“Акамни олиб келиш учун урушга боргандим”, “Вазифамиз Торецкни ишғол қилиш эди” – Россия армиясига ёлланган икки йигит ҳикояси

Жиноят ишлари бўйича Каттақўрғон шаҳар судида бир кунда Россия армиясига ёлланган икки йигитга ҳукм ўқилди. Уларнинг ҳар иккиси Иштихон туманида истиқомат қилган. Kun.uz суд ҳужжатлари билан танишди.

“Акамни олиб келиш учун бордим”

Н.Д. 41 ёшда. 3 нафар фарзанднинг отаси. У 2012 йилдан ишлаб пул топиш учун Қозоғистон ва Россия давлатларига бориб-келиб юрган. 2023 йил 24 июл куни ишлаш мақсадида Россиянинг Тула шаҳрига борган.

Тула шаҳрида ишлаб ва яшаб келиши давомида Н.Д. Россия қуролли кучлари сафига ёлланган: у 2023 йил 21 ноябрда Тула шаҳридаги мудофаа ишлар бўлимида Россия армияси сафида ҳарбий хизматни ўташ учун 1 йиллик шартнома имзолаган. Сўнгра ҳарбий қисм командирининг буйруғи билан ўқчи-гранатомётчи ёрдамчиси лавозимига тайинланган. Н.Д. 2023 йил ноябр ойидан 2024 йил сентябргача Луҳанскдаги ҳарбий ҳаракатларда иштирок этган.

Н.Д. судда айбига иқрор бўлиб, урушга акасини олиб келиш учун борганини айтган.

“2023 йил 24 июл куни ишлаш мақсадида Россиянинг Тула шаҳрига бордим. Сабаби, акам Россия фуқаролигини олган, у оила аъзолари билан Тула шаҳрида истиқомат қиларди.

Шаҳардаги қурилиш ишларида ишлаб юрган вақтимда акамнинг турмуш ўртоғи акам Россия ва Украина ўртасида бўлаётган жанговар ҳаракатларида иштирок этиш мақсадида урушга кетганини айтди. Шундан сўнг акамни қайтариш мақсадида урушга боришга мажбур бўлдим.

2023 йил 21 ноябрда Тула шаҳридаги Мудофаа ишлари бўлимида бир йиллик шартнома имзоладим. Ҳарбий қисм командирининг буйруғи билан десант-парашютчи ротаси, ўқчи-гранатомётчи ёрдамчиси лавозимига ҳарбий хизматга тайинландим. Мени ҳарбий ўқув машғулотларидан ўтиш учун Луҳанскдаги ҳарбий дала лагерига олиб боришди. 2 ой тайёргарликдан ўтганимиздан кейин урушга кирдик. Мен асосан фронт орти ишларида, яъни окоплар қазиш, блиндажлар ясаш, мудофаа иншоотлари қурилишида қатнашдим.

Фронт чизиғи биз ишлаётган ҳудуддан тахминан 30 км узоқликда жойлашганди. Ҳарбий жанговар ҳаракатларда иштирок этмаганман. Ўша вақтда акам 2024 йил 24 июн куни Луҳанскнинг Терней номли ҳудудида бўлиб ўтган жангда ҳалок бўлганини эшитдим.

2024 йил 19 сентябр куни Луҳанскнинг Владимировка посёлкасида блиндаж қуриш ишларини амалга ошираётганимизда Украина томонидан миномёт ва бошқа артиллерия снаряд ўқлари келиб тушди. Биз ўрмонга қараб қочмоқчи бўлдик. Бироқ осколкалардан жароҳатландим. Мен билан ишлашга келган аскарларнинг барчаси ҳалок бўлди. 3 кунгача ҳеч ким бизни қидириб келмади. Озиқ-овқат ва сув тамом бўлганидан сўнг судралиб йўлга чиқдим ва ўтаётган аскарни кўриб қолиб, ундан ёрдам сўрадим”, деган Н.Д. суддаги кўрсатмасида.

Шундан сўнг уни госпиталга олиб кетишган. Н.Д. 2024 йил 1 ноябр кунига қадар даволанган. Ҳарбий тиббий комиссия хулосасига кўра у вақтинча ҳарбий хизматга нолойиқ деб топилган ҳамда 30 кунга таътил берилган. 2024 йил 23 ноябрда эса шартнома муддати тугаган.

“Даволаниб чиққач 2024 йил 16 ноябр куни акамнинг мурдасини ўликлар орасидан қидириб, ҳарбий жетонидан аниқлаб топдим, фақат суяклари қолган экан. Кейин жаноза намозини ўқиб, шу жойга дафн қилдим”, деган у судда.

Н.Д. 2025 йил 22 март куни Ўзбекистонга қайтиб келган.

“Вазифамиз Торецк шаҳрини ишғол қилиш эди”

М.Қ. 26 ёшда. Ҳали уйланмаган. У Россияда 2021 йилнинг 15 ноябр куни ишлаш мақсадида Россиянинг Москва шаҳрига борган. Бироқ наркотик модда савдоси жиноятида айбланган ва 2022 йил август ойида 10 йил муддатга озодликдан маҳрум қилинган.

2024 йил октябр ойида жазо ўтаб келиши вақтида Россия фуқаролигини олиш ҳамда 1,8 млн рубл пул маблағи эвазига Украинага қарши урушда қатнашишга рози бўлиб, шартнома имзолаган. У 2025 йил 6 январга қадар жанговор ҳаракатларда иштирок этган. Сўнг граната портлашидан оғир жароҳатланиб, 2025 йил 6 апрелга қадар Донецк шаҳридаги ҳарбий госпиталда даволанган.

