Эстонияда таълим тизими ходимларига эстон тилини билиш талаби юкланади

Эстониянинг янги ҳукумати таълим муассасалари ходимлари учун эстон тилини билиш талабларини ўзгартирувчи қонун лойиҳасини муҳокама қилмоқчи. Бу ҳақда BNS агентлиги 25 июл, пайшанба куни мамлакат ҳукумати матбуот хизматига таяниб ёзди.

Маълум қилинишича, қонунчиликка таклиф этилаётган ўзгартиришларга кўра, ўқитувчилар, таълим соҳаси ходимлари, таълим муассасалари раҳбарлари, шунингдек, уларнинг ўринбосарлари ва ўқитувчилар эстон тилини С1 даражасида билишлари шарт. Ўз навбатида, чет тили ўқитувчилари, болалар боғчалари тарбиячилари ёрдамчилари, шунингдек, эстон тилидан бошқа тилда дарс берадиган ўқитувчилар ва ўқитувчи ёрдамчилари ушбу тилни В2 даражасига қадар ўрганишлари керак бўлади. 

Давлат мутахассисларга эстон тилини ўрганиш учун вақт ажратишни режалаштирмоқда. Шу тариқа, болалар боғчаларида тарбиячилар ёрдамчилари 2026 йил 1 сентябргача В2 даражасида, логопедлар ва ижтимоий педагоглар эса 2026 йил 1 августгача С1 даражасида тилни ўзлаштиришлари керак. Умумтаълим мактаблари, шунингдек, ўқитиш эстон тилида олиб борилмайдиган синфлар ўқитувчиларига 2025 йилнинг 1 августигача тилни талаб даражасида ўрганиш учун вақт берилди.

Эстония 2030 йилгача барча мактабларни эстон тилидаги таълимга ўтказишни режалаштирмоқда 

2022 йил охирида Эстония Таълим ва илм-фан вазирлиги 2030 йилгача мактабларни эстон тилидаги таълимга ўтказиш режасини тасдиқлади. Вазир Тинис Лукаснинг сўзларига кўра, университетларда эстон тилида дарс бериш учун ўқитувчилар тайёрлаш жойлари сони кўпайтирилади, таълимнинг янада мослашувчан шакллари яратилади ва таълим ходимларига тил курслари таклиф этилади. 

Лукас ўша пайтда Кая Каллас бошчилигидаги ҳукумат коалициясининг асосий мақсади сифатида «барча Эстония мактаблари ва болалар боғчалари таълим фаолиятини эстон тилига ўтказиш»ни белгилаб берди. «Биз Эстониядаги барча болалар, ўз она тилидан қатъи назар, эстон тилида сифатли таълим олиш имкониятига эга бўлишини истаймиз, бу бизга эстон тилида сўзлашувчи жамиятни ва зарур бўлган умумий ахборот майдонини таъминлайди», дея қўшимча қилди вазир. 

Қонун мактабдан ташқари маслаҳат комиссиясининг тавсиясига кўра, «айрим мақсадли гуруҳлар»ни ўқитиш учун эстон тили билан бирга ёки унинг ўрнига бошқа тилдан фойдаланиш имкониятини назарда тутади. Бундан ташқари, агар ўқувчи чет тилини билса ва ўн нафар ўқувчи ўз хоҳиш-истакларини билдирса, мактаб она тили ва маданияти бўйича дарслар ўтказиши мумкин. 

2021 йил бошида эстон тилида аҳолининг 67 фоизи ёки 895,2 минг киши сўзлашган. Мамлакатда иккинчи энг кенг тарқалган тил - рус тили. Бу тилда аҳолининг 29 фоизи сўзлашади - 381,9 минг киши.