Jahon | 12:52 / 31.12.2024
9797
12 daqiqa o‘qiladi

Donetsk oblasti chegarasigacha 8 km: Ukraina Rossiyaning Pokrovsk va Kuraxovoga yurishini to‘xtata oladimi?

Rossiya armiyasi Pokrovsk janubida yurish qilishda davom etmoqda va allaqachon Donetsk oblastining ma’muriy chegaralariga yaqinlashmoqda. Bu vaqtda harbiy tahlilchilar RF armiyasining Kuraxovo atrofidagi yurishi sustlashganini qayd etmoqda.

Foto: Reuters

Kuz oxirida va qish boshlarida Donbass janubi va markazidagi frontning barcha uchastkalarida Ukraina mudofaasida inqiroz yuzaga keldi. Kuzda rossiyaliklar Vuhledar va Selidoveni egallaganidan keyin, Ukraina qurolli kuchlari ushbu shaharlar tashqarisida barqaror mudofaa tashkil eta olmadi va o‘z saflari bir necha bor yorib o‘tilishiga yo‘l qo‘ydi.

Bu esa Pokrovsk, Kuraxovo va Velika Novosilka kabi asosiy istehkomlarning qanotlarida ukrain bo‘linmalari bir necha bor operativ qurshov holatiga tushib qolishi va pozitsiyalaridan chekinishga majbur bo‘lishiga olib keldi.

Shunga qaramay, harbiy ekspertlar ma’lum yo‘nalishlarda ruslarning hujum qilish salohiyati asta-sekinlik bilan pasayib borayotgani va Rossiya armiyasi endi hududdagi asosiy shaharlarni qamrab olish (shaharlar ichkarisida og‘ir ko‘cha janglari o‘tkazish bilan) bo‘yicha bir vaqtning o‘zida bir necha yirik yurish amaliyotlari o‘tkazish uchun yetarli kuchga emasligini aytishmoqda.

Ammo Ukraina uchun ham vaziyat favqulodda og‘irligicha qolmoqda, ayniqsa Rossiya Xerson va Zaporijjya tomon yangi yurish amaliyotlariga tayyorgarlik ko‘rayotgani to‘g‘risidagi xabarlar ortidan.

Pokrovsk janubidagi inqiroz

Rossiya armiyasi ushbu yirik sanoat shahrining sharqiy chekkalariga yoz oxiridayoq yetib kelgandi. Kremldagilar uni egallash uchun frontning mazkur uchastkasiga uchta umumqo‘shin armiya kuchlarini jamladi. Tahlilchilar «Pokrovsk uchun jang» sentabrdayoq boshlanishini prognoz qilgan bo‘lsa-da, bu ro‘y bermadi.

Ukrain harbiylari raqibning Pokrovsk va uning yo‘ldosh shahri Mirnograd tomon yurishini Lisovka-Suxaya Yar-Promin-Mirolyubovka qishloqlari chizig‘i bo‘ylab, ya’ni shaharga 8-10 km masofa qolganida sekinlashtirishga erishishdi.

Mahalliy aholi vakili Pokrovskdagi vayron bo‘lgan ko‘prik yonidan o‘tmoqda. Rossiyaliklar shaharni o‘qqa tutmoqda va uni o‘rab olishga urinmoqda. Foto: Reuters

Shuningdek, Ukraina qurolli kuchlari Rossiya armiyasi Konstantinovkaga olib boruvchi muhim trassani to‘sib qo‘yishiga ham yo‘l qo‘ymadi.

Ukraina qurolli kuchlari «Hortitsa» operativ-strategik guruhi ma’lumotiga ko‘ra, dekabr oyi oxiriga kelib Pokrovskning o‘zida yoki uning chekkalarida harbiy harakatlar olib borilayotgani yo‘q.

Guruh matbuot kotibi Viktor Tregubov aytishicha, rossiyaliklar shaharni ro‘paradan shturm qilishdan qochmoqda, ammo uning qanotlari bo‘ylab harakatlanmoqda.

«Dushman imkon qadar Pokrovsk chekkalariga yaqinlashishga va shaharning o‘zini o‘rab olish uchun mudofaa kuchlarining o‘ng va chap qanotlarini yorib o‘tishga harakat qilmoqda, — deya izohlagan u milliy telemarafon efirida. — Shaharning o‘zida jang qilish — juda yoqimsiz ish, shu tufayli dushman ro‘paradan shturm qilishdan qochish va ukrain kuchlarini chekinishga majbur qilish uchun shahar chekkalarida jang qilishga urinmoqda».

Oktyabr oyi oxirida Selidove egallangach, rossiyaliklar ukrainlarning Pokrovskdan janubdagi mudofaa chizig‘ini yorib o‘tishgandi. Keyingi ikki oy davomida Rossiya armiyasi bu yo‘nalishda Ukraina hududi bo‘ylab 20 kilometrga ichkariladi.

Ukraina qurolli kuchlari bosh shtabi uchun eng katta muammo dekabr oyi boshida raqib Novotroitskoye va Shevchenkovodagi mustahkamlangan hududlardan o‘ta olgani fakti bo‘ldi.

