Bryussel Albaniya va Shimoliy Makedoniya bilan Yevroittifoqqa kirish bo‘yicha muzokaralarni boshladi

Bryusselda Albaniya va Shimoliy Makedoniya bilan Yevropa ittifoqiga qo‘shilish bo‘yicha muzokaralar boshlanmoqda. «Har ikki davlat fuqarolari ham bunga loyiqdir», dedi Yevrokomissiya rahbari Ursula fon der Lyayyen 19 iyul, seshanba kuni Albaniya va Shimoliy Makedoniya bosh vazirlari Edi Rama va Dimitar Kovachevski bilan qo‘shma matbuot anjumanida. 

O‘z navbatida, Kovachevski uning mamlakati YeIga a’zo bo‘lishga tayyorligini va NATOga qanday integratsiyalashgani kabi «Yevropa ittifoqiga ham erta integratsiyaning ijobiy namunasi bo‘lishni» istashini ta’kidladi. Albaniya bosh vaziri fon der Lyayyenga, shuningdek, Germaniya sobiq kansleri Angela Merkelga minnatdorchilik bildirdi. Ikkala nemis siyosatchisi ham Bolqon uchun «tinimsiz kurashgan», deb tushuntirdi Rama. 

Ayni paytda Yevropa ittifoqining tashqi ishlar va xavfsizlik siyosati bo‘yicha oliy vakili Jozep Borrel ikki davlat bilan muzokaralar boshlanishini nafaqat o‘zlari, balki G‘arbiy Bolqon va butun Yevropa ittifoqi uchun ham ta’sir ko‘rsatadigan «katta yutuq» deb atadi. U Skope nomzodlik maqomini 17 yil avval olganini, o‘shandan beri ko‘p ishlar qilinganini esladi. 

«Biz buyuk geosiyosiy o‘zgarishlar, tektonik o‘zgarishlar davrida yashayapmiz... Shubhasiz, tarix chorrahasida turibmiz va geostrategik muhitdagi o‘zgarishlarning guvohi bo‘lyapmiz, siz esa uning bir qismisiz», — dedi Borrel. Uning ta’kidlashicha, yevropaliklar faqat «G‘arbiy Bolqon bilan Yevropa ittifoqiga to‘liq integratsiyalashgan holda birga olg‘a siljishi» mumkin, bu ularsiz to‘liq bo‘lmaydi. 

Bir necha kun avval Shimoliy Makedoniya hukumati Bolgariyaning Yevropa ittifoqiga a’zoligiga e’tirozlarini olib tashlash uchun mamlakat konstitutsiyasiga o‘zgartirish kiritishga rozi bo‘ldi. Iyun oyi oxirida Bolgariya parlamenti Yevropa ittifoqi va Shimoliy Makedoniya o‘rtasida muzokaralar boshlanishini ma’qulladi va shu bilan 2020 yilda Sofiya hukumati tomonidan o‘rnatilgan blokadani bekor qildi, biroq Albaniyaning YeIga kirishi bo‘yicha muzokaralarga to‘sqinlik qildi. 

Sofiya qarorida bir qator shartlar mavjud bo‘lib, ular orasida Shimoliy Makedoniyadagi bolgarlar ozchiligining huquqlarini konstitutsiyaga o‘zgartirishlar kiritish orqali himoya qilish, shuningdek, Skopening Bolgariya bilan yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarini saqlab qolish majburiyati bor. Bu murosa hozirda Yevropa ittifoqiga raislik qilayotgan Fransiya tomonidan taklif qilingan. 

Shimoliy Makedoniya 2005 yilda, Albaniya 2014 yilda Yevropa ittifoqiga nomzod maqomini oldi. Yevropa ittifoqiga a’zolik bo‘yicha muzokaralar uzoq vaqtdan beri davom etmoqda, tomonlar atrof-muhit qonunchiligidan korrupsiyaga qarshi kurashgacha bo‘lgan 35 xil mavzuni muhokama qilmoqda.