Diyetologlar D2 vitaminini qabul qilishning salbiy ta’siri haqida ogohlantirdi

Ilmiy adabiyotlardan ma’lumki, D vitamini yetishmovchiligi turli xil muammolarga, jumladan, bolalarda raxit va kattalarda osteoporozga olib kelishi mumkin. Avvalgi tadqiqotlar, shuningdek, D vitamini yetishmovchiligi hamda saraton, yurak-qon tomir kasalliklari xavfi o‘rtasidagi bog‘liqlikni ko‘rsatdi. Covid-19 pandemiyasi davrida shifokorlar koronavirus bilan kasalxonaga yotqizilganlarda qondagi D vitaminining normal darajasi salbiy klinik oqibatlar xavfining pastligi bilan bog‘liqligini aniqladi.

Ba’zi ma’lumotlarga ko‘ra, dunyo bo‘ylab taxminan bir milliard odam D vitamini tanqisligidan aziyat chekmoqda. Ko‘pincha uni to‘ldirish uchun vitamin qo‘shimchalari buyuriladi.

Buyuk Britaniyadan bir guruh diyetologlar va biofanlar bo‘yicha mutaxassislar D2 vitaminini qabul qilish jigarda hosil bo‘lgan va D vitaminining qondagi asosiy aylanma shakli bo‘lgan D3 vitamini (xolekalsiferol) metaboliti bo‘lgan 25(OH)D3 konsentratsiyasiga qanday ta’sir qilishini o‘rganish uchun meta-tahlildan foydalanishga qaror qildi. Ushbu birikma umumiy D vitamini tanqisligini tashxislash, uning tanadagi zaxiralarini va terapiya samaradorligini baholash uchun ishlatiladi. Ergokalsiferolni quyosh nuri ta’sirida inson terisi tomonidan ham ishlab chiqariladigan xolekalsiferoldan farqli o‘laroq faqat oziq-ovqat orqali olish mumkin.

Tizimli sharh uchun tadqiqotchilar o‘ndan ortiq klinik sinovlarni tanlab oldi, unda ishtirokchilar D2 vitaminini shifokor nazorati ostida qabul qilgan. Ma’lumotlarni solishtirgandan so‘ng, tadqiqotchilar ergokalsiferol qo‘shimchalari qondagi D3 vitamini darajasini kamaytirishi mumkinligini aniqladi. Ushbu mavzu bo‘yicha maqola Nutrition Reviews jurnalida chop etildi.

D2 vitamini olgan guruhlarda 25(OH)D3 darajasi sinovlar oxiriga kelib tushib ketdi. Ko‘pgina hollarda, bu darajalar qo‘shimchani olmagan nazorat guruhlaridagilarga qaraganda past edi. Olimlarning fikriga ko‘ra, ergokalsiferolni qabul qilish D vitamini darajasining dastlabki o‘sishidan keyin 25(OH)D'dan foydalanish tezligini oshiradigan tartibga solish mexanizmini faollashtirgan bo‘lishi mumkin.

Sharh mualliflaridan biri, Surrey universiteti professori Kolin Smit tadqiqotga bergan izohida ular o‘zi boshqargan boshqa tadqiqot natijalariga mos kelishini ta’kidladi, unda D2 va D3 vitaminlarining immun tizimini saqlashdagi turli rollari ta’kidlanadi. Frontiers in Immunology jurnalida chop etilgan ushbu maqolada olimlar D2 emas, balki D3 shakli immunitet tizimini mustahkamlab, virusli va bakterial infeksiyalarga qarshi turishga yordam beradi, degan xulosaga keldi.

Biroq, diyetologlarning qo‘shimcha qilishicha, qaysi qo‘shimcha turi afzalroq ekanligini aniqlash masalasiga hali erta. Muammoni to‘liq tushunish uchun D2 va D3 vitaminlari umumiy D vitamini metabolizmida turli xil o‘zgarishlarga olib kelishini tasdiqlovchi keyingi tadqiqotlar talab qilinadi.