Диетологлар D2 витаминини қабул қилишнинг салбий таъсири ҳақида огоҳлантирди

Кўпчилик суяклар ҳолатини яхши сақлаш ва иммунитетни ошириш учун D витамини қўшимчаларини қабул қилади. Бироқ, яқинда ўтказилган тадқиқот шуни кўрсатдики, битта шакл — эргокалциферол (D2) — ушбу витамин етишмовчилигини тузатишда самарасиз бўлиши мумкин.

Фото: AP

Илмий адабиётлардан маълумки, D витамини етишмовчилиги турли хил муаммоларга, жумладан, болаларда рахит ва катталарда остеопорозга олиб келиши мумкин. Аввалги тадқиқотлар, шунингдек, D витамини етишмовчилиги ҳамда саратон, юрак-қон томир касалликлари хавфи ўртасидаги боғлиқликни кўрсатди. Covid-19 пандемияси даврида шифокорлар коронавирус билан касалхонага ётқизилганларда қондаги D витаминининг нормал даражаси салбий клиник оқибатлар хавфининг пастлиги билан боғлиқлигини аниқлади.

Баъзи маълумотларга кўра, дунё бўйлаб тахминан бир миллиард одам D витамини танқислигидан азият чекмоқда. Кўпинча уни тўлдириш учун витамин қўшимчалари буюрилади.

Буюк Британиядан бир гуруҳ диетологлар ва биофанлар бўйича мутахассислар D2 витаминини қабул қилиш жигарда ҳосил бўлган ва D витаминининг қондаги асосий айланма шакли бўлган D3 витамини (холекалциферол) метаболити бўлган 25(OH)D3 концентрациясига қандай таъсир қилишини ўрганиш учун мета-таҳлилдан фойдаланишга қарор қилди. Ушбу бирикма умумий D витамини танқислигини ташхислаш, унинг танадаги захираларини ва терапия самарадорлигини баҳолаш учун ишлатилади. Эргокалциферолни қуёш нури таъсирида инсон териси томонидан ҳам ишлаб чиқариладиган холекалциферолдан фарқли ўлароқ фақат озиқ-овқат орқали олиш мумкин.

Тизимли шарҳ учун тадқиқотчилар ўндан ортиқ клиник синовларни танлаб олди, унда иштирокчилар D2 витаминини шифокор назорати остида қабул қилган. Маълумотларни солиштиргандан сўнг, тадқиқотчилар эргокалциферол қўшимчалари қондаги D3 витамини даражасини камайтириши мумкинлигини аниқлади. Ушбу мавзу бўйича мақола Nutrition Reviews журналида чоп этилди.

D2 витамини олган гуруҳларда 25(OH)D3 даражаси синовлар охирига келиб тушиб кетди. Кўпгина ҳолларда, бу даражалар қўшимчани олмаган назорат гуруҳларидагиларга қараганда паст эди. Олимларнинг фикрига кўра, эргокалциферолни қабул қилиш D витамини даражасининг дастлабки ўсишидан кейин 25(OH)D'дан фойдаланиш тезлигини оширадиган тартибга солиш механизмини фаоллаштирган бўлиши мумкин.

Шарҳ муаллифларидан бири, Суррей университети профессори Колин Смит тадқиқотга берган изоҳида улар ўзи бошқарган бошқа тадқиқот натижаларига мос келишини таъкидлади, унда D2 ва D3 витаминларининг иммун тизимини сақлашдаги турли роллари таъкидланади. Frontiers in Immunology журналида чоп этилган ушбу мақолада олимлар D2 эмас, балки D3 шакли иммунитет тизимини мустаҳкамлаб, вирусли ва бактериал инфекцияларга қарши туришга ёрдам беради, деган хулосага келди.

Бироқ, диетологларнинг қўшимча қилишича, қайси қўшимча тури афзалроқ эканлигини аниқлаш масаласига ҳали эрта. Муаммони тўлиқ тушуниш учун D2 ва D3 витаминлари умумий D витамини метаболизмида турли хил ўзгаришларга олиб келишини тасдиқловчи кейинги тадқиқотлар талаб қилинади.

Тайёрлаган: Отабек Матназаров

#витамин #диетолог