Трампга ФИФАнинг янги тинчлик мукофоти топширилди

АҚШ президенти Доналд Трамп Халқаро футбол федерацияси (ФИФА, FIFA)нинг янги Тинчлик мукофоти билан тақдирланди. Ушбу тақдирлаш маросими жаҳон чемпионати-2026 қуръасининг тантанали тадбири доирасида 5 декабр, жума куни кечқурун Вашингтонда бўлиб ўтди.

Маросим чоғида Трампга мукофот сифатида бир нечта қўллар ушлаб турган олтин глобус, шунингдек, олтин медал ва сертификат топширилди. Инфантинонинг таъкидлашича, АҚШ президенти “бутун дунёда тинчлик учун мустаҳкам садоқат намоён этган”. Оқ уй раҳбарининг ўзи буни “ҳаётимдаги энг улуғ тақдирлашлардан бири” деб атади. У, шунингдек, “Конгода миллионлаб инсонлар ҳаётини сақлаб қолгани ва кўплаб бошқа давлатларда урушларга барҳам бергани ёки уларнинг олдини олгани”ни таъкидлади.

Инфантино бу Тинчлик мукофотини атиги бир ой аввал таъсис этгани қайд этилади, дея ёзади SID агентлиги. ФИФА сайтида таъкидланишича, бу Тинчлик мукофоти доимий равишда бериб борилади ва “бутун дунё бўйлаб одамларни бирлаштириб, тинчлик йўлида ноёб ва фавқулодда ишлар қилган шахсларга” насиб этади. Мукофотни таъсис этиш ҳақидаги қарор ташкилотнинг бошқарув органи — ФИФА кенгаши розилигисиз қабул қилинган бўлиб, кенгаш аъзолари учун бу кутилмаган ҳол бўлган.

Бундан аввал Жанни Инфантино ўзининг “дўсти” Доналд Трампни Нобел Тинчлик мукофотига илгари сурган, аммо муваффақиятга эришмаганди. Унинг ёзишича, АҚШ президенти бу мукофотга Исроил ва Ғазо сектори ўртасидаги оташкесим жараёнида кўрсатган “ҳал қилувчи ҳаракатлари” учун лойиқ. Бу ҳақда у Instagram’даги саҳифасида ёзган эди.

Трамп Нобел Тинчлик мукофотига даъвогарлик қилган, аммо октябр ойида номзодлар рўйхатига киритилмаган. Мукофот венесуэлалик демократ фаол Мария Корина Мачадога берилди. Натижалар эълон қилинганидан кейин Оқ уй Нобел қўмитасини “тинчликни эмас, партиявий сиёсатни устун қўйганликда” айблади.

Июл ойида Инфантино АҚШ президентига АҚШда бўлиб ўтган футбол бўйича клублар ўртасидаги жаҳон чемпионатининг ҳақиқий асосий кубогини совға қилган, шу пайтда турнир ғолиби — Лондоннинг “Челси” клуби эса кейинчалик унинг нусхасини қабул қилган эди. “Бироз ҳаяжонли вазият бўлди, лекин ҳозир кубок Овал кабинетда турибди”, — деган эди ўшанда Трамп кубок ҳақида.

13 июл куни Ню-Жерсидаги “Мет Лайф” стадионида ўтказилган кубок финалида “Челси” “Пари Сен-Жермен”ни 3:0 ҳисобида мағлуб этганидан кейин тақдирлаш маросимида Доналд Трамп майдонга тушиб келди, унгача у ўйинни трибуналардан томоша қилганди. Бироқ совринлар топширилиб бўлинганидан кейин ҳам АҚШ президенти футболчиларни тарк этмади, балки улар билан ғалаба фотосессиясида қолишга қарор қилди.

Унинг саҳнада узоқ туриб қолиши анча баҳсли реакцияларга сабаб бўлди: айрим футболчилар, жумладан, жамоанинг етакчиларидан бири Коула Палмер ҳам Трампнинг бундай ҳаракатидан кўзга ташланарли даражада ноқулай ҳолатга тушгани кўринди. ФИФА президенти бир неча бор уни саҳнадан олиб чиқишга уринди, аммо АҚШ президенти “Челси” футболчилари орасида қизил галстукда биринчи қаторда тураверди.

АҚШ президенти футбол ва Америка футболи номини ўзгартириш нияти борлигини билдирди. Вашингтонда бўлиб ўтган жаҳон чемпионати қуръа маросимида у, Америка спорт оламида футбол soccer деб аталиши, NFL (Миллий футбол лигаси) спорти эса football деб юритилишида “ҳақиқатан ҳам мантиқ йўқ”лигини айтди. Трампнинг таъкидлашича, Америка футболида тўпга асосан футболчиларнинг қўли тегади, оёқ эмас.

“Бизда футбол деб аталадиган бошқа бир спорт тури билан кичик муаммо бор, лекин яхшилаб ўйлаб кўрсангиз, у футбол деб аталмаслиги керак, бу борада ҳеч қандай шубҳа йўқ, — деди АҚШ президенти Америка футболи ҳақида гапирар экан. — Биз NFL учун бошқа бир ном топишимиз керак”. Шу билан бирга, Трамп ҳеч қандай аниқ ном вариантларини таклиф этмади. AFP агентлигининг эслашича, ёзда, клублар ўртасидаги жаҳон чемпионати давомида Оқ уй раҳбари бу икки спорт турини АҚШда расман қайта номлаш ва бу ҳақда президент фармонини имзолаш ҳақида ўйлаб кўрган эди.

Футбол бўйича жаҳон чемпионати 2026 йилнинг 11 июнидан 19 июлигача Канада, АҚШ ва Мексикада ўтказилади. Биринчи марта турнирда 32 та эмас, 48 та терма жамоа иштирок этади. Европадан унда фақат 16 та энг кучли терма жамоа, жумладан, Германия (бундестим) қатнашади.