat vazirligida, bosh vazir devonida faoliyat yuritgan. To‘qayev 2019 yil mart oyida prezident bo‘lganida, Babakumarov aprel oyida uning maslahatchisi lavozimini egallagan, biroq iyul oyida lavozimini tark etgan edi.

Shundan so‘ng 2022 yil fevraligacha Olmaota hokimi o‘rinbosari bo‘lgan, ya’ni o‘sha yilning yanvar oyida shaharni qamrab olgan tartibsizliklardan so‘ng bu lavozimidan ham ketgan. Orda.kzʼning qayd etishicha, shundan so‘ng u omma e’tiboridan uzoqlashgan. Babakumarovning xotini, bir o‘g‘li va bir qizi bor.

Qirg‘izistonda uchta OAV faoliyati taqiqlandi

Bishkek shahrining Oktyabr tuman sudi Temirov live, Kloop.kg va “Ayt Ayt Dese” medialoyihalarining axborot materiallarini ekstremistik deb topdi.

Sud ularning faoliyatini, resurslarini va internet sahifalariga kirishni taqiqladi. Aynan qaysi materiallar ekstremistik deb topilgani ma’lum qilinmagan.

“Bu navbatdagi repressiya nafaqat bizga, balki butun mamlakatga zarba beradi, Qirg‘iziston obro‘siga putur yetkazadi va ko‘plab aybsiz odamlarni jinoiy javobgarlikka tortadi”, dedi Kloop hammuassisi Rinat Tuxvatshin o‘zining Telegram-kanalida.

U nashr sud qarori ustidan shikoyat qilish niyatida ekanini va faoliyatini davom ettirishini qo‘shimcha qildi. Tuxvatshinning aytishicha, uning nashri ish haqida xabardor qilinmagan va qaror to‘g‘risida ijtimoiy tarmoqlardan bilib olgan.

Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov shu yilning avgust oyida ommaviy axborot vositalari to‘g‘risidagi qonunni imzoladi, unga ko‘ra barcha ommaviy axborot vositalari, shu jumladan, onlayn platformalar davlat ro‘yxatidan o‘tishi shart. Huquq himoyachilari o‘shanda qonun so‘z erkinligini cheklash uchun ishlatilishi mumkinligini aytib, xavotirlangan edi.

Kloop va Temirov live amaldorlar orasidagi korrupsiya, mamlakatdan pul chiqarish sxemalari va Rossiya kompaniyalarining Qirg‘iziston firmalari orqali sanksiyalarni chetlab o‘tishi haqidagi surishtiruvlari bilan xalqqa tanilgan edi.

Turkmaniston prezidenti itga mashina sovg‘a qildi

Endi itning ham mashinasi bor. Turkmanistonni yorituvchi qator medialar so‘nggi kunlarda ana shunday sarlavhali xabarlarni e’lon qildi. Chunki Turkmaniston prezidenti alabay zotli itga xorijda ishlab chiqarilgan mashina sovg‘a qildi.

O‘tgan hafta davlatda alabay zotli itning milliy bayramiga bag‘ishlangan marosim o‘tkazilgan. Unda qatnashgan prezident Serdar Berdimuhammedov qiziq qarorini ommaga e’lon qilgan. Ya’ni prezidentning o‘zi “Yilning eng jasur Alabayi” deb tan olingan it egasiga Toyota Camry avtomobili kalitini topshirgan. An’anaga ko‘ra, sovg‘a egasiga yengil kelishi uchun avtomobil bo‘ylab un sepilgan, isiriq tutatilgan. Mashinaning ruliga esa himoya zanjirlari osilgan.

Bu yangilikni esa qator nashrlar “Xarob bo‘lgan mashina” yoki “Toyota xor bo‘ldi” kabi sarlavhalar bilan e’lon qildi.

Pokiston armiyasi «Tolibon» rahbari o‘rinbosarini o‘ldirdi

«Tolibon» rahbariyatining asosiy vakillaridan biri, harakat rahbari o‘rinbosari Amjad Xayber-Paxtunxvada Pokiston armiyasi operatsiyasi doirasida yo‘q qilingani aytilmoqda. Pokiston armiyasining shu hafta payshanba kuni ma’lum qilishicha, «Tolibon» rahbari o‘rinbosari, ikkinchi qo‘mondon Amjad Pokiston-Afg‘oniston chegarasi orqali noqonuniy ravishda o‘tayotgan bir paytda qolgan jangarilar bilan birga o‘ldirilgan.

