Сирдарёда “ГАИ” ходимининг суратини уни обрўсизлантириш мақсадида тарқатган қиз жаримага тортилди

Сирдарёда вилоят ИИБ ЙҲХБ ходимининг хизмат вақтида олинган суратини уни обрўсизлантириш мақсадида Instagram’да тарқатган қиз маъмурий жазога тортилди. Kun.uz суд қарори билан танишди.

Суд ҳужжатида келтирилишича, 20 ёшли З.Ю. 2025 йилнинг 23-24 феврал кунлари ўзининг Instagram’даги саҳифасида Сирдарё вилоят ИИБ ЖХХ ЙҲХБ ахборот гуруҳи катта мутахассиси О.Р.нинг хизмат пайтидаги суратини тарқатган. У О.Р.ни “ёлғончи ва шантаж”ликда айблаган. Қизга нисбатан ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимининг обрўсизлантирилишига олиб келадиган ахборотни бузиб тарқатганлик ҳолати юзасидан маъмурий баённома расмийлаштирилган.

Суд мажлисида З.Ю. ўз ҳуқуқбузарлик ҳаракатига иқрорлик билдирган ва буни жаҳл устида қилганини айтган.

“О.Р. ҳужжатларсиз машина бошқарганим учун ҳужжатлар тўплаб, судга оширди. Суд жараёнини видеотасвирга олдириб, мени 7 сутка маъмурий қамоқ жазосига тортирди. Судда қўлимга кишан тақилгани ҳолатини тасвирларга олдириб, телевидение ва ўзининг ижтимоий тармоқдаги саҳифаси орқали кенг оммага намойиш этди. Мен ҳали турмушга чиқмаганман. Судда олинган видеорепортаж келгусидаги турмушимга салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Маъмурий қамоқ жазосини ўтаб чиққанимдан кейин ўзимнинг ижтимоий тармоқдаги саҳифамда жаҳл устида ушбу видеотасвирни жойлаштирдим, кейин ўчириб ташладим”, деган у кўрсатмасида.

З.Ю. қилган ишидан пушаймонлиги ва бошқа бу ҳолат такрорланмаслигини маълум қилган.

Жабрланувчи О.Р. эса ҳуқуқбузар З.Ю.га нисбатан даъвоси борлигини, унга қонуний чора кўришни сўраган.

Суд қарори билан З.Ю. МЖтКнинг 195-2-моддасида назарда тутилган ҳуқуқбузарликни (Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларининг фото- ва (ёки) видеотасвирини уларнинг обрўсизлантирилишига олиб келадиган тарзда бузиб тарқатиш) содир қилган деб топилган. Унга БҲМнинг 20 баравари, яъни 7,5 млн сўм жарима жазоси тайинланган. Жаримани давлат фойдасига ундириш белгиланган.

Эслатиб ўтамиз, 2022 йилнинг март ойида Ички ишлар вазирлиги йўл ҳаракати хавфсизлиги ходимларининг розилигисиз фаолияти акс этган фотосуратлар ва видеоларни интернетда жойлаштиришни тақиқлашни таклиф қилган ва бу кенг муҳокамаларга сабаб бўлган эди.

2023 йилнинг ноябрида ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларини «обрўсизлантириш ва ҳақорат қилиш мақсадида» уларнинг фаолиятига оид фото ва видеоларни интернетда эълон қилганлик учун жавобгарлик белгилашни назарда тутувчи қонун лойиҳаси Қонунчилик палатасига киритилган ва қабул қилинганди.

Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг ўша вақтдаги депутатлари Дониёр Ғаниев ва Бобур Бекмуродов ҳамда Бекмуродов етакчилигидаги «Юксалиш» умуммиллий ҳаракати бу нормани очиқлик сиёсатига зид деб баҳолаган эди.

Муҳокамалардан сўнг фуқароларнинг ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларини фото, видеотасвирга тушириш ва тасвирларни тарқатиш ҳуқуқи сақлаб қолинди. Фақат ходимларнинг тасвирини уларни обрўсизлантиришга олиб келадиган тарзда бузиб тарқатмаслик, яъни ходимнинг ҳаракатлари, сўзлари ва юз берган ҳолатни бузмаслик, шу мақсадда монтаж қилмаслик белгиланди.

Ҳуқуқ-тартибот органлари ходимларининг фото ва видеоларини бузиб тарқатишни тақиқловчи қонун 2025 йил 21 февралдан кучга кирди. Ҳужжат билан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларини обрўсизлантирувчи фото ва видеоматериалларни тарқатганлик учун жазони назарда тутувчи ўзгартиришлар киритилди. Унга кўра, хизмат вазифасини бажараётган ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимининг фото ва видеотасвирларини уларнинг обрўсизлантирилишига олиб келадиган тарзда бузиб тарқатганлик учун БҲМнинг 50 баравари миқдорида жарима ёки 10 сутка маъмурий қамоқ жазоси белгиланган.