2028 йилга бориб Марказий Осиё сув танқислигининг сурункали босқичига ўтади

Турли ҳисоб-китобларга кўра, 2028 йилга бориб Марказий Осиё сув танқислигининг сурункали босқичига ўтади. Бу ҳақда Россия Фанлар академиясининг ИМЭМО Марказий Осиё бўлими бошлиғи Станислав Притчин «Марказий Осиёда иқлим ўзгариши ва сувдан фойдаланиш муаммолари» мавзусидаги давра суҳбатида маълум қилди.

Унинг сўзларига кўра, бу кун тартибидаги энг ўткир ва долзарб мавзулардан биридир.

«Соҳа анча оғир аҳволда. Бу, биринчи навбатда, иқлим ўзгариши. Глобал исиш Марказий Осиёда чучук тоза сувнинг асосий манбаи бўлган музликлар захираларига ҳам таъсир қилади. Шунга кўра, узоқ муддатда захиралар ҳажмининг қисқариши дарёлар оқимига таъсир қилади», деди Притчин.

Унинг таъкидлашича, аҳоли сонининг ўсиши ҳам вазиятга таъсир қилмоқда. Ҳудуд жадал ривожланмоқда, демографик вазият динамик.

«Умуман олганда, минтақа аҳолиси 80 миллионга яқинлашмоқда. Шу боис, биргина аҳоли томонидан тоза сув истеъмоли аллақачон қисқариб бораётган сув хўжалигига қўшимча босим омили ҳисобланади. Шу билан бирга, биз эскирган инфратузилмани кўрмоқдамиз. Турли ҳисоб-китобларга кўра, унумсиз фойдаланилгани сабабли далаларга етказиб беришда суғориш сувининг 50 фоизигача нобуд бўлмоқда», деб қўшимча қилди Притчин.

Яна бир омил, минтақавий бошқарув амалиётининг мослаштирилмагани.

«Жиддий восита, етарли ваколатларга эга бўлган давлатлараро институт йўқ. Ҳа, сув тақсимоти бўйича минтақавий, икки ва уч томонлама музокаралар олиб борилмоқда, лекин умуман олганда, сув муаммоларини ҳал қилиш сиёсати билан боғлиқ вазият мураккаб. Фақат тақсимлаш билан эмас, балки умумий стратегияни ишлаб чиқиш билан ҳам шуғулланадиган институтлар йўқ. Биз биринчи уринишларни кўрмоқдамиз - Қамбар-Ота ГЭС бўйича лойиҳани учта давлат биргаликда амалга оширмоқчи. Бу ижобий қадам, аммо етарли эмас», деди Притчин.