Jizzaxda AES qurilishi boshlandi

Jizzax viloyatining Forish tumanida kichik quvvatli atom elektr stansiyasi (AES) reaktori binosi uchun poydevor kotlovanini qazish ishlari boshlandi.

Shuningdek, Toshkent shahri Mirzo Ulug‘bek tumanida Yadro tibbiyot markazini tashkil etish ishlariga start berildi.

Bu ikki tadbirga bag‘ishlangan tantanali marosim 9 oktyabr kuni Tojikistonning Dushanbe shahrida, Markaziy Osiyo – Rossiya sammiti doirasida o‘tkazildi. Unda “O‘zatom” direktori Azim Ahmadxo‘jayev va “Rosatom” bosh direktori Aleksey Lixachyov ramziy tugmani bosib, ikkala loyihaga start berdi.

O‘zatom xabariga ko‘ra, AES reaktorini joylashtirish uchun 2026 yil mart oyida birinchi betonni quyish ko‘zda tutilgan.

“Ushbu yirik loyiha mamlakatimiz energetik mustaqilligini ta’minlash, ekologik toza energiya yetkazib berish imkonini beradi”, – dedi “O‘zatom” agentligi direktori Azim Ahmadxo‘jayev.

“Bu O‘zbekistonning energetik mustaqilligi uchun yangi davrni ochadi, barqaror energiya ta’minotini ta’minlaydi, iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantiradi va minglab yangi ish o‘rinlarini yaratadi”, – dedi AES qurilishi direksiyasi direktori Abdijamil Kalmuratov.

Avval xabar berilganidek, subpudratchi sifatida Enter Engineering tanlangan. “Rosatom”ning ma’lum qilishicha, kotlovan qazishda qariyb 1,5 mln kub metr tuproq ishlari bajariladi, kotlovanning chuqurligi 13 metr bo‘ladi.

“Ishlar O‘zbekistondagi subpudratchi tashkilotlar tomonidan amalga oshirilmoqda. Rosatom xizmat muddati minimum 60 yil bo‘lgan stansiyani quradi va uni ekspluatatsiya qilishda barcha zaruriy ko‘makni ko‘rsatadi. Bizni uzoq o‘n yilliklar davom etadigan sermahsul va o‘zaro manfaatli hamkorlik kutmoqda”, – dedi “Rosatom” direktori Aleksey Lixachev.

Kichik AESda har biri 55 megavattlik ikkita RITM-200N reaktorlari, ayni shu maydonda joylashadigan katta AESda esa har biri 1 gigavattlik ikkita VVER-1000 reaktorlari joylashadi. Shu tariqa, loyihaning umumiy quvvati 2,1 gigavattni tashkil etadi.

Birinchi bosqichda kichik quvvatli reaktorlar ishga tushiriladi.

Loyiha Xalqaro atom energiyasi agentligi (XAEA) bilan hamkorlikda amalga oshirilmoqda. XAEA loyihaning normativ-huquqiy bazasini tayyorlash, milliy yadroviy infratuzilmani rivojlantirish va loyihalash hamda ekspluatatsiya jarayonida xavfsizlik talablarini ta’minlash bo‘yicha ekspert, texnik va metodologik yordam ko‘rsatadi.

Yadro tibbiyot markazi

Mirzo Ulug‘bek tumanida ochilgan Yadro tibbiyot markazi saraton kasalliklarini erta tashxislash va ularning rivojlanishini oldini olish imkonini beradi.

Birinchi bosqichda pozitron-emission tomografiya/kompyuter tomografiyasi (PET/KT) yordamida onkologik kasalliklarni erta tashxislash yo‘lga qo‘yiladi. Shuningdek, “Gamma-pichoq” va “Kiber-pichoq” qurilmalari yordamida shishlarni invaziv bo‘lmagan usulda davolash joriy qilinadi. Markazda radiofarmpreparatlar laboratoriyasi tashkil etiladi.

Markaz yadro tibbiyoti bo‘yicha kadrlar tayyorlashning milliy tizimini rivojlantirish uchun ilmiy baza bo‘ladi. Bu yerda radiologiya, tibbiy fizika va radioximiya bo‘yicha mutaxassislar uchun 100 dan ortiq yuqori texnologiyali ish o‘rinlari yaratiladi.

2025–2026-yillarda markaz birinchi bosqichda zamonaviy jihozlar bilan ta’minlanadi, keyingi bosqichlarda radionuklid va proton terapiyasini joriy etish rejalashtirilgan.