Prezidentning «Fuqarolarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar hamda o‘zboshimchalik bilan qurilgan turar joylarga nisbatan mulk huquqini e'tirof etish bo‘yicha bir martalik umumdavlat aksiyasini o‘tkazish to‘g‘risida»gi Farmonidan keyin noqonuniy qurilgan uy-joylarga belgilangan tartibda mulk huquqi berilmoqda.
Farmon asosida Vazirlar Mahkamasining qarori qabul qilindi va «Ko‘chmas mulkka nisbatan mulk huquqini e'tirof etish bo‘yicha bir martalik umumdavlat aksiyasi doirasida ko‘chmas mulklarga nisbatan mulk huquqini e'tirof etish tartibi to‘g‘risida» Nizom tasdiqlandi.
Mazkur nizom talablariga to‘g‘ri kelmaydigan uy-joylarga mulk huquqi e'tirof etilmaydi.
Ushbu jarayonda ayrim holatlarda noqonuniy qurilgan uy-joyga mulk huquqi berilishini so‘ragan ayrim fuqarolar va hokimliklar huzurida tuzilgan komissiyalar o‘rtasida ayrim tushunmovchiliklar, nizolar kelib chiqmoqda.
Kun.uz tahririyatiga Buxoro viloyati Jondor tumanidagi «Chorzona» mahallasida istiqomat qiluvchi Pahlavon Karimovdan kelgan murojaat aynan shu mazmunda.
Murojaatda P.Karimov 2017 yilda qurgan uyiga mulk huquqi berilmayotgani, bunga Jondor tumani hokimligi mutasaddilari to‘sqinlik qilayotganini bayon etgan.
Ushbu murojaat joyida o‘rganildi.
O‘rganish davomida ma'lum bo‘lishicha, P.Karimov «Chorzona» mahallasi hududidagi o‘zboshimchalik bilan qurilgan uyiga mulk huquqini e'tirof etishni so‘rab, tuman hokimiyati huzuridagi komissiyaga murojaat qilgan.
Mazkur ariza tegishli tartibda o‘rganib chiqiladi va ko‘chmas mulkka nisbatan huquqni e'tirof etish tuman komissiyasi dalolatnomasiga asosan tuman hokimining 2018 yil 29 oktyabrdagi 1757-sonli qarori bilan P.Karimovga yuqoridagi nizom asosida mulkka umrbod egalik qilish huquqi beriladi. Turar joy uchun kadastr hujjatlari ham rasmiylashtiriladi.
Ammo ushbu qaror tuman hokimining 2018 yil 13 noyabrdagi 1827-sonli qarori bilan bekor qilinadi.
«Biz barcha zarur hujjatlarni taqdim etganimizdan keyin mulk huquqi berildi. Ammo bir necha kundan keyin tuman hokimi qarori bilan bekor qilindi. Hech narsaga tushunolmay qoldik. Bizga bu masalada yordam berishingizni so‘raymiz», – deydi murojaatchi.
Ushbu holat yuzasidan Jondor tumani hokimining qurilish masalalari bo‘yicha mas'ul o‘rinbosari A.To‘xtamishov va hokimlik huquqshunosi Sh.Jo‘rayev bilan uchrashdik.
Hokimlik huquqshunosining ta'kidlashicha, «Chorzona» mahallasida istiqomat qiluvchi fuqaro tuman prokuraturasiga fermer xo‘jaliklari hududida noqonuniy qurilishlar olib borilayotgani haqida ariza bergan. Tuman prokuraturasi fermerlar va o‘zboshimchalik bilan qurilish ishlarini amalga oshirgan fuqarolarni chaqirib, dastlabki surishtiruv ishlarini olib borgan. Noqonuniy qurilmalarni vakolati doirasida sudga berib, bartaraf etish yuzasidan tuman prokuraturasi tuman hokimining qurilish ishlariga mas'ul o‘rinbosari nomiga 2018 yil 6 avgustda xat yo‘llagan.