Ukraina zaxiralari zudlik bilan shu yerga tashlanishi vaziyatni biroz o‘ngladi, ammo raqibning yurishini butkul to‘xtatishning imkoni bo‘lmadi.

Rossiya qo‘shini g‘arb tomon harakatini davom ettirdi, ular aftidan Pokrovskning asosiy logistik qontomiri — Mejyevaya va Pavlogradga olib ketuvchi avtomobil yo‘liga chiqishni ko‘zlagan. 

Bundan tashqari, frontning aynan mazkur uchastkasida, Udachnoye va Kotlino qishloqlari oralig‘ida Ukrainadagi koksko‘mir qazib olish bo‘yicha ishlayotgan so‘nggi kon qolgan. U vayron bo‘lishi yoki okkupatsiya qilinishi Ukraina iqtisodiyoti uchun ham zalvorli zarba bo‘ladi.

Bu yo‘nalish — Moskva uchun Donetsk oblasti ma’muriy chegaralariga chiqish bo‘yicha rejani amalga oshirish nuqtayi nazaridan ustuvor hisoblanadi.

Janubdan kelayotgan rossiyaliklar bu nuqtaga yetishigacha 8 km masofa qolgan, hozirda ushbu yo‘ldagi oxirgi qishloqlar — Uspenovka, Novovasilevka va Novoaleksandrovka uchun og‘ir janglar ketmoqda.

Pokrovskdagi uylarning aksari vayron bo‘lgan, shaharda gaz va ichimlik suv ta’minoti yo‘q. Foto: EPA

Bunga parallel ravishda RF qo‘mondonligi o‘zining hujum qilayotgan «nayzasi uchi»ning qanotlari xavfsizligini ta’minlash maqsadida, Pokrovsk yaqinida egallangan hududni janubga, Donetsk — Zaporijjya trassasi hamda Kuraxovo shahri tomon kengaytirmoqda. Bu yerda rossiyaliklar Ukrainka qishlog‘ini egallagan va trassadan 12 km masofadagi Yasenevoye uchun jang olib bormoqda.

Ammo Rossiya guruhining qarama-qarshi yo‘nalishdagi bunday faol hujum harakatlari uning qo‘mondonligi qarshisiga qator savollarni qo‘yadi, deya qayd etadi «Axboriy qarshilik» guruhi harbiy tahlilchisi, zaxiradagi polkovnik Konstantin Mashovets. Ulardan asosiysi — qaysi hujum vektoriga ustunlik berish va bu yo‘nalishlarda jang qilayotgan 90-tank diviziyasi kuchlarini qanday taqsimlash.

«Shubha yo‘qki, Rossiya qo‘mondonligi 90-tank diviziyasining hujum zonasini bir vaqtning o‘zida ham Pokrovsk, ham Kuraxovo yo‘nalishlariga kengaytira olmaydi… Ertami kechmi, tanlov qilish kerak bo‘ladi, — deya xulosa qiladi ekspert. — Menimcha, bu palla dushmanning Ukraina qurolli kuchlarining Pokrovsk shahri va uning atrofidagi hududlardagi mudofaa zonasiga faraziy amaliyotini tashkil etish va o‘tkazish vaqti nuqtayi nazaridan hal qiluvchi bo‘lishi mumkin».

Kuraxovo va Velika Novosilkani qurshovga olish uchun urinishlar

Rossiya kuchlari Kuraxovo yo‘nalishi bo‘ylab «tarqalishi» haqida gapirganda, qayd etish kerakki, Rossiya armiyasi turar joy kvartallari egallanganidan keyin shaharning g‘arbiy chekkalarida depsinib qoldi. Aynan shu yerda, Kuraxovo IES va truba zavodi joylashgan sanoat zonasida rossiyaliklar shturmini qaytarayotgan ukrain qo‘shini pozitsiyalari qolmoqda.

Bu vaqtda, Rossiya armiyasi shaharni shimoliy va janubiy qanotlardan aylanib o‘tib, Zaporijjyaga boruvchi trassani to‘sib qo‘yishga hamda bu bilan mazkur uchastkadagi ukrain garnizonini to‘lig‘icha qurshovga tushirishga harakat qilmoqda.

Moskva bu rejani amalga oshirishiga Ukraina qurolli kuchlarining tabiiy suv to‘siqlari: shimolda — Volchya, janubda — Suxiye Yali daryolariga tayangan ancha barqaror mudofaasi yo‘l qo‘ymayapti.

Bu daryolar tutashadigan nuqta, shuningdek Zaporijjya va Pokrovsk trassalari kesishmasi — Ulakli, Konstantinopol va Andriyivka qishloqlariga to‘g‘ri keladi.

Ukraina qurolli kuchlarining mazkur hududdagi istehkomlari dekabr oyi o‘rtalaridan buyon rossiyaliklar zarbalari ostida qolmoqda, ular o‘shanda Konstantinopoldan atigi 4 km masofadagi Zelenovka qishlog‘iga yorib kirgandi. RF mudofaa vazirligi 20 dekabr kuni Zelenovka egallangani haqida xabar berdi, 24 dekabr kuni esa ukrainlarning DeepState tahlil markazi bu ma’lumotni tasdiqladi.

