Hisob palatasi o‘tgan yil davomida 671 mlrd so‘mlik noqonuniy xarajatlar va o‘zlashtirishlarni aniqladi

Davlat budjeti va davlat maqsadli jamg‘armalari budjetlari hisobidan ajratilgan mablag‘lar sarflanishi yuzasidan 2020 yilda o‘tkazilgan nazorat tadbirlari natijasida jami 671,3 mlrd so‘mlik noqonuniy xarajatlar, kamomad va o‘zlashtirishlar hamda samarasiz xarajatlar, 1 trln so‘mdan ortiq xarajatlarni optimallashtirish imkoniyatlari aniqlangan.

Prezident farmoniga asosan tashkil etilgan Inqirozga qarshi kurashish jamg‘armasidan ajratilgan mablag‘lar sarflanishi ustidan Moliya vazirligi bilan hamkorlikda nazorat o‘rnatilib, aniqlangan 23,8 mlrd so‘mlik kamomad va noqonuniy xarajatlar hamda ortiqcha moliyalashtirilgan 8,4 mlrd so‘m mablag‘lar jamg‘armaga qaytarilgan.

Bundan tashqari, amalga oshirilgan o‘rganish va tahlillar natijasida jami 801,5 mlrd so‘mlik qo‘shimcha daromad manbalari mavjudligi aniqlanib, shundan 233,5 mlrd so‘mining undirilishi ta'minlangan va qolgan qismlarini undirish choralari belgilangan.

Ta'kidlanganidek, koronavirus pandemiyasi davrida Davlat budjeti barqarorligi va birinchi navbatdagi tadbirlarning o‘z vaqtida moliyalashtirilishini ta'minlashga qaratilgan prezident qarori ijrosi yuzasidan Davlat soliq qo‘mitasi, Moliya vazirligi va Davlat aktivlarini boshqarish agentligi bilan hamkorlikda ustavida davlat ulushi bo‘lgan korxonalarning 2019 yilda olingan foydasidan Davlat budjetiga 4,8 trln so‘m dividendlar o‘tkazilishi hisob-kitob qilinib, ularning tegishli budjetlarga jalb qilinishi ta'minlangan.

Shuningdek, Vazirlar Mahkamasining 2020 yil 16 apreldagi qarorida belgilangan tartib va me'yorlardan kelib chiqqan holda vazirlik va idoralarning 27 456ta maxsus hisobraqamlaridagi qoldiq mablag‘larning bir qismini davlat budjetiga o‘tkazish imkoniyatlari tahlil qilinib, ularning 382 mlrd so‘mi budjetga o‘tkazilishida nazorat-tahlil ishlari olib borilgan.

Xalq ta'limi vazirligi muassasalarida 192,2 mlrd so‘mlik moliyaviy xato, kamchiliklar va o‘zlashtirishlar aniqlanganiga, jumladan, xalq ta'limi sohasidagi islohotlarga ko‘maklashish jamg‘armasi mablag‘laridan 21 mlrd so‘mlik samarasiz xarajatlarga yo‘l qo‘yilganiga alohida e'tibor berildi. Misol tariqasida, Beruniy tumanida 420 mln so‘mga qurilib foydalanishga qabul qilingani ko‘rsatilgan 58-maktab filialida umuman qurilish bo‘lmagani aniqlangan.

Muhokamalarda deputatlar hisobotda keltirilgan xalqaro moliya tashkilotlari mablag‘lari hisobidan amalga oshirilayotgan loyihalarda muammolar mavjudligiga hamda ularning kelib chiqish sabablariga ham e'tibor qaratdi. Jumladan, davlat tashqi qarz mablag‘larini jalb qilgan holda 2010-2019 yillarda yakunlangan umumiy qiymati 12,6 mlrd AQSh dollarlik 81ta loyihaning 24tasida xato va kamchiliklar aniqlangan.

Ayrim loyihalar yillab kechiktirilgan, shuningdek, loyihada ko‘zda tutilgan maqsadlar doimiy o‘zgartirilgan yoki sifatsiz asbob-uskuna va jihozlar qimmat narxlarda sotib olingani, ba'zi loyihalarning samaradorlik ko‘rsatkichlari o‘ta past darajada hamda loyiha mablag‘lari talon-toroj qilinib, o‘zlashtirilgani keskin tanqidlarga sabab bo‘ldi.