Germaniya TIV rahbari va mudofaa vaziri Moliya vazirligi rahbariga 2023 yilda Ukrainaga harbiy yordam uchun 2,2 milliard yevro ajratish talabi bilan murojaat qildi.
Germaniya tashqi ishlar vaziri Annalena Berbok va mudofaa vaziri Kristin Lambrext moliya vaziri Kristian Lindnerdan keyingi yil Ukrainaga harbiy yordam uchun sezilarli darajada ko‘proq mablag‘ ajratishni so‘ramoqda. Bu haqda 22 oktyabr, shanba kuni Berbok va Lambrextning xabariga tayanib, Der Spiegel yozyapti.
Vazirlar Kiyevga yordam berish uchun 2,2 milliard yevrolik maxsus jamg‘arma tashkil etishni zarur deb hisoblaydi. Faqatgina shunday budjet bilan Germaniya o‘zining «xalqaro hamkorlari» undan kutayotgan «mas’uliyatni aniq o‘z zimmasiga olishi» mumkin, deyiladi xabarda.
Maktubning eng boshida vazirlar 2023 yilgi budjetdan shu paytgacha bunday maqsadlar uchun atigi 697 million yevro ajratilganini tanqid qilishadi. 2022 yilda hukumat ushbu fonddan Ukrainaga to‘g‘ridan to‘g‘ri va «aylana» deb ataladigan qurol-yarog‘ yetkazib berishga homiylik qildi. Berbok va Lambrextning fikriga ko‘ra, bu qurol yordami uchun «markaziy moliyalashtirish vositasi». Berlin, masalan, Chexiya va Gretsiya Ukrainaga ilgari taqdim etilgan eski transport vositalarini almashtirish uchun olgan tanklarni yetkazib berishda jamg‘armadan foydalangan.
Vazirlar 2023 yilgi budjet noyabr oyi o‘rtalarida tasdiqlangach, Lindnerdan ushbu maxsus jamg‘arma hajmini sezilarli darajada oshirishni istashyapti. Xabar mualliflariga ko‘ra, rejalashtirilgan budjet rejasi o‘z vazirliklari harakatlari uchun maydonni «siyosiy jihatdan asoslanmagan minimal darajaga» qisqartiradi. Bundan tashqari, vazirlar ko‘p yillik qurol-yarog‘ loyihalariga yana bir milliard yevrogacha mablag‘ sarflanishi kafolatini talab qilmoqda.
Vazirlar o‘z talablarini jiddiy bayonotlar bilan tasdiqlaydi, deb yozadi Der Spiegel. Xususan, ular «Berlinning tashqi siyosat va xavfsizlik masalalarida harakat qilish qobiliyati, shuningdek, xalqaro obro‘si» maxsus jamg‘arma mablag‘lariga bog‘liqligini bildiryapti. 2022 yil Ukrainani «yuqori texnologiyali harbiy salohiyat»ni yaratishda qo‘llab-quvvatlash uchun «maksimal moslashuvchanlik» zarurligini ko‘rsatdi, deyiladi xabarda. Bugungi kunga kelib, Germaniya hukumati tez va samarali harakat qila olishini isbotladi. Bu sur’at pasaymasligi uchun Berbok va Lambrext zudlik bilan Lindnerga yordam so‘rab murojaat qilyapti, deyiladi xatda.
Ayni paytda, Der Spiegel yozishicha, Moliya vazirligi cheksiz resurslarga ega emas. Moliya tizimi, xususan, 2023 yil uchun energiya narxining o‘sishini qoplash bo‘yicha katta yordam paketlari yuzasidan katta bosim ostida qolgan. Kristian Lindner bir necha bor vazirlar mahkamasidagi hamkasblarini pulni tejashga chaqirgan.
Avvalroq, 21 oktyabr kuni Germaniya Bundestagi energiya narxlarining keskin o‘sishini jilovlash va biznesga yordam berish uchun 200 milliard yevro miqdorida maxsus Iqtisodiy barqarorlik jamg‘armasi tashkil etilishini ma’qullagan edi. «Bu kommunal to‘lovlar haqida qayg‘urayotgan har bir kishi uchun yaxshi yangilik. Shuningdek, savdo va biznes uchun», - dedi Germaniya kansleri Olaf Shols. Hukumat rejalariga ko‘ra, ajratilgan mablag‘ 2024 yilgacha yetarli bo‘lishi kerak.
Yordam paketini moliyalashtirish uchun Germaniya hukumati yana asosiy qonunda mustahkamlangan «qarz tormozi»ni to‘xtatadi va yangi kreditlar oladi. Davlat qarzining o‘sishiga yo‘l qo‘ymaslik bo‘yicha ilgari olib borilgan siyosatdan, xususan, 2020 yilning mart oyidagi pandemiya fonida allaqachon voz kechilgan. 2014 yildan beri Berlin qarzdan qutulishga muvaffaq bo‘lib kelyapti. Kristian Lindnerning ta’kidlashicha, Germaniya bu qoidaga 2023 yilda qaytadi.
2024 yilgacha bo‘lgan davr uchun jamg‘arma to‘g‘risidagi qaror avvalroq Germaniya Federal audit idorasi tomonidan tanqid qilingan edi. Mutaxassislarining ta’kidlashicha, bu federal budjet har doim bir yilga tuzilishi bo‘yicha tamoyillarga zid keladi.