«Hortitsa» guruhi matbuot kotibi Viktor Tregubov rossiyaliklar muntazam ravishda frontning mazkur uchastkasida Ukraina qurolli kuchlarining jangovar saflariga kirishga urinayotganini qayd etadi. Buning uchun ular ko‘p qavatli uylar joylashgan hududga kirib borish yoki ukrain armiyasining pozitsiyalarini aylanib o‘tish vazifasi qo‘yilgan kichik piyoda guruhlardan foydalanmoqda.

«Ular motoo‘qchi vzvodlar darajasidagi kichik guruhlar bo‘lib harakatlanib, binolarda o‘rnashib olish va shahar chekkalaridagi pozitsiyalarni aylanib o‘tishga urinmoqda», — deydi u.

Noyabr oyi oxirida Kuraxovo IES hududida ro‘y bergan portlash. Shaharning g‘arbiy chekkasidagi sanoat zonasi hozircha Ukraina qurolli kuchlari nazoratida qolmoqda

Shu bilan birga, ekspertlar aynan Kuraxovo yo‘nalishida Rossiya yurishi sur’ati asta-sekinlik bilan pasayib borayotganiga e’tibor qaratadi.

Konstantin Mashovets Ukraina qurolli kuchlari Suxiye Yali daryosi bo‘ylab o‘z mudofaasini ancha ishonchli ushlab turgani va daryo janubida, Yantarnoye qishlog‘i hududida kichik platsdarmga ham ega ekanini ta’kidlaydi. Rossiyaliklar esa hozircha bu tabiiy suv to‘sig‘ini kechib o‘tishga qodir emas.

«19 dekabrdan boshlab, raqibning janubiy frontdagi (Kuraxovo bo‘rtig‘i nazarda tutilgan) yurishi sur’atlari sezilarli darajada pasaydi. Zelenovka aholi yashash punktidagi „eskapada“ (avantyura), katta ehtimol bilan, ularning vaziyatni Ukraina qurolli kuchlari uchun keskin o‘zgartirishga bo‘lgan jon holatdagi urinishi…», — deya yozadi ekspert.

Ammo frontning qo‘shni uchastkasida, Velika Novosilka rayon markazida voqealar Ukraina qo‘mondonligi uchun yaxshi rivojlanmayapti. Bu yerda rossiyaliklar ukrain garnizoniga ta’minot yetkazib beriladigan ikki asosiy yo‘lni kesib qo‘yish uchun bor imkoniyatini ishga solmoqda.

Shosse bo‘yida joylashgan Noviy Komar posyolkasi uchun qaqshatqich janglar bir oydan buyon davom etmoqda.

Rossiyalik harbiylar ushbu aholi yashash manzili egallangani haqida bir necha bor xabar berishdi, ammo ukrainlar har safar uni qaytarib olgan. 20 dekabr kuni ham RF mudofaa vazirligi Noviy Komar okkupatsiya qilingani haqida xabar tarqatgan, ammo DeepState onlayn-xaritasiga ko‘ra, qishloqning shimoliy qismi hamon Ukraina qurolli kuchlari nazorati ostida qolmoqda.

Ukrainalik harbiy Velika Novosilkada. Rossiyaliklarning qurshovga olish harakatlariga qaramay, Ukraina qurolli kuchlari ushbu istehkomini ushlab turibdi. Foto: EPA

Ukrainlar Velika Novosilka janubida Makarovka qishlog‘i atrofidagi pozitsiyalarini tashlab chiqishga majbur bo‘lgan. Ukraina qurolli kuchlarining bu yerdagi bo‘linmasi muqarrar qurshov xavfi ostida edi, ammo so‘nggi pallada undan qochishga ulgurgan.

Dekabr oyi oxiridagi holatga ko‘ra, rossiyaliklar Velika Novosilkaga janubdan, sharqdan va shimoli-sharqdan juda yaqin kelgan. G‘arbdagi Gulyaypolega olib boruvchi oxirgi trassa hozircha to‘sib qo‘yilgani yo‘q, ammo RF qurolli kuchlari zarbalari yetib boradigan masofada qolgan.

Ammo bu sharoitda ham Velika Novosilka hali dosh berib turishi mumkin. Gap shundaki, posyolka birdaniga uchta daryo: Mokriye Yali, Kashlagach va Shaytanka daryolari kesishmasida joylashgan.

Shuning uchun, agar rossiyaliklar Ukraina qurolli kuchlari garnizonining barcha logistik yo‘llarini kesib qo‘ya olmasa, unda aholi yashash punktini ro‘paradan shturm qilishga to‘g‘ri keladi, bu holda suv to‘siqlarini raqibning zarbalari ostida kechib o‘tish kerak bo‘ladi.

Rossiya-Ukraina urushi tajribasi ko‘rsatadiki, bu haddan tashqari og‘ir vazifa va hujum qilayotgan tomon uchun og‘ir yo‘qotishlarga olib kelishi mumkin.

Mavzuga oid