O‘zbekistonda Markaziy Osiyodagi birinchi Suv resurslarini boshqarishga doir ilmiy tadqiqotlar klasteri ochildi

8 iyun kuni Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti (TIQXMMI)da  Markaziy Osiyodagi birinchi Suv resurslarini boshqarishga doir innovatsiyalar va ilmiy tadqiqotlar klasteri faoliyatiga start berildi. Klaster 2017 yilning avgustida TIQXMMI bilan imzolangan Hamkorlik memorandumi doirasida Markaziy Osiyo mintaqaviy ekologik hamkorlik markazi qo‘llab-quvvatlashi ostida ishga tushirildi. 

Tadbirni TIQXMMI rektori professor O‘ktam Umurzoqov va MOMEM (Markaziy Osiyo mintaqaviy ekologik markazi) ijrochi direktori Iskandar Abdullayevlar ochib berishdi. Unda shuningdek Oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi Inomjon Majidov, Innovatsion rivojlanish vaziri Ibrohim Abdurahmonov hamda 5-8 iyun kunlari Toshkent shahrida bo‘lib o‘tayotgan Markaziy Osiyo Xalqaro ekologik forumi (MOXEF 2018)ning yuzdan ziyod delegatsiya rahbarlari va mehmonlari ham ishtirok etishdi.

Mazkur klaster suv sektori mutaxassislari salohiyatini oshirishga yo‘naltirilgan mavjud boshqa dasturlar va muassasalardan aynan talabalar bilan ishlash mexanizmini rivojlantirishga yo‘naltirilgani bilan ajralib turadi.

MOMEM ijrochi direktori Iskandar Abdullayev markaz faoliyati maqsadi bilan bo‘lishdi:

"So‘nggi 20-25 yilda rivojlanish va ta'limga doir loyihalar tashqaridan ekspertiza va ilm-fanni jalb qilish orqali muammolarni hal qilishga qaratilgan edi. Klasterning asosiy maqsadi - rivojlanishga doir loyihalarning samaradorligi va barqarorligini oshirishga kadrlar bazasini shakllantirishga turtki berish. Markaz shu yo‘nalishda tahsil oluvchi talabalar va yosh mutaxassislarni ilmiy va loyihaviy faoliyat bilan shug‘ullanishga jalb qiladi, jahon ta'lim resurslari, ilg‘or ilmiy adabiyotlar elektron kataloglari va ma'lumotlar bazasidan foydalanish ko‘lamini kengaytiradi. Bugunga kelib Markaziy Osiyo mamlakatlari oldida ilm-fan va ishlab chiqarishda sifat jihatidan yuqorilash vazifasi turibdi. Bu yuqorilash nafaqat iqtisodiy samarali, balki ekologik barqaror bo‘lishi kerak".

Suv resurslarini boshqarishga doir innovatsiyalar va ilmiy tadqiqotlar klasteri bilimli yoshlarga sharoitlar yaratish, ilm-fan, ta'lim va ishlab chiqarish o‘rtasida aloqalar o‘rnatish uchun o‘ziga xos platforma sifatida xizmat qiladi.

Xo‘sh, klasterning vazifalari nimalardan iborat?

• loyihalarni bevosita oliy ta'lim muassasasi (OTM)ning o‘zida amalga oshirish;
• loyihalarni strategik rejalashtirishga doir ko‘nikmalarni oshirish;
• resurslar va moliyaviy manbalarni mobillashtirish;
• tanqidiy fikrlash va tadqiqotlar o‘tkazish ko‘nikmalarini rivojlantirish.

Yana shuni ta'kidlash joizki, markazda foydali amaliy ko‘nikmalar - muzokaralar olib borish, loyihaviy hujjatlarni tuzish, esse va maqolalar yozish tajribasi talabalar bilan bo‘lishiladi.

Umuman olganda klaster faoliyatini uch qismga bo‘lish mumkin: loyihalarni amalga oshirishga doir tajriba bilan bo‘lishish, ilmiy tadqiqotlar bo‘yicha tajriba bilan bo‘lishish va salohiyatni rivojlantirish.

"Bugungi kunga kelib 2018 yil uchun aniq rejalar ishlab chiqilgan. Klasterga birinchi navbatda ilmga layoqati bor, qiziqishi bo‘lgan yosh talabalar, aspirantlar, olimlarni jalb qilib, amaldagi loyihalarga, shu bilan birgalikda yangi tuzilayotgan loyihalarni ana shu klaster asosida amalga oshirish ko‘zda tutilmoqda. Bu yerda yoshlarga kerakli asbob-uskunalar, shart-sharoitlar yoki zarur bo‘lgan paytlarda moddiy yordam berish hisobiga ularning ish ko‘lami kengaytiriladi. Markazda eng muhimi, ilmiy tadqiqotlar qilish va ularni hayotga tatbiq etish orqali amaliy natijalarga erishish maqsad qilingan", - deydi TIQXMMI professori Abduhakim Salohiddinov KUN.UZ muxbirining savollariga javob berar ekan.

Uning so‘zlariga ko‘ra, suv taqchilligi tobora oshib bormoqda, shu bois  kelajakda suv bilan bog‘liq muammolarni hal qilish borasidagi eng asosiy rejalar suv resurslarini boshqarishni takomillashtirish, suv resurslaridan foydalanish texnologiyalarini takomillashtirish va ichki suv imkoniyatlari zaxiralarini topib, yana suvga bo‘lgan talabni qondirishdan iboratdir.

Ochilish marosimidan keyin MOMEM-TIQXMMI  klasterida ilk tadbirlarga start beriladi.

9 iyun kuni markazda o‘tish davri iqtisodiyotini boshdan kechirayotgan mamlakatlarda Leybnitskiy qishloq xo‘jalikni rivojlantirish instituti (IAMO)ning "Innovatsion ilmiy tadqiqotlar va Markaziy Osiyoda suv resurslarini boshqarish va qishloq xo‘jaligini rivojlantirish bo‘yicha ta'lim berish" mavzuidagi seminari bo‘lib o‘tadi.

13 iyundan 19 iyungacha Klaster auditoriyalarida "Suv resurslarini boshqarishni yaxshilash uchun innovatsion jihozlar" mavzuidagi "Markaziy Osiyoda suv" (CAWa) loyihasi bo‘yicha seminar bo‘lib o‘tadi.