Boris Jonson Britaniya bosh vazirligiga nomzodi qo‘yilishidan bosh tortganiga izoh berdi

2022 yil iyulida Buyuk Britaniya bosh vaziri lavozimini tark etgan Boris Jonson Konservatorlar partiyasi yetakchisi va hukumat rahbari lavozimiga o‘z nomzodini qayta ko‘rsatishdan bosh tortishini rasman ma’lum qildi. Mamlakat sobiq bosh vazirining bayonoti 23 oktyabr, yakshanba kuni Reuters va boshqa OAV tomonidan e’lon qilingan.

Jonsonning lavozimga qaytishi mumkinligi haqidagi gaplar Liz Trassning kutilmaganda iste’foga chiqishi va ta’tildan Londonga ekonom-klassda uchib kelganidan so‘ng tarqala boshladi. Ammo, Jonsonning so‘zlariga ko‘ra, u «konservatorlar partiyasi yetakchisi o‘rni uchun yana kurashishni taklif qilgan odamlarning ko‘pligidan hayron bo‘lgan» bo‘lsa-da, sobiq bosh vazir keyingi saylovlarda mamlakat va hukumat resurslarini isrof qilishni istamaydi. 

Siyosatchining ta’kidlashicha, bunday kampaniya «hukumat mamlakat duch kelayotgan iqtisodiy bosimga e’tibor qaratishi kerak bo‘lgan navbatdagi falokatli chalg‘ituvchi holat» bo‘ladi. Jonsonning so‘zlariga ko‘ra, uning qaytishi uchun Konservatorlar partiyasining 102 nafar a’zosi ovoz bergan, bu esa unga saylovlarda qatnashish imkonini beradi, biroq u bu imkoniyatni sheriklariga topshiradi. 

Jonson 2024 yilda bo‘lib o‘tadigan parlament saylovlarida ishtirok etishi mumkinligini aytdi, biroq hozirgi kurashda ishtirok etishdan bosh tortdi, u «bu shunchaki noto‘g‘ri bo‘ladi degan xulosaga kelgan», chunki bu parlamentni birlikdan mahrum qiladi. U tez orada bosh vazir lavozimini egallaydigan nomzodni qo‘llab-quvvatlashga va’da berdi. Bu sobiq moliya vaziri Rishi Sunak yoki avvalroq o‘z nomzodlarini ilgari surgan Jamoatlar palatasi rahbari Penni Mordaunt bo‘lishi mumkin. 

BBC ta’kidlashicha, Sunak Konservatorlar partiyasi raisining bo‘sh kursisini hech qanday kurashsiz egallashi mumkin - uning nomzodi kamida 157 deputatning ovoziga ega bo‘lgan, Mordauntni avvalroq omma oldida bor-yo‘g‘i 25 kishi qo‘llab-quvvatlagan edi. 

Britaniyada hukmron partiya yetakchisi saylovi reglamentiga ko‘ra, bu lavozimga faqat o‘z partiya a’zolarining 100 dan ortiq ovozini to‘plaganlar da’vogarlik qilishi mumkin. Joriy kampaniyada esa bu 24 oktabr kuni soat 14.00 dan kechiktirmasdan sodir bo‘lishi kerak va Mordaunt kerakli to‘siqni yengib o‘tishga ulgurmasligi mumkin. 

Yozda Trass partiya o‘ng qanoti ishonchli vakili bo‘lib, konservatorlarning partiya ichidagi kurashida ustunlikni qo‘lga kiritdi - xususan, u Jonsondan ham ko‘proq «xalqdan uzoqdaligi» uchun tanqid qilingan Sunakni mag‘lub etdi. 

Hamkasblari orasida yangi «temir xonim»dan norozilik u lavozimga kirishib, radikal bozor g‘oyalarini hayotga tatbiq etgandan so‘ng keskin ko‘tarila boshladi. Qisqa vaqt ichida u o‘zining ikki yaqin tarafdori - moliya vaziri va ichki ishlar vazirini ishdan bo‘shatishga majbur bo‘ldi. Taxminlarga ko‘ra, bu Trass siyosatidagi muvaffaqiyatsiz qarorlar bilan bog‘liq bo‘lib, u umidsiz muqobil qadamlardan uzoqlashishga harakat qildi. 19 oktyabr kuni u «taslim bo‘lmasligini» e’lon qildi, ammo ertasi kuniyoq iste’foga chiqishini bildirdi.