МРБ директори: «Украина қуролсиз бўлса ҳам жанг қилади»

Америка сиёсатида қизиқ бир жараён бор. Давлатни бошқараётган мулозимлар вақти-вақти билан Конгрессдаги турли қўмиталарга ҳисобот беради. Албатта, парламент давлат мулозимларини сўроққа тутиши фақат Америкада учрайдиган ҳолат эмас, лекин айнан океан ортида бу жараён жуда қизиқарли кечади. Конгресс одатда президентга мухолиф партия назоратида бўлади. Ҳозир республикачилар Конгрессда ҳам кўпчилик, лекин шундай бўлса-да, Трампнинг мулозимлари ҳисоб бериши қизиқарли кечди.

«Группа»дагилар ҳам бор

АҚШ Сенатининг разведка бўйича қўмитаси сўроққа тутган мулозимлар орасида Трамп маъмуриятидаги махфий маълумотларни Signal мессенжеридаги чатда муҳокама қилган мулозимлар ҳам бор эди. Хусусан, Марказий разведка бошқармаси директори Жон Рэтклифф ва Миллий разведка директори Тулси Габбард хоним ҳам.

Табиийки, АҚШ миллий хавфсизлигига жавоб берадиган мулозимлардан охирги кунларнинг энг шов-шувли воқеаси ҳақида сўрашди. Трамп маъмуриятидаги энг юқори мартабали мулозимлар Signal мессенжеридаги чатда ҳусийчиларга қарши ҳужумни муҳокама қилиб, етмаганига чатга адашиб Atlantic журнали муҳарририни ҳам қўшиб қўйишганди. Ҳатто скриншот қилиш блокланмаган чатда махфий маълумотлар муҳокама қилингани Трамп маъмуриятидаги мулозимлар профессионаллигига жиддий шубҳа уйғотди.

Миллий разведка директори Габбард хоним аввалига чатдаги иштирокини изоҳлошни истамай, бунга разведка тегишли суриштирув ўтказаётганини сабаб қилиб келтирди. Бироқ ҳисобот давомида мулозим чатда бўлганини тасдиқлаб, у ерда айтарли ҳеч нима гаплашишмаганини айтди. Сенаторлар мулозимлардан чатга кириш учун ҳеч бўлмаса махсус ҳимояланган телефондан фойдаландингизми, деб сўрашди. Бу саволга жавоб бўлмаганига қараганда мулозимлар шахсий телефонида давлат сирини муҳокама қилган бўлиши мумкин.

Дунёдаги энг қудратли разведка ташкилоти деб қараладиган АҚШ Марказий разведка бошқармаси директори Жон Рэтклифф чатда бўлганини тан олиб, бу қонуний бўлганини айтди. Ҳатто Signal мессенжери унинг ишчи компютерида ҳам ўрнатилганини айтди. Америка бош разведкачисининг бу иқроридан кейин Осиё шарқидаги бир гуруҳ ҳакерлар аввал бир-бирига кулиб қараб олиб, кейин енг шимариб ишга киришган бўлса керак.

Ҳужум вақтлари айтилган

Эшитувнинг энг кулминацион нуқтаси Жоржия штатидан сайланган демократ сенатор Жон Оссофф ва МРБ директори Жон Рэтклифф ўртасидаги суҳбат бўлди. Суриштирувчи журналист бўлган Оссоофф Америка бош разведкачисини саволлар билан жуда қийин аҳволга тушириб қўйди. Оқибатда МРБ директори чатда ҳусийчилар позициясига ҳужум вақтлари эълон қилингани, ҳатто экипаж қачон зарба позициясида бўлишигача айтилганини тан олди. Маълум бўлишича, бу маълумотларни мудофаа вазири Пит Ҳегсет эълон қилган.

Эшитувда иштирок этган демократлар агар Signal'даги чатда давлат сири муҳокама қилинмаган бўлса, тўлиқ ёзишмалар эълон қилиниши, ҳеч бўлмаса разведка қўмитасига тақдим этилиши кераклигини талаб қилишди. Америка нашрларида ёзилишича, жосуслик ҳақидаги қонунга кўра, кимдир маҳкамага тортилиши учун айнан махфий тасдиқланган маълумотни тарқатиши шарт эмас.

Вазият жиддийлашгач Сенатдаги республикачилар етакчиси Жон Тюн иш доирасида Трамп маъмурияти мулозимлари сўриққа тортилиши мумкинлигини айтишга мажбур бўлди.

Доналд Трамп ўз маъмурияти мулозимлари оддий мессенжерда ҳусийчиларга ҳужумни муҳокама қилганини оддий қабул қилди. У Atlantic журналистини чатга қўшган миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Майк Уолцни ишдан бўшатмаслиги, бунга асос йўқлигини айтди. «У бўлиб ўтган ишдан хулоса қилди. Майк яхши йигит», деди Трамп.

«Украина қуролсиз ҳам урушади»

Эшитувда МРБ директори жаноб Рэтклиффдан Украинадаги уруш ҳақида ҳам сўрашди. Доналд Трамп президентликка киришганидан буён унинг маъмурияти Россия манфаатларига хуш ёқадиган ишлар қилаётган бир вақтда Рэтклифф бутунлай кутилмаган жавоб қайтарди.

«Ўз қарашларим ва разведка маълумотлари асосида айтишим мумкинки, украинлар музокараларда керакли натижага эриша олмаса, курашишда давом этади, қуролсиз бўлса ҳам жанг қилишади. Украина халқи ва армиясига узоқ йиллар нотўғри баҳо берилган», деган АҚШ бош разведкачиси. Унинг сўзларига кўра, Трамп узоқ муддатли тинчликка эришишга интилмоқда. Шунингдек, МРБ директори Россия фронтда аста-секин одимлаётганини қайд этган.

Ўткир Жалолхонов тайёрлади.
Тасвирчи ва монтаж устаси – Фахриддин Ҳотамов.