Pokiston armiyasining Jamoatchilik bilan aloqalar bo‘limiga ko‘ra, ular chorshanba kuni kechqurun Bajaur tumanida xavfsizlik kuchlari tomonidan otib o‘ldirilgan, ularning Pokiston hududiga o‘tishiga qarshilik qilindi, deydi armiya.

Amjaddan tashqari yana 3 jangari o‘ldirilgani aytilgan. Pokiston bosh vaziri Shahboz Sharif bu ish to‘g‘riligini tasdiqlab, uning davlati bundan buyon begunoh fuqarolarga qarshi har qanday omillar bilan kurashishini aytgan.

Biroq ikkinchi qo‘mondonning o‘ldirilgani haqidagi ba’zi xabarlar internetdan o‘chib ketdi. Faqat Hindiston va Pokiston mediasi bu haqida yozmoqda.

Eslatib o‘tamiz, Afg‘oniston va Pokiston delegatsiyalari so‘nggi to‘qnashuvlardan keyin Istanbulda muzokaralar o‘tkazmoqda. Ular tinchlik kelishuviga erishish uchun 4 marta ko‘rishdi, yana muloqot qilishga qaror qilgan.

Ma’lum qilinishicha, navbatdagi bosqich 6 noyabr kuni Istanbulda o‘tkazilishi rejalashtirilmoqda. Pokiston tashqi ishlar vazirligiga ko‘ra, Islomobod ushbu uchrashuvdan ijobiy natija kutmoqda.

Dastlab, muzokaralar ikki kun davom etishi kerak edi, biroq jarayon to‘rt kunga cho‘zilgan va yakunda tomonlar o‘t ochishni to‘xtatish sulh kelishuvini uzaytirishga kelishib olgan. Turkiya Tashqi ishlar vazirligi ham Pokiston va «Tolibon» sulhni davom ettirish bo‘yicha umumiy kelishuvga erishganini tasdiqladi.

Qirg‘iziston elektr importidan voz kechadi

Qirg‘iziston haqida yana bir xabar, davlat 2,5 yil ichida elektr energiyasi importini butunlay to‘xtatmoqda. Prezident Sadir Japarov bunga va’da bermoqda. U 2,5 yildan keyin mamlakat qishda o‘zini elektr energiyasi bilan to‘liq ta’minlay olishini aytdi. Prezident Jalolobod viloyatidagi Qorako‘l GESning ochilish marosimida nutq so‘zlagan.

Sadir Japarovning ta’kidlashicha, GESning ishga tushirilishi mamlakat energetika xavfsizligini ta’minlash va milliy iqtisodiyotni rivojlantirishda muhim qadam bo‘lmoqda.

“Biz barqaror energiya ta’minotini yo‘lga qo‘yamiz va qishki taqchillikni bosqichma-bosqich bartaraf etamiz. Qirg‘iziston 2,5 yildan so‘ng elektr energiyasini import qilishni to‘xtatadi. Mamlakatimizda ishlab chiqarilgan energiya ichki ehtiyojlarni to‘liq qoplaydi”, dedi u.

Prezident GES qurilishi rejadan 5 oy oldin yakunlanganini qayd etdi. Loyiha to‘liq mahalliy «Jagalmay» kompaniyasi tomonidan milliy resurslar hisobidan amalga oshirilgan. Japarov, shuningdek, hozir Qirg‘iziston hududida 40 ga yaqin kichik va o‘rta GES, Qara-Keche shahrida esa yangi issiqlik elektr stansiyasi qurilayotganini aytdi.

Eslatib o‘tamiz, Qirg‘iziston 2024 yil hisobi bilan 3,6 mlrd kilovatt soat elektr import qilgan. Qo‘shni davlat tokni asosan Rossiya, Qozog‘iston, O‘zbekiston va Turkmanistondan sotib olmoqda.

Baxtli mamlakatning kamtar prezidenti

Hafta davomida qator Yevropa yetakchilari Markaziy Osiyoda bo‘ldi, masalan, O‘zbekistonga 1 hafta ichida 3 ta Yevropa davlati prezidenti keldi. Finlandiyaning diplomat, bankir prezidenti Qozog‘iston va O‘zbekistonda bo‘ldi. Shuni aytib o‘tish kerakki, Finlandiya prezidenti oradan 33 yil o‘tib, O‘zbekistonga rasmiy safar bilan keldi. Uning Ostonadan oddiy yo‘lovchi samolyotida Toshkentga yetib kelishi o‘zbek jamoatchiligi e’tiborini tortdi.

