Odinsovodagi qotillik. Hozirgacha nimalar ma’lum?

Tojikiston Moskva oblastida tojikistonlik bola o‘ldirilishi yuzasidan Rossiya elchisini chaqirtirdi. Jinoyat 16 dekabr kuni Moskva oblasti Odinsovo rayoni Gorki-2 posyolkasidagi maktabda ro‘y berdi. Shu maktabning to‘qqizinchi sinfi o‘quvchisi bo‘lgan 15 yoshli Timofey maktabga pichoq ko‘tarib kelib, qo‘riqchi va o‘quvchilarga hujum qildi. Natijada to‘rtinchi sinf o‘quvchisi Qobiljon Aliyev halok bo‘ldi. Hujum uyushtirgan o‘smir qo‘lga olingan.

Halok bo‘lgan bola Tojikistondan bo‘lgan, deyiladi ushbu mamlakat tashqi ishlar vazirligi xabarida. Tojikistonning Rossiyadagi elchixonasiga marhumning oila a’zolari bilan aloqada bo‘lib turish vazifasi qo‘yilgan, RFning Tojikistondagi elchisi Semyon Grigorevga esa «Rossiya tomonidan ushbu fojiali hodisani zudlik bilan, xolis va beg‘araz tergov qilish hamda barcha aloqador shaxslarni qonunan qat’iylik bo‘yicha javobgarlikka tortish talabi bilan» nota topshirildi. Tojikiston TIV Qobiljonning o‘ldirilishini millatga nafrat asosidagi qotillik deb hisoblashini ma’lum qilgan. 18 dekabr kuni tongda Qobiljonning tobuti Tojikistonga olib kelindi va Shahrinav tumani Adjam qishlog‘iga dafn etildi.

Qobiljonning onasi shu maktabda farrosh bo‘lib ishlagan. U turmush o‘rtog‘ining o‘limidan keyin ikki farzandini yolg‘iz tarbiya qilib kelgan – Qobiljon va uning egizagini, u ham shu maktabda o‘qigan. Mahalliy telegram-kanallar yozishicha, hujumdan keyin ushbu ayol farzandlarini olib ketish uchun maktabga kelgan. Bu vaqtda u hali o‘g‘illaridan biri o‘ldirilganini bilmasdi. Unga nima bo‘lganini eshik oldida aytib berishgan.

Timofeyning otasi esa xususiy tadbirkor, onasi hamshira. Ularning ikkisi ham 2000-yillar boshida prezident administratsiyasiga aloqador tuzilmalarda ishlashgan, so‘nggi paytlarda oila Gorki-2 posyolkasidan taxminan olti kilometr masofadagi Sosnaya qishlog‘idagi ko‘p qavatli uyda yashagan. Tanishlaridan birining telefon kitobchasiga Timofeyning kontakti «natsist» deb saqlangan.

Hujumdan oldin Timofey K. maktabdagi bolalardan qaysi millatdan ekanini so‘ragan. Bu uning o‘zi tomonidan olingan va telegram-kanaliga joylashtirgan videosida aks etgan. U o‘qituvchisi bilan turgan boshlang‘ich sinf o‘quvchilari guruhi oldiga kelgan va ularning millatini so‘ragan, shu vaqtda ortdan yaqinlashgan qo‘riqchi uni chaqirgan, u o‘girilib qo‘riqchining yuziga ballonchikdagi suyuqlikni sepgan va yelkasiga pichoq urgan, keyin esa har tomonga qochayotgan o‘quvchilardan biriga yetib olib, tanasining turli qismlariga ustma-ust zarba bergan va hayotiga zomin bo‘lgan. Shundan so‘ng o‘z qurboni fonida selfi olgan.

Timofey K.ning nishoni boshqa odam bo‘lgan bo‘lishi mumkin – bu «uni darslarni o‘zlashtirishdagi qoloqligi uchun tanbeh berib kelgan» o‘qituvchi, deb xabar berdi kuchishlatar tuzilmalarga yaqin bo‘lgan telegram-kanallar. Mash ma’lumotiga ko‘ra, bu Mariya Dmitriyevna K. bo‘lib, u Timofey K. o‘qigan sinfning matematika fani o‘qituvchisiga o‘rindosh sifatida dars o‘tgan. U boshlang‘ich sinflarga dars bergan, shuning uchun o‘smir uni kichik sinf o‘quvchilari o‘qiydigan joydan qidirgan. Videolardan birida Timofey o‘qituvchini qidirib, turli sinflarga bosh suqib ko‘rgani, ammo uning ismini va u rahbar bo‘lgan sinfni eslay olmasdan, uni ««rangi to‘qroq» deb ta’riflaganini ko‘rish mumkin. U baribir Mariya Dmitriyevnani topa olmaydi.

Timofeyning ustida ommaviy qotilliklarga ishora qiluvchi so‘zlar epikirovka bo‘lgan. Xususan, nimchasida «No lives matter» yozuvi tushirilgandi. Bu ommaviy qotilliklar ijrochilari hamda o‘ta o‘ngchi guruhlarga taqlid qilishga asoslangan submadaniyat belgisidir. Boshqa yozuvlar esa Anders Breyvik tomonidan sodir etilgan terakt, shuningdek AQSh va Yangi Zelandiyadagi maktablar va ibodatxonalarga qilingan hujumlarga ishora qilardi. Bundan tashqari, hujumdan oldin Timofey K. sinfdoshlariga o‘zining «manifesti»ni yuborgan, unda musulmonlar, yahudiylar, liberallar va so‘llarga qarshi fikr bildirib, barcha muammolarda ularni ayblagan.

Rossiya hukumati hozircha bu nafrat jinoyati bo‘lganini aytishga shoshilmayapti. Tergov qo‘mitasi o‘z bayonotida jinoyat motivi haqida to‘xtalmagan. RBK nashri manbasi tergov Timofeyning «ekstremistik harakatlar»ga aloqadorligini tekshirmoqda, ammo «shaxsiy adovat» motivini ham istisno etmayapti. Z-bloger Andrey Medvedev hujumni rus millatchiligi avj olishi va Rossiyadagi migrantlarga bosim bilan bog‘layotganlarni qoralagan. «Ruslar „noto‘g‘ri“ millatga mansubligi tufayli kimnidir so‘yishga oshiqadi, deb o‘ylash toza rusofobiya. O‘ldirilgan bola Qobiljonga bugun barcha normal ruslar motam tutishyapti... Ammo bu migratsiya sohasida davlat bundan keyin ham tartib o‘rnatishi kerakligini bekor qila olmaydi», – deya yozgan u.

Bu 2025 yilning o‘zida maktab o‘quvchisi tomonidan ksenofobik sabablarga ko‘ra sodir etilgan va jamoatchilikka ma’lum bo‘lgan ikkinchi qotillikdir. Birinchisi bahorda, Moskva yaqinidagi Nekrasovskiy qishlog‘ida sodir etilgandi. O‘shanda 14 yoshli o‘smir qirg‘izistonlik to‘qqiz yoshli bolani o‘ldirgan, tergov buni millatga nafrat asosidagi jinoyat deb topgandi. Ekstremizm tadqiqotchilaridan biri «Agenstvo» nashri bilan suhbatda anonim tarzda 2023 yildan beri mamlakatda nafratga asoslangan jinoyatlar soni keskin oshgani, jinoyatchilar esa yosharib borayotganini aytgan. Buni «Sova» markazining Rossiya Federatsiyasida «irqchilik zo‘ravonligi» avj olgani haqidagi ma’lumotlari ham tasdiqlaydi.