Dunyo aholisi 2023 yilda oldingidan 1 oy ko‘proq issiqni boshdan kechirdi – tadqiqot
Global isish boshlanishidan oldin odamlar yiliga 26 kun kamroq anomal issiq kunlarni his qilgan. Noodatiy issiq kunlar ko‘payishining asosiy sababi yonilg‘i ekani ma’lum qilindi.

Foto: Jose Sarmento Matos
Dunyo aholisi 2023 yilda global isish boshlanmasidan oldingi yillardan 26 kunga ko‘proq anomal issiq kunlarni boshdan kechirgan. Bu haqda Climate Central, Qizil Xoch, Qizil Yarim Oy iqlim markazi va World Weather Attribution mutaxassislarining 28 maydagi tadqiqotida ma’lum qilingan.
O‘tgan 12 oy harorat o‘lchash boshlangandan beri eng issiq oylar bo‘ldi. Bunga asosiy sabab yonilg‘idan foydalanish ekani aytilgan. Shuningdek, atrof-muhitni eng ko‘p ifloslayotgan resurs ham yonilg‘i. Dunyoning deyarli 80 foiz aholisi o‘tgan maydan beri kamida 31 kunlik noodatiy issiqni aynan inson faoliyati sabab his qilishgan, deyapti tadqiqotchilar. Iqlimni matematik modellashtirishdan foydalangan holda taxmin qilinishicha, insoniyat yerga ta’sir qilmaganda noodatiy issiq kunlar soni ancha kam bo‘lar edi.
Anomal jazirama kunlar soni geografik jihatdan farq qiladi. Bu ayrim joylarda 2-3 haftaga to‘g‘ri kelsa, Kolumbiya, Ruanda va Indoneziyada 120 kungacha yetgan.
Hisobot mualliflari ma’lum bir lokatsiyadagi kunlarning haroratini tanlab olgan. Ularda harorat 1991 va 2020 yillar oralig‘ida qayd qilingan kunlik haroratning 90 foizidan oshib ketsa, yuqori darajada anomal deb qaralgan.
Hisobotda aytilishicha, o‘rtacha amerikalik o‘tgan may oyidan beri iqlim o‘zgarishi natijasida 39 kun shunday haroratni boshdan kechirgan. Agar inson faoliyati aralashmaganda bu raqam 19 kunga kamayishi mumkin edi.
Issiq kunlar ayrim joylarda insonlar o‘limi, infratuzilma va sanoatning buzilishiga olib kelgan. Tadqiqotchilar o‘tgan yil davomida Antarktidadan tashqaridagi qit’alarda qariyb 90 ta davlatda shunday holatni qayd etdi. 2023 yil bahorida Hindistonda, yozida Shimoliy Amerika, Yevropa va Sharqiy Osiyoda o‘rmon yong‘inlarini yomonlashtirgan va elektr tarmoqlarini ishdan chiqaradigan harorat bo‘lgan. Bu yil esa Afrikadan Yaqin Sharqgacha va Janubi-Sharqiy Osiyoda haddan tashqari isish kutilyapti.
Tavsiya etamiz
Modrich «Real»ni tark etadi
Sport | 20:38 / 22.05.2025
Suriya Isroil bilan murosa qiladimi?
Jahon | 15:40 / 22.05.2025
Sun’iy intellekt dunyodagi har to‘rtinchi ish o‘rniga ta’sir ko‘rsatmoqda - BMT
Jahon | 21:49 / 21.05.2025
Hindistonda firibgar kelin yetti oyda 25 nafar kuyovni aldadi
Jahon | 21:32 / 21.05.2025
So‘nggi yangiliklar
-
“Asialuxe Travel” bilan Sharm-el-Sheyxga: hammaga mos keladigan ritm
O‘zbekiston | 17:00 / 24.05.2025
-
Kimlar qachon va qanday qon tahlillari topshirishi kerak?
Jamiyat | 12:35
-
Toshkentda daraxt bosib qolgan bir kishi vafot etdi
O‘zbekiston | 11:23
-
«Bernabeu» Modrich va Anchelotti bilan xayrlashdi. «Real» fanatlari ko‘z yoshlarini tiya olmadi
Sport | 09:45
Mavzuga oid

13:18 / 12.05.2025
O‘zbekistonda tadqiqotlar uchun yalpi xarajatlar 4,5 trln so‘mni tashkil etdi

18:43 / 08.05.2025
Olimlar Yerda kislorod qachon yo‘q bo‘lib ketishini aniqladi

21:26 / 08.04.2025
Olimlar ifloslangan havo keksalar miyasiga zarar yetkazishini aniqladi

08:02 / 05.04.2025