AQShning Furman, Fransiyaning Sorbonna universitetlarida ta’lim olgan prezident Aleksandr Stubb o‘zining kamtarligi, ijtimoiy tarmoqlarda ochiqligi va odamlarga yaqinligi bilan “selfi prezident” nomini ham olgan. U Toshkentga kelgach, Diplomatiya universitetida ma’ruza o‘qidi, fin-o‘zbek biznes forumida qatnashdi hamda Samarqanddagi YuNESKO bosh konferensiyasidan qaytgan Shavkat Mirziyoyev bilan muzokaralar o‘tkazdi.

Yakunida esa ikki davlat prezidenti qo‘shma bayonot imzolagan. Hujjatlarga ko‘ra, bundan buyog‘iga Finlandiya bilan ta’lim, savdo, foydali qazilmalarni qazib olish, geologiya, raqamli transformatsiya, ijtimoiy himoya, iqlim o‘zgarishi va ekologiya sohalarida yaqinroq ishlanadi. Qozog‘istonda esa fin prezidenti To‘qayev bilan ko‘risharkan, Qozog‘iston prezidenti uning xalqi Finlandiyani sevishini aytgan.

O‘qituvchi o‘quvchisini urdi, mavzu xalqaro darajada muhokamada

Tojikistonda o‘quvchisini urgan o‘qituvchi masalasi jamoatchilikning keskin muhokamalariga sabab bo‘lmoqda. Ta’lim vazirligi bu gal o‘qituvchining yonini olmoqda, ish sudgacha oshirilgan. Mahalliy nashr – Asia Plus Tajikistan’ning yozishicha, sud noyabr oyida o‘tkaziladi.

O‘zbekistondagi kabi Tojikistonda ham maktablardagi mojarolar tez-tez omma e’tiboriga tushadi. Masalan, Levakant shahridagi maktabda o‘qituvchi 11-sinf o‘quvchisi Mehmed Bozorovni tepkilagani ortidan unga qarshi ish ochildi. Bu voqea jamoatchilikning keskin muhokamalariga sabab bo‘lgan. Ish yuzasidan Tojikiston Ta’lim va fan vazirligi o‘qituvchi tomonda bo‘lmoqda.

"Ish materiallarini berishdi, men uni o‘qib chiqdim. Voqealarni ortiqcha so‘zlarsiz tushuntirib berishdi. Pastga imzo qo‘ydim. Xodimlar ham xushmuomalalik bilan munosabatda bo‘lishdi, menga adolatli munosabatda bo‘lishdi. Ishim sudga o‘tkazilishini aytishdi", - deydi o‘qituvchi Farhod Nazarov.

Norasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, Farhod Nazarovga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Bu modda eng kam oylik ish haqining 700 baravaridan 1000 baravarigacha jarima yoki bir yildan ikki yilgacha ozodlikdan mahrum qilishni nazarda tutadi.

Farhod Nazarov esa Asia Plusʼga bunday jarimani to‘lashga qodir emasligini aygan.

"Ha, men talabani urganimni tan olaman, lekin bu sababsiz emas edi. Menda jarima to‘lash uchun mablag‘ yo‘q", - degan o‘qituvchi.

Ma’lum bo‘lishicha, o‘quvchi tarbiyasizlik qilgach, o‘qituvchi unga shapaloq tushirgan. Shundan so‘ng o‘quvchi amakisini maktabga chaqirgan va uning oldida hushidan ketgan, amakisi esa videoni ijtimoiy tarmoqda tarqatgan. Mehmed Bozorovning holati yuzasidan tibbiy ekspertiza o‘tkazilganida, u rostanam hushidan ketgani aniqlangan, lekin ta’lim boshqarmasi bitta shapaloq bilan hech narsa bo‘lmaydi, qabilida munosabat bildirgan.

Oktabr oyi davomida bu mavzu xalqaro medialarda ham yoritildi. Intervyu bergan o‘quvchi miyasi chayqalganini aytgan. Uning ota-onasi darhol ariza yozgan. Tojik jamoatchiligi ikki xil fikrda, o‘qituvchining obro‘sini ushlash tarafida bo‘lganlar ham ancha. Eslatib o‘tamiz, yaqindagina Tojikiston parlamenti prezident topshirig‘i bilan o‘qituvchini ulug‘lovchi qonun qabul qilgandi.