Sog‘lom hayot | 17:58 / 30.09.2025
24730
5 daqiqa o‘qiladi

​​​​​​​Har kuni amal qilsangiz, hayotingizni yaxshi tomonga o‘zgartiruvchi 5 odat

Insonlarni oldinga yetaklaydigan kuch mayda, lekin muntazam takrorlanadigan odatlardir. Doimiy bajaradigan ish-harakatingiz sog‘lig‘ingiz, kayfiyatingiz, munosabatlaringiz va hatto kelajakdagi muvaffaqiyatlaringizni ham belgilab beradi. Quyida muntazam amal qilsangiz, hayotingizni ijobiy tomonga o‘zgartiruvchi 5 odat haqida ma’lumotlarni taqdim etamiz.

Foto: AP

Kunni ongli boshlang

Har tong biz uchun yangi imkoniyatdir. Uni qanday boshlashimiz kunimizning qolgan qismiga ham ta’sir qiladi. Shuning uchun tonggi vaqtni shoshilmasdan, xotirjam va ongli tarzda o‘tkazish muhim. Erta uyg‘onib, chuqur nafas oling. So‘ng bir stakan iliq suv iching — bu organizmni uyg‘otadi, ichki a’zolarga foyda beradi va o‘zingizni yengilroq his qilasiz.

Keyin esa bir necha daqiqa shukr qilish uchun vaqt ajrating. Hayotingizdagi yaxshi narsalarni eslab, minnatdorlik bildirish ruhingizni ko‘taradi va kayfiyatingizni yaxshilaydi. Agar imkon bo‘lsa, qisqa mashqlar ham qiling, bu sizga tetiklik bag‘ishlaydi. Eng muhimi, uyg‘ongach, darrov telefonga qaramang. Avval o‘zingizga vaqt ajrating, kayfiyatingizni yaxshilang. Shunda kuningiz yengil, samarali va barakali o‘tadi.

Bilimga sarmoya qiling

Bilim uchun vaqt sarflash – foydali sarmoya. U hech qachon qadrsizlanmaydi. Har kuni yangi narsa o‘rganish uchun ozroq vaqt ajratsangiz ham, bu sizni asta-sekin boshqalardan bir qadam oldinga olib chiqadi. Masalan, har kuni 20 daqiqa kitob o‘qisangiz, yiliga bu quyidagicha bo‘ladi: 20 × 365 = 7 300 daqiqa, ya’ni 7 300 ÷ 60 = 121 soat 40 daqiqa atrofida bilim olasiz. Bu — bir yilda 120 soatdan ortiq o‘qish demak. Shu vaqt ichida sizda ko‘plab yangi g‘oyalar, tushunchalar yoki ko‘nikmalar hosil bo‘ladi.

Qanday boshlash mumkin? Avvalo, o‘z maqsadingizni aniqlang: qaysi soha bo‘yicha bilimingizni oshirmoqchisiz — kasbiy, shaxsiy rivojlanish yoki shunchaki qiziqish uchun. Keyin har kuni aniq vaqtda 20 daqiqa ajrating: tongda bir finjon choy bilan, tushlikdan keyin yoki kechqurun yotishdan oldin. Bilimni yaxshiroq o‘zlashtirish uchun faollik kerak. O‘qib bo‘lganingizdan so‘ng 2–3 ta asosiy fikrni yozib qo‘ying yoki o‘rganilganini qisqacha takrorlang. Boshqalarga o‘rgatish yoki mashq qilib ko‘rish esdan chiqmaslikka yordam beradi.

Jismoniy faol bo‘ling

Har qanday jismoniy harakat nafaqat tanani, balki ruhni ham quvvatlantiradi. Sport zaliga borish shart emas — oddiy yurish, zinadan tushib-chiqish yoki uyda bajariladigan eng sodda mashqlar ham tanangizga foyda beradi. Harakat qilganingiz sari qon aylanishi yaxshilanadi, energiya ko‘payadi va kayfiyat ko‘tariladi.

Mashqlarni bajarish paytida organizm “baxt garmonlari” deb ataladigan endorfinlarni ajratadi. Shu bois badantarbiya qilgan odam o‘zini yengil, tetik va ijobiy ruhda his qiladi. Bundan tashqari, jismoniy faollik charchoqni kamaytiradi, uyqu sifatini yaxshilaydi va asabiylikni kamaytiradi.

Har kuni 15–20 daqiqa vaqt ajratib, oddiy mashqlar qilishingiz kifoya. Masalan, tongda qisqa cho‘zilish mashqlari, tushdan keyin 10 daqiqa tez yurish yoki kechqurun musiqaga mos raqs qilish ham foydali. Muhimi — muntazamlik. Kichik qadamlar katta natijaga olib keladi.

Reja bilan ish tuting

Kuningizni tartibli o‘tkazish uchun reja tuzish juda muhim. Tongda o‘tirib, eng muhim uchta ishni yozib qo‘ying va harakatlaringizni aynan shu vazifalardan boshlang. Shunda siz mayda-chuyda ishlarga chalg‘imasdan, kunning asosiy maqsadlarini bajargan bo‘lasiz.

Rejalilik odamni charchatmaydi, aksincha yengillik beradi. Chunki kun davomida nima qilish kerakligi aniq bo‘ladi, vaqtni behuda sarflash kamayadi. Siz o‘zingizni tartibli, nazoratda va samarali his qilasiz.

Sog‘lom taomlaning

Biz har kuni tanlagan ovqatimiz bilan o‘z salomatligimizni boshqaramiz. To‘g‘ri ovqatlanish organizm uchun shifo bo‘lishi mumkin, noto‘g‘ri tanlov esa tanaga asta-sekin zarar keltiradi. Shakar, gazli ichimliklar va qayta ishlangan taomlarni ko‘p iste’mol qilish ortiqcha vazn, yurak-qon tomir kasalliklari va boshqa muammolarga sabab bo‘ladi. Shu sababli, iloji boricha tabiiy va foydali mahsulotlarni tanlash kerak. Ratsionda meva va sabzavotlarni ko‘paytirish tanaga kerakli vitamin va minerallarni beradi, immunitetni kuchaytiradi. Suv ichishni odat qiling — bu organizmni tozalaydi, terining sog‘lom ko‘rinishi va umumiy tetiklikka yordam beradi.

Sog‘lom ovqatlanish oddiy odatlarni shakllantirishdan boshlanadi. Masalan, shirinlik o‘rniga meva tanlash, fast fud o‘rniga uyda tayyorlangan taom yeyish, gazli ichimlik o‘rniga oddiy suv ichish. Kichik o‘zgarishlar katta natija beradi.

Mavzuga oid