«Ushbu xatga asosan tegishli tashkilotlarning xulosalari olindi, P.Karimovning otasi K.Komilov fermer xo‘jaligida noqonuniy qurilish ishlarini amalga oshirgani aniqlandi. Uy 2018 yil iyul oyida ya'ni, Prezidentimizning «Fuqarolarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar hamda o‘zboshimchalik bilan qurilgan turar joylarga nisbatan mulk huquqini e'tirof etish bo‘yicha bir martalik umumdavlat aksiyasini o‘tkazish to‘g‘risida»gi Farmoni qabul qilingandan keyin qurilgan. Ushbu noqonuniy qurilishni bartaraf etish yuzasidan fuqaroga ogohlantirish xati berdik. Ogohlantirish xatini olgandan keyin K.Karimov o‘g‘li P.Karimov nomidan o‘zboshimchalik bilan qurilgan uyga mulk huquqi so‘rab tuman davlat xizmatlari markaziga murojaat qilgan. Shu asosida komissiya dalolatnomasiga asosan P.Karimovga mulk huquqini e'tirof etish bo‘yicha tuman hokimi qarori chiqyapti. Bu vaqtgacha hokimlik tomonidan fuqarolik sudiga K.Karimovga nisbatan da'vo arizasi kiritilgan edi. Sud majlisi bo‘lishidan ikki kun avval tuman hokimining qarori P.Karimov nomiga chiqqan. Shu yerda ushbu fuqarolar aldov yo‘lini tutishgan. P.Karimov 2018 yil qurilgan uyga mahalla raisidan 2017 yil qurilgani haqida ma'lumotnoma olib, tuman davlat xizmatlari markaziga taqdim etgan. Biz ushbu holatlarning barchasini aniqladik va shu asosida tuman hokimining mulk huquqini e'tirof etish bo‘yicha qarori bekor qilindi», – deydi Sh.Jo‘rayev.
Mazkur holat yuzasidan tegishli hujjatlar bilan ham tanishdik. «Chorzona» mahallasi raisi N.Roziqov nega P.Karimovga aslida 2018 yil qurilgan uyni 2017 yil qurilgan deb ma'lumotnoma berganini izohlay olmadi.
P.Karimov esa biz bilan suhbatda uyni oilaviy sharoiti tufayli fermer xo‘jaligi yeridan o‘zboshimchalik bilan qurib olganini tan olar ekan, 2017 yilda qurilishni amalga oshirgani uchun mulk huquqi berilishi lozimligini ta'kidladi.
Farmon asosida qabul qilingan Vazirlar Mahkamasining 461-sonli qarori bilan tasdiqlangan Nizom 27-bandida shunday deyilgan:
- aholi punktlarining bosh rejalari va ularning qismlarini batafsil rejalashtirish loyihalariga, qishloq fuqarolari yig‘inlari hududlarini me'moriy rejalashtirishni tashkil etish loyihalariga (mavjud bo‘lganda) zid ravishda joylashgan imoratlarga;
- magistral quvurlar, temir yo‘l va avtomobil yo‘llari, elektr quvvati uzatish va aloqa liniyalari qo‘riqlanadigan muhofaza zonalari, suv muhofazasi va sanitariya-himoya zonalarida, shuningdek aerodromlar hamda chiqindilar va boshqa zaharli moddalarni ko‘mish joylari yaqinida joylashgan imoratlarga;
- qonun hujjatlari bilan qurilishi taqiqlangan muhofaza etiladigan tabiiy hududlarda hamda tabiiy xavfi yuqori bo‘lgan hududda joylashgan imoratlarga;
- o‘zboshimchalik bilan egallab olingan yer uchastkasida qurilgan imoratlar shaharsozlik normalari va qoidalarini buzib qurilgan bo‘lsa, uning saqlab qolinishi boshqa shaxslarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini buzsa yoxud fuqarolarning hayoti va sog‘lig‘iga xavf tug‘dirsa o‘zboshimchalik bilan qurilgan imoratga nisbatan mulk huquqi e'tirof etilmasligi belgilangan.
Yuqorida qayd etilgan nizoli holat 2018 yil 4 dekabr kuni fuqarolik ishlari bo‘yicha Romitan tumanlararo sudi tomonidan ko‘rib chiqilgan. Sud qarorida da'vogar Jondor tumani hokimligining javobgarlar Komil Karimov va Pahlavon Karimovga nisbatan o‘zboshimchalik bilan qurilgan uylarni javobgarlar hisobidan majburiy tartibda buzish haqidagi da'vosi qanoatlantirilgan. Ayni vaqtda sud qarori ijroga qaratilgan.
Ammo Pahlavon Karimov o‘zi otasiga nisbatan adolatsizlik qilinganini aytmoqda. O‘rganish davomida sud qaroridan norozi bo‘lsa, yuqori instansiyalarga belgilangan tartibda murojaat qilishi mumkinligini tushuntirdik.
Noqonuniy ish – keltirar tashvish, deb bejiz aytishmaydi. Barcha ish qonun doirasida amalga oshirilsa, shu kabi muammolar kelib chiqmaydi. Buni hamma to‘g‘ri anglab yetmog‘i lozim.
Bardoshbek SAMAD o‘g‘li,
Kun.uz muxbiri.
