Ta'lim vazirligiga savol. Tanlov bo‘yicha komissiya bayonnomasi nega shoshilinch tarzda o‘zgartirildi?

Samarqand davlat arxitektura-qurilish instituti yetuk mutaxassis, pedagog o‘qituvchilari bilan mashhur. Texnika oliy o‘quv yurti shu kabi bilimgohlar o‘rtasida aynan professor-o‘qituvchilar tarkibi bilan ajralib turadi.

Oliygohda 45 yildan buyon «Gruntlar mexanikasi, asos va poydevorlar» fanidan dars berib kelayotgan ana shunday fidoyi o‘qituvchilardan biri — dotsent Fayzullo Ikromovni nafaqat respublikamizda, o‘z vaqtida qo‘shni davlatlardan ham oliygohga kelib ta'lim olgan ko‘pchilik mutaxassislar yaxshi taniydi. Pensiya yoshida bo‘lishiga qaramasdan, o‘z kasbi ustasi bo‘lgan dotsent hamon o‘zbek va rus tillarida o‘qiydigan guruhlarga bab-baravar saboq berib kelmoqda. Domla institut miqyosida o‘tkazilgan «Oliy ta'lim muassasasining eng yaxshi pedagogi–2017» tanlovida faxrli birinchi o‘rinni egallab, respublika bosqichida qatnashish huquqini qo‘lga kiritgan.

F.Ikromovni institut hovlisida uchratib qolganimda o‘zini qiynayotgan bir chigal masala haqida gapirib qoldi. Keling, buyog‘ini domlaning tilidan bayon etsak.

Domla «oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligining ba'zi bir rahbar xodimlari tomonidan ro‘y-rost «qo‘lingdan kelganini qil, har qanaqasiga bizning aytganimiz bo‘ladi», qabilida ko‘p yiliik pedagogning qadr-qimmatini yerga urib, hujjatlarni soxtalashtirib, g‘ayriqonuniy qabul qilgan qarori»dan juda dilgir edi.

«Men oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan o‘tkazib kelinayotgan «Eng yaxshi o‘qituvchi» respublika tanlovining «mutaxassislik bo‘yicha eng yaxshi pedagog» nominatsiyasida ishtirok etdim, — deb gap boshladi dotsent F.Ikromov. — Komissiya a'zolari TAQIning o‘quv ishlar bo‘yicha prorektori A.Mirisayev, vazirlik qoshidagi bosh ilmiy metodik markaz xodimi I.Eshmamatov, SamDAQIning o‘quv ishlari bo‘yicha prorektori A.Rahimov va boshqalar oldida o‘z pedagogik konsepsiyam bo‘yicha rus tilida chiqish qildim.

Komissiya a'zolari tomonidan berilgan savollarga to‘liq javob berdim, ishlab chiqqan konsepsiyaga komissiya tomonidan biror e'tiroz bo‘lgani yo‘q. Faqat komissiya a'zolaridan biri «agar prezentatsiyangizni proyektor orqali namoyish etib ko‘rsatganingizda yanada yaxshiroq bo‘lardi», dedi.

Men esa videoproyektor orqali slaydlar yordamida ma'ruza qiladigan o‘qituvchining bilim saviyasi, pedagogik mahorati yuqori bo‘lishiga shubha qilaman, deb javob berdim. Ya'ni, yaxshi bilim saviyasiga ega bo‘lmagan o‘qituvchi videoslaydlar orqali ma'ruza matnini o‘qib berishi, talabalarga ko‘chirtirishi, tayyor chizmalar va oldindan tayyorlab qo‘yilgan formulalarni ko‘rsatishi bilan cheklanishini aytdim.

Qurilish konstruksiyalari, gruntlar mexanikasi, asos va poydevorlar singari maxsus fanlarni o‘qitishda chizmalarni ketma-ket bajarish, formulalarning keltirilib chiqarilishi talabalarning fikrlash doirasini kengaytirishi va fanni eslab qolish qobiliyatiga ijobiy ta'sir ko‘rsatishini ta'kidladim. Qolaversa, fidoyi, o‘z kasbini sevuvchi o‘qituvchi bo‘r va lattaning hidini ham esdan chiqarmasligi kerak, dedim.

