Okean suvlarining isishi chig‘anoq hosil qiladigan planktonlarga xavf solmoqda - tadqiqot
Olimlarning ta’kidlashicha, iqlim isishi tropik mintaqalarda ushbu organizmlarning yo‘q bo‘lib ketishiga olib kelishi mumkin.
Nature jurnalida e’lon qilingan tadqiqotga ko‘ra, plankton foraminiferlarning ko‘plab asr oxiriga kelib misli ko‘rilmagan ekologik vaziyatlarga duch kelishi mumkin. Bu ularning yashash sharoitlariga tahdid soladi.
Plankton foraminiferalar — dengiz suvida yashaydigan bir hujayrali organizmlar, ularning ko‘pchiligi kalsiy karbonatdan (CaCO3) chig‘anoq hosil qiladi. Olimlarning ta’kidlashicha, iqlim isishi tropik mintaqalarda bu organizmlarning yo‘q bo‘lib ketishiga olib kelishi mumkin, chunki okeanning karbonat angidridni (CO2) saqlash qobiliyati o‘zgaradi. CO2 miqdorining ko‘payishi va okean suvining nordonlashuvi esa CaCO hosil bo‘lishini pasaytiradi.
Fransiya, Germaniya, Niderlandiya, Yaponiya va Ispaniyadan xalqaro tadqiqotchilar guruhi plankton foraminiferlarning iqlim o‘zgarishiga munosabatini o‘rganish uchun 1910 yildan beri yig‘ilgan 200 000 ga yaqin ma’lumotlar to‘plamini tahlil qildi. Olimlar foraminiferlarning ko‘plab turlari yiliga 10 kilometrgacha tezlikda salqinroq suvlar tomon harakatlanishini aniqladi. Ma’lumotlarga ko‘ra, ushbu organizmlarning ayrimlari suv yuzasi haroratining ko‘tarilishidan qochib, okeanning chuqurroq qatlamlariga ko‘chgan. Shunga qaramay, so‘nggi 80 yil ichida foraminiferlar populyatsiyasi 25 foizga qisqardi. Tropik turlar eng ko‘p zarar ko‘rdi, chunki bu mintaqalardagi intensiv isish ularning reproduktiv sikllarini buzadi.
“Okean uglerod aylanishida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan plankton foraminiferalar tez o‘zgarayotgan iqlim sharoitida omon qolish uchun qattiq kurashmoqda. Bu organizmlar bizni isish va oksidlanishning dengiz ekotizimlari uchun halokatli oqibatlari haqida ogohlantiradigan elchilarga o‘xshaydi”, — dedi tadqiqot yetakchi muallifi Sonya Chaaban.
Tavsiya etamiz
O‘zbekistonda kitob o‘qigan mahkumning jazo muddati qisqartirilishi mumkin
O‘zbekiston | 18:19 / 13.02.2025
Bloomberg Rossiya - Ukraina urushi tugashining ehtimoliy uchta ssenariysini tuzdi
Jahon | 16:41 / 13.02.2025
Tramp va Mask demontaji: USAID o‘rnini Xitoy egallamoqda
Jahon | 16:35 / 13.02.2025
Ka’ba atrofida rasmga tushish taqiqlandimi?
Jamiyat | 14:35 / 13.02.2025
So‘nggi yangiliklar
-
O‘zbekistonda mart va avgustdan ish haqi, pensiya hamda nafaqalar oshirilishi rad etildi
Iqtisodiyot | 00:23
-
Bloomberg: Tramp ma’muriyati Pasxagacha Ukrainada o‘t ochishni to‘xtatishga erishmoqchi
Jahon | 00:16
-
Ilon Mask «eng aqlli sun’iy intellekt»ni taqdim etishga va’da berdi
Fan-texnika | 00:00
-
Eron Livanning iltimosi sabab Bayrutga barcha aviareyslarini to‘xtatdi
Jahon | 23:07 / 16.02.2025
Mavzuga oid
![](https://storage.kun.uz/source/thumbnails/_medium/11/_m-1lq6GMM0tXYvj62jQSWKMKZGxhWEO_medium.jpg)
15:40 / 15.02.2025
Qo‘qonda “oshkora qotillik”: ko‘pyillik chinor kuppa-kunduzi kesib ketildi
![](https://storage.kun.uz/source/thumbnails/_medium/11/EMcAN_Gui0ALsEJCs6hnVfg33shPvt6T_medium.jpg)
15:31 / 12.02.2025
Ekovazirlik nega issiqxonalar atrofidagi havoni toza deb o‘lchaganini izohladi
![](https://storage.kun.uz/source/thumbnails/_medium/11/eK4miRZx2AvzdhjGB7YZR7EZQ71Mnz3h_medium.jpg)
12:25 / 29.01.2025
Okeanlar yuzasi 40 yil oldingiga qaraganda to‘rt baravar tezroq isimoqda
![](https://storage.kun.uz/source/thumbnails/_medium/10/6OSUCmRi0EzIW9n7XVPpFONM6iJe_TnE_medium.jpg)
17:44 / 09.01.2025