Автомобиль йўллари қўмитаси раиси Абдураҳмон Абдувалиев Сенатдаги чиқишида Ўзбекистонда ўққа тушадиган оғирлик 11,5 тонна сифатида қабул қилингани сабабли йўлларда 50 тонна оғирликдаги юк машиналари ҳам ҳаракатланаётгани, бу эса йўлларнинг сифатига акс таъсир кўрсатаётганини айтиб ўтди.
“Республика бўйича мавжуд йўлларимизнинг 93 фоизи 5–8 тонна юкка мўлжалланган. Шу соҳада 40 йилдан ошиқроқ вақт давомида ишлайман. 5–8 тонна оғирлик “ЗИЛ” ёки МАЗ” юк машинасига тўғри келади. Ўққа тушадиган оғирлик 11,5 тонна деб қабул қилингани учун бизда 50 тонналик юк машиналарининг ҳаракатланишига рухсат берилади.
Оддий мисол, “Қамчиқ” довонида содир бўлган “авария”да юк машинаси 41 тонна ортиқча юк билан келаётгани аниқланган. Ушбу машинанинг бизникилар тўхтатган, “ГАИ” қоидабузарликни расмийлаштирганидан сўнг ушбу автомобилни қўйворган. Йўлда ушбу машинанинг тормози ишламай юриб кетиб қолган. Ушбу ҳолат бўйича прокуратура ўз ишини олиб боряпти.
Таклифим шуки, қўшни Қозоғистонга ўхшаб, йўлларимизда ўққа тушадиган оғирликни ҳеч бўлмаса 10 тонна деб қабул қилишимиз керак. Республика бўйича 14200 та кўприк бор, шундан 5200 таси қўмитамиз тасарруфида. Ушбу кўприкларнинг 90 фоизи 5–8 тонна юкка мўлжалланган. Катта оғирликда юк машиналари кўп юргани учун ушбу кўприкларнинг таянч қисмлари едирилиб, аҳволи ёмонлашиб кетяпти”, дея Абдураҳмон Абдувалиевнинг сўзларини келтирмоқда Kun.uz мухбири.
Автомобил йўллари қўмитаси раисига кўра, айни пайтда Ўзбекистон бўйича мавжуд йўлларнинг ҳажми 209 минг км. Шундан 42254 километри қўмита тасарруфида бўлиб, қолгани ички хўжалик йўллари ҳисобланади. Абдувалиевнинг таъкидлашича, белгиланган меъёр бўйича ҳар йили энг камида 22 минг км йўл таъмирланиши керак. Бироқ 1991–2007 йилгача автомобиль йўлларини қуриш ва таъмирлашга умуман пул ажратилмагани учун йўлларнинг ҳолати абгор ҳолатга келиб қолган.
Сенатнинг XX алпи мажлисида сенатор Қутбиддин Бурҳонов амалдаги қонун ҳужжатларида автомобиль йўлини жорий таъмирлаш ишлари бажарилгандан сўнг унинг хизмат қилиш муддатига нисбатан талаб белгиланмагани сабабли йўллар қисқа муддат ичида яна таъмирга муҳтож ҳолатга келиб қолаётганини танқид қилганди.
Бунга жавобан Абдураҳмон Абдувалиев жорий таъмирланган йўлларнинг хизмати қилиш муддатини норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан белгилаш мумкин эмас, дунё бўйича ҳеч қаерда бундай нарса йўқлигини айтганди. Ўз навбатида Қутбиддин Бурҳонов қўмита раисининг иддаоларини рад этиб, амалга оширилаётган йўл қурилиши сифатини танқид қилган ва ҳар бир қилинган ишнинг кафолати бўлиши кераклини таъкидлаганди.
Автомобил йўллар қўмитаси раиси сўнгги 5 йил давомида 56700 км йўл таъмирлангани, ҳозирги кунда республикадаги 64 минг км атрофидаги йўл таъмирталаблиги, шуларнинг 29 минг километри тупроқ йўл эканини айтган. Унинг ишонтиришича, 3 йил давомида мавжуд тупроқ йўллар тўлиқ асфальтлаштирилади, 4 йил ичида эса таъмирга муҳтож ҳолатдаги ички хўжалик ва умумий фойдаланишдаги йўллар батамом таъмирланади.