Qayd etib o‘tishim kerak, pedagogik konsepsiya rus tilida bayon etilgan bo‘lsa-da, barcha qo‘shimcha savollarga o‘zbek tilida javob berdim va jarimaga loyiq ko‘rilmaslik uchun o‘zimga ajratilgan vaqtda barchasiga ulgurdim.

SamDAQI o‘quv ishlari prorektori «fikrlar bo‘yicha birinchi o‘rindasiz», dedi, lekin ikkita birinchi o‘rin berilishi to‘g‘risida taklif kiritilgani va rahbariyat tomonidan ma'qullangani uchun bayonnoma 2ta birinchi o‘rin berish borasida rasmiylashtirilganini aytdi. Bu borada biror e'tiroz bildirmadim va ko‘tarinki ruh bilan Samarqandga qaytdim.

Tanlov yakunlari bo‘yicha vazirning buyrug‘i bilan tanishganimda esa hammasi alg‘ov-dalg‘ov bo‘lib ketdi. Birinchi o‘rin TAQI o‘qituvchisi Zafar Sattorovga berilibdi. (U oliy va o‘rta ta'lim vazirligining kasb-hunar kollejlari masalalari bo‘yicha vazirning sobiq muovini bo‘lib ishlagan).

Komissiya bayonnomasining shoshilinch tarzda o‘zgartirilishiga sabab nima bo‘ldi ekan?

Surishtirishimcha, oliy va o‘rta maxsus ta'lim vaziri o‘rinbosari Dilmurod Nabiyev komissiya a'zolarining faqat bir qismi (TAQI prorektori A.Mirisayev) bilan bayonnomalarni qayta ko‘rib chiqib, Z.Sattorovni birinchi o‘ringa o‘tkazib qo‘yishni buyurgan. Bunda Z.Sattorovning grantlarda ishtirok etayotganini asosiy vaj qilib ko‘rsatishgan.

Xo‘p, TAQI prorektori A.Mirisayev «Mutaxassislik bo‘yicha eng yaxshi pedagog» va «Eng yaxshi pedagog-tadqiqotchi»ning farqiga bormas ekan, vazirning muovini D.Nabiyev ham farqlay olmaydimi? Grantlarda ishtirok etuvchi pedagog «Eng yaxshi pedagog-tadqiqotchi» nominatsiyasida ko‘rib chiqilishi tanlov nizomida belgilab qo‘yilgan-ku? Buni qanday tushunish mumkin, hurmatli hamkasblar?

Mutaxassisligi energetik bo‘lgan arxitektura-qurilish instituti prorektori qurilishga oid (boz ustiga, rus tilida yangragan) termin va iboralarni, «gruntlar mexanikasi, asos va poydevorlar» fani to‘g‘risida umuman tushunchaga ega emasligini ko‘rsatib qo‘ymadimikan?» — deydi tajribali pedagog.

«Men o‘z bilimimga, pedagogik mahoratimga ishonganim uchun ham istalgan paytda, har qanday oliy o‘quv yurtida, rus va o‘zbek tillaridan qaysi biri bo‘lishidan qat'i nazar, ma'ruza qilishga tayyorman. Faqatgina ochiq bahslar bu borada haqiqatni ro‘yobga chiqarishi kerak, deb hisoblayman», — dedi qat'iyat bilan F.Ikromov.

Darvoqe, aytish yoddan ko‘tarilibdi, yuqoridagilarni o‘qib, «domla ikkinchi o‘ringa tushirib yuborilibdi, shundan norozi ekan-da», deb o‘ylayotgandirsiz? Hamma gap shundaki, u kishiga umuman o‘rin berilmagan!

Ta'lim vazirliklarimiz tomonidan o‘tkaziladigan tanlovlarda mudom adolatsizlikka yo‘l qo‘yilayotgani haqida tez-tez eshitib qolamiz. Hech qursa, oliy ta'lim tizimidagi olimu mutasaddilarimiz adolat-u halollikda barchaga o‘rnak bo‘lishsa edi.

Shuhrat Shokirjonov yozib oldi