Sodiq Safoyev: Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi axborotini muntazam ravishda eshitish amaliyotini joriy qilish maqsadga muvofiq

Oliy Majlisi Senatining yalpi majlisidagi chiqishi davomida Senat raisining birinchi o‘rinbosari Sodiq Safoyev boshqaruv sohasidagi islohotlarning hal qiluvchi yo‘nalishi davlatning iqtisodiyotga to‘g‘ridan-to‘g‘ri aralashuvini qisqartirish ekanini aytib o‘tdi.

"Bu sohada oxirgi uch yil mobaynida katta o‘zgarishlar ro‘y berdi. Tadbirkorlik faoliyati sohasidagi 86ta litsenziyalanadigan faoliyat turi va ruxsat berish tartib-taomili bekor qilindi. Natijada, xususiy tadbirkorlik bilan shug‘ullanayotganlar soni 25 foiz ko‘paydi. Ko‘p tarmoqlarda raqobat ortdi: shu jumladan, oziq-ovqat mahsulotlari, mebel, to‘qimachilik mahsulotlari ishlab chiqarishda. Qurilish materiallari, kabel mahsuloti va pul o‘tkazish xizmati kabi yuqori darajada monopoliyalashgan sohada yakka hukmronlikka barham berildi. Umuman, mamlakatda monopol korxonalar soni ikki barobar qisqardi. 

Ammo bu sohada o‘z yechimini kutayotgan tizimli masalalar ko‘zga tashlanmoqda. 

Tovar va moliya bozorlarida davlat ishtirokidagi xo‘jalik yurituvchi sub'yektlar mavqei baland. Ular monopoliyalarning 80 foizini tashkil qilmoqda va o‘z nazoratlari ostida bo‘lgan tuzilmalar tashkil etib, raqobatga salbiy ta'sir ko‘rsatmoqdalar. Bugun bunday korxonalar soni 4,3 mingdan ortiqni tashkil etadi.

Davlat ishtirokidagi xo‘jalik yurituvchi sub'yektlarning samarasizligi subsidiya berish, soliq va bojxona imtiyozlari, imtiyozli kreditlarni taqdim etish shaklidagi davlat ko‘magi bilan qoplanmoqda.

Moliya va kapitallar bozorlarida davlat ishtiroki balandligicha saqlanib qolmoqda. Ushbu holat, o‘z navbatida, manfaatlar to‘qnashuvini keltirib chiqarmoqda va bozor mexanizmlarini rivojlantirishga to‘sqinlik qilmoqda. Bank sektorining 83 foizi davlat ishtirokida faoliyat ko‘rsatadi. Tarmoq regulyatorlari raqobatni rivojlantirishda sustligicha qolmoqda.

Tabiiy monopoliyalar tomonidan qo‘llanadigan narxlarni shakllantirish usuli xarajatlarni tejash o‘rniga ularni ko‘paytirishni rag‘batlantiradi. 
 
Biznes sub'yektlari uchun bozorga chiqishda sun'iy to‘siqlar hali-hanuz mavjud. Natijada, Jahon banki ma'lumotlariga ko‘ra, to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarning sof oqimi past darajada saqlanib qolmoqda. Iqtisodiy erkinlik indeksida O‘zbekiston 180 mamlakat orasida 140-o‘rinni egalladi.

Bu vaziyatda hukumat tovar va moliya bozorlarida raqobatni rivojlantirish Strategiyasi bo‘yicha “Yo‘l Xaritasini” qabul qilishni tezlashtirish kerak. Rivojlangan mamlakatlar tajribasidan kelib chiqqan holda, bu sohadagi faoliyat yuzasidan Senat muntazam ravishda Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasining axborotini eshitish amaliyotini joriy qilish maqsadga muvofiq bo‘lar edi", - deya Sodiq Safoyevning so‘zlarini keltirmoqda Kun.uz muxbiri.