“Qaytib olarkan, nega berdi?” Surxondaryoda nogironligi bor shaxslarga “sovg‘a” deb berilgan uylar tortib olinish arafasida

Surxondaryo viloyatining Qumqo‘rg‘on tumanidan bir guruh jismoniy imkoniyati cheklangan fuqarolar najot izlab Toshkentga kelishdi. 2018 yilda ularga “davlat tomonidan sovg‘a” sifatida berilgan uylar aslida kreditga taqdim qilingani keyinroq ma’lum bo‘lgan. Avvaliga uyning kreditini homiylar qoplab turgan. Bu ham to‘xtagach muammolar boshlangan. “1 mln so‘m pensiya olaman, kredit to‘lovi esa oyiga 2 mln so‘m, buni to‘lay olmasligim aniqku” deydi umid bilan poytaxtdan najot istab kelgan fuqaro.

{Yii::t(}

O'tkazib yuborish 6s

O'tkazib yuborish

Sovg‘a deyilgandi, ammo...

2018 yilda aholini arzon uy-joy bilan ta’minlash dasturi doirasida ko‘plab oilalar, xususan, nogironligi bor va imkoniyati cheklangan fuqarolar uylar bilan ta’minlangan edi.

Surxondaryoning Qo‘mqo‘rg‘onidan Toshkentga kelgan bir guruh nogironligi bo‘lgan fuqarolarning ishonch bilan aytishicha, bu uylar ularga davlatning tuhfasi bo‘lgan. Ularning xotirlashicha, nafaqat uylar, balki ichidagi gilam va televizorlarni o‘sha paytdagi viloyat hokimi Erkinjon Turdimov “Prezident sovg‘asi” deya shaxsan topshirgan. Bu e’tibor ularga quvonch va yashashga umid bag‘ishlagan edi. Ulardan biri farzandlari uchun nihoyat boshpana topilganidan baxtiyor bo‘lganini eslaydi.

Ammo bu xursandchilik uzoqqa cho‘zilmagan: xonadonlar kredit asosida berilgani va ular endi har oy kredit to‘lashlari aytilgan.

“Uylarimizni ham, ichidagi gilam-televizorlargacha 'Prezident sovg‘asi' deb berishgan edi. Ammo hozir bizni qiynashyapti”, — deya ta’kidlaydi Mastura Muhammadiyeva

To‘lab bo‘lmas qarz

Nogironligi sabab ular ishlashga qodir emas, davlat beridagan nafaqa hisobiga kun kechiradi. Shu bois ular nihoyatda og‘ir ahvolga tushib qolganini aytishmoqda. Oylik 2,5-2,7 million so‘mgacha bo‘lgan kredit to‘lovlari ularning imkoniyatidan ancha yuqori. Misol uchun, ba’zi fuqarolar 1 million so‘m nafaqa oladi, bu esa kommunal xarajatlarni qoplagandan so‘ng kredit to‘lovini amalga oshirishni mutlaqo imkonsiz qiladi. Ular uylarning kredit asosida berilishi haqida hech qachon ogohlantirilmaganliklarini va o‘zlari tushunmagan hujjatlarga aldov yo‘li bilan imzo chektirilganini da’vo qilishmoqda.

“Olayotganim atigi 1 million so‘m pensiya. 2 milliondan oshiq pul to‘la , deydi. To‘lamasang, uydan chiqasan, ishla, deydi. Qanday ishlayman?!” — deydi nogironligi bor boshqa vatandosh Alisher Boltayev. Uning so‘zlariga ko‘ra, dastlab xarajatlar homiylar tomonidan qoplanishi aytilgan.

Endi esa nafaqalarining 50 foizi to‘g‘ridan-to‘g‘ri ushlab qolinmoqda, bu esa ularning tirikchiligini imkonsiz qilgan. Uylarning kadastr hujjatlari kabi mulk huquqini tasdiqlovchi hujjatlar bank tomonidan garov sifatida olib qo‘yilgani esa ularning tashvishini yanada oshirgan.

“Toshkentga kelishga majbur bo‘ldik”

Uydan chiqarib yuborilish xavfi ostida qolgan nogironlar turli idoralarga ko‘p marotaba murojaat qilganini, natija bo‘lmagandan keyin, Toshkentga kelishganini bildirishdi. “Boring, hokimingizga ayting. Sizlarga hokimingiz to‘lab beradi, deyishdi”, — deydi nogironlardan biri Baxriddin Almuradov.

“Qochib keldik”

Nogironlarning aytishicha, shikoyatlarini bildirish uchun poytaxtga kelish ham “detektiv” bo‘ldi: mahalliy hokimiyat vakillari ularning safariga to‘sqinlik qilishga uringan, birinchi urinish ichki ishlar xodimlari tomonidan to‘xtatilish bilan kechgan.

“Murojaat qilmaysizlar, masalani o‘zimiz hal qilib beramiz, deyishdi, ammo keyin va’dalarida turishmadi” – deydi Mastura Muhammadiyeva.

Kun.uz vaziyat yuzasidan viloyat hokimligi bilan bog‘lanib, izoh olishga urindi.

Qumqo‘rg‘on tuman hokimiyati matbuot xizmatining ma’lum qilishicha, 2018 yilda Bog‘aro-2 massivida 25 nafar nogironligi bo‘lgan fuqarolarga ikki sotixli namunaviy uy-joylar ajratilgan. Mazkur fuqarolarga berilgan uy-joylarning umumiy narxi 4 milliard 128 million so‘m bo‘lib, shundan ipoteka kreditlarining boshlang‘ich badallari uchun jami 413,0 million so‘m mablag‘ tuman hokimligi tashabbusi bilan homiylar tomonidan to‘lab berilgan.

“Bugungi kungacha ushbu ipoteka kreditlari bo‘yicha oylik to‘lov jadvaliga asosan umumiy hisobda 1 milliard 884 million so‘m mablag‘ homiylar hisobidan to‘langan. Hozirda 25 nafar fuqarodan 1 nafari olingan kredit qarzdorlikni to‘liq yopgan va qolgan 24 nafar fuqarolarning jami 918,2 million so‘m oylik grafik qarzdorligi mavjud. Ushbu qarzdorligi bor shaxslarga kreditni yopishga yordam sifatida tuman hokimligi tomonidan yordam berilyapti, ularning oilasida ishga yaroqli bo‘lganlar kasbga yo‘naltirilgan, ayollarga tikuv mashinalari berilgan. Ko‘ngillilar topilmayotgani hisobiga nogironlarga berilgan uy-joylarni homiylik mablag‘lari asosida to‘lashga ko‘maklashish ishlari ayni vaqtda to‘xtab turibdi”, – deydi viloyat hokimligi matbuot kotibi Murodbek Davlatov

Shokir Sharipov