Қ.М. ҳам судда айбига тўлиқ иқрорлик билдирган. У ўз кўрсатмасида шундай деган:

“2021 йил 15 ноябрда ишлаш мақсадида Чеченистонга бордим. У ерда тахминан 4 ой турли хил кунлик ишларда ишладим. 2022 йил феврал ойи охирларида Москва шаҳрида ишлаб келаётган қариндошим телефон орқали алоқага чиқиб, овқат етказиб бериш хизматида ишлаётганини, иш енгиллигини, ҳайдовчилик гувоҳномам борлиги учун етказиб бериш хизматида ишлашим муаммо бўлмаслигини, ойлик иш ҳақи яхшилигини айтди. Қариндошимнинг таклифи билан Москва шаҳрига бордим. Бир кун давомида унинг квартирасида яшадим, биргаликда шаҳар айландик. Орадан бир кун ўтиб қариндошим Тула шаҳрида бир таниши борлигини, унинг ёнига биргаликда бориб келишни, бориб келиш учун ижарага машина олишини айтди. У машинани мен ҳайдаб бориб келишимни, йўл харажатларини ўзи тўлашини билдириб, илтимос қилди.

2022 йил 1 март куни у билан биргаликда ижарага олинган машинада Тула шаҳрига қараб йўлга чиқдик. Йўлда назорат ўтказиш пости қўйилган экан. Ходимлар бизни тўхтатиб, шахсимизга аниқлик киритиш мақсадида машинадан тушишимизни ҳамда бирга хизмат биносига боришимизни сўради. Мен уларнинг ортидан йўлга тушдим, қариндошим эса машинада қолди. Шунда ходимлар ҳолат шубҳали эканини айтишиб, бизни тинтув қилишди. Тинтув давомида қариндошимнинг ёнидан оғирлиги тахминан 180 грамм бўлган героин топишди”, деган Қ.М. суддаги кўрсатмасида.

Шундан сўнг суд ҳукми билан уларга нисбатан 10 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган. Қ.М. жазони ўташ учун Екатеринбург шаҳридаги жазони ижро этиш колониясига юборилган. У ерда колония раҳбарияти томонидан мунтазам Украинага қарши урушда қатнашиш тарғиб қилиб келинган. Бунинг учун 1,8 млн рубл пул, Россия фуқаролигини олиш, уй-жойга эга бўлиш каби имтиёзлар берилиши ваъда қилинган.

“Таклифга эътироз билдирган шахсларга нисбатан турли хил кўринишда босимлар бўларди. 2024 йил 8 октябрда ана шунақа босимлар натижасида Украинага қарши урушда қатнашишга рози бўлиб, 1 йиллик шартнома туздим. 2024 йил 19 ноябр куни мен билан бирга 30 нафар маҳкумни жанговар тайёргарликдан ўтказиш учун шаҳар четида жойлашган полигонга олиб боришди. Ушбу полигонда 21 кун бўлдик. Бизга ҳарбий хизматчилар автоматдан жанговар шароитларда фойдаланиш, граната улоқтириш каби машғулотларни ўтишди.

2024 йил 25 декабр куни бизни жанговар транспортларда Торецк шаҳрига олиб боришди. Жанговар ҳаракатлар олиб борилаётган ҳудудга 15 км масофа қолганида транспортлардан тушиб, қолган масофани пиёда босиб ўтдик. Бизнинг ҳарбий ҳаракатлардаги вазифамиз олдинги чизиқларда пиёда ҳаракатланиб, Торецк шаҳрини ишғол қилиш эди.

2025 йил 6 январда бизга берилган буйруқ асосида 3 нафар шеригим билан ҳаракатланиб кетаётганимизда Украина армияси учувчисиз қурилмадан граната ташлади. Граната менинг ёнимга тушди. Унинг майда бўлаклари тиззам ва кўкрак қафасимга кириб кетиши оқибатида жароҳатландим. Сўнгра шерикларимнинг ёрдами билан ўша атрофдаги “дом”нинг ертўла қисмига етиб бориб, у ерда 2 кун давомида жон сақлаб турдим. Шундан сўнг ҳарбий командирларнинг топшириғи билан мени Донецк шаҳридаги ҳарбий госпиталга олиб боришди”, деган Қ.М. судда.

Йигит 2025 йил 6 апрелга қадар госпиталда даволанган. Ҳарбий госпиталда рентген аппарати бўлмагани сабабли ўша куни Қ.М.ни бошқа шифохонага рентген текшируви ўтказиш учун олиб боришган. Аммо у вазиятдан фойдаланиб, қочишни уддалаган. Сўнгра таксида бир неча кунда Москва шаҳрига етиб борган.

М.Қ. 11 апрелда ёрдам сўраб Ўзбекистоннинг Москва шаҳридаги элчихонасига мурожаат қилган. 24 апрел куни эса элчихона томонидан расмийлаштириб берилган “Ўзбекистонга қайтиш учун гувоҳнома” билан Ўзбекистонга қайтиб келган.

Жазо

Н.Д. Жиноят кодексининг 154-1-моддаси (Чет давлатларнинг ҳарбий хизматига, хавфсизлик, полиция, ҳарбий адлия органлари ёки шунга ўхшаш бошқа органларига хизматга кириш, ёлланиш) 2-қисми, Қ.М. эса 154-моддаси (Ёлланиш) 1-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбли деб топилган. Н.Д.га 3 йил, М.Қ.га Жиноят кодексининг 57-моддасини қўллаган ҳолда 4 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланган.