Bug‘doy yetishtirishda yetakchi mintaqalar va mamlakatlar - 2025

Yevropa Ittifoqi va Xitoy har biri taxminan 140 million tonnadan bug‘doy yetishtirib, birinchi o‘rinni bo‘lishdi va ushbu yo‘nalishda jahon yetakchilari maqomini mustahkamladi.

USDA’ning yangilangan hisoboti dunyodagi bug‘doyning asosiy qismi qayerdan kelishi bo‘yicha tasavvur beradi.

Quyida eng katta o‘nta yetishtiruvchi (million tonnada):

Yevropa Ittifoqi — 140;
Xitoy — 140;
Hindiston — 117,5;
Rossiya — 85;
AQSh — 52,4;
Kanada — 36;
Avstraliya — 34,5;
Pokiston — 28,9;
Ukraina — 23;
Argentina — 19,5.

Jami ushbu mamlakatlar dunyodagi bug‘doy yetishtirishning 90 foizidan ortiq qismini ta’minlaydi. Bu esa global hajmlar hanuz cheklangan sonidagi hududlarda jamlanganini ko‘rsatadi.

Bug‘doy insoniyat iste’mol qiladigan kaloriyalarning taxminan 20 foizini beruvchi, sayyoradagi eng muhim oziq-ovqat ekinlaridan biri bo‘lib qolmoqda.

Biroq 2025 yilga kelib uning ahamiyati faqat oziq-ovqat vazifasi bilan cheklanib qolmayapti — bug‘doy global oziq-ovqat xavfsizligi, iqlim o‘zgarishiga bardoshlilik va jahon savdosi barqarorligi haqidagi munozaralarning markazida turibdi.

So‘nggi yillardagi dunyo voqealari — Sharqiy Yevropadagi mojarolardan tortib iqlim o‘zgarishi tufayli kelib chiqqan qahatchilik va toshqinlargacha — bug‘doyni doimiy ravishda e’tibor markazida ushlab turibdi.

YeI va Xitoy peshqadam bo‘lsa-da, Hindiston tez sur’atlarda oraliqni qisqartirmoqda. Mamlakat yuqori hosildor navlar va sug‘orish tizimlariga faol sarmoya kiritmoqda. Shunga qaramay, aholi soni o‘sishi va ichki talab yuqoriligi sabab hind bug‘doyining asosiy qismi ichki bozorda qolmoqda va eksportga chiqarilmayapti.

Rossiya va AQSh Afrika va Yaqin Sharq bozorlariga bug‘doy yetkazib beruvchi yirik eksportchi sifatida hal qiluvchi rolni saqlab qolmoqda. Kanada va Avstraliya esa kuchayib borayotgan iqlim xavflariga qaramay, sifat va barqaror yetishtirish bo‘yicha standartlarni belgilashda davom etmoqda.