Isroil sulhga qaramay G‘azodagi boshpanaga hujum uyushtirdi: kamida 6 kishi halok bo‘ldi

19 dekabr, juma kuni Tuffah mahallasida Isroil hujumi oqibatida kamida olti nafar falastinlik halok bo‘ldi, yana bir necha kishi jarohatlandi. Al-Jazeera'ning mahalliy manbalarga tayanib yozishicha, Isroil tanklaridan otilgan snaryadlar maktabdan boshpanaga aylantirilgan binoning ikkinchi qavatiga tekkan. O‘sha paytda u yerda ko‘chirilgan falastinlik oilalar to‘y marosimida qatnashish uchun yig‘ilgan bo‘lgan.

Reuters nashrining Falastin favqulodda xizmatlariga tayanib yozishicha, halok bo‘lganlarning aksariyati bolalar bo‘lgan. Shuningdek, bir qancha jarohatlanganlar davolanish uchun shifoxonalarga yetkazilgan.

Isroil Mudofaa Kuchlari «sulh chizig‘idan tashqarida joylashgan tuzilmalarda «shubhali shaxslar» aniqlangani va ularga qarata o‘q uzilganini» ma’lum qildi.

Sulh davrida ham hujumlar to‘xtamayapti

AQSh rasmiylari sulh amalda ekanini ta’kidlashda davom etayotganiga qaramay, Isroilning G‘azodagi falastinliklarga qarshi hujumlari 10 oktyabr kuni sulh kuchga kirganidan buyon deyarli to‘xtamagan.

G‘azo sog‘liqni saqlash idoralariga ko‘ra, oktyabr oyida sulh boshlanganidan beri Isroil hujumlari oqibatida halok bo‘lgan falastinliklar soni 400 nafarga yetgan.

Al-Jazeera muxbirlariga ko‘ra, juma kunidan avvalroq Isroil kuchlari Xon Yunus shahrining sharqiy hududlarida havo hujumlari, artilleriya o‘qlari va og‘ir pulemyotlardan o‘t ochishni amalga oshirgan.

Shuningdek, Xon Yunus sharqidagi Bani Suhayla hududi «sariq chiziq» ichida o‘qqa tutildi. Isroil sulh shartlariga ko‘ra, bu hududdan chiqib ketishi lozim edi.

Xon Yunusning sharqida Isroil artilleriya zarbalari oqibatida kamida uch nafar falastinlik, jumladan, bir ayol halok bo‘lgan. IDF harbiy samolyotlari G‘azoning markazidagi Dayr al-Balah shahriga ham bomba tashlagan.

Isroil, shuningdek, ikki yillik vayronkor urush natijasida ochlikka duchor bo‘lgan G‘azoga juda zarur bo‘lgan humanitar yordamning erkin kirib kelishini ham to‘sib kelmoqda.

BMT bosh kotibi Antoniu Guterrishning aytishicha, G‘azoda ocharchilikning oldi olingan, biroq humanitar vaziyat nihoyatda beqaror. G‘azoda aholining 75 foizidan ortig‘i, ya’ni 1,6 million kishi — «o‘ta keskin oziq-ovqat tanqisligi va og‘ir darajadagi to‘yib ovqatlanmaslik xavfi»ga duch kelishi kutilmoqda.

19 dekabr kuni Guterrish yana bir bor «o‘t ochishni barqaror to‘xtatish», ko‘proq o‘tish punktlarini ochish va muhim tovarlarga qo‘yilgan cheklovlarni bekor qilishga chaqirdi.

AQShda muzokaralar davom etmoqda

Bu hujum – AQShda G‘azo kelishuvining keyingi bosqichiga qanday o‘tish masalasini muhokama qilish arafasida yuz berdi. Mayamida prezident Donald Trampning Yaqin Sharq bo‘yicha maxsus vakili Stiv Uitkoff va boshqa rasmiylar ushbu masalani muhokama qilish uchun to‘plangan.

AQSh davlat kotibi Marko Rubio ushbu muzokaralarda Qatar, Turkiya, Misr va BAA vakillari ishtirok etayotganini tasdiqladi. Keyinchalik Rubioning o‘zi ham muzokaralarga qo‘shilishi mumkin.

U AQShning ustuvor vazifasi sulh kelishuvining birinchi bosqichini to‘liq yakunlash ekanini ta’kidladi. Bu G‘azoni boshqarishga ko‘maklashuvchi falastinlik texnokratlar qo‘mitasini tuzish, xorijiy yetakchilar boshchiligidagi «Tinchlik kengashi»ni shakllantirish va hududga xalqaro kuchlarni joylashtirishni o‘z ichiga oladi.

«Uzoq muddatda – hozirgi vaziyat barqaror ham, maqbul ham emasligiga hech kim e’tiroz bildirmayapti. Shu sababli birinchi bosqichni to‘liq amalga oshirishga shoshilyapmiz. Buni yo‘lga qo‘yganimizdan so‘ng, qayta tiklash ishlari va uzoq muddatli humanitar yordam uchun donorlar topish, shuningdek, ikkinchi va uchinchi bosqichlarni qurishga katta ishonchimiz bor», dedi AQShning yuqori martabali diplomati.

Avvalroq Axios nashri Mayamidagi uchrashuvda Qatar bosh vaziri Abdulrahmon Ol Soniy, Turkiya tashqi ishlar vaziri Hakan Fidan va Misr tashqi ishlar vaziri Badr Abdelatti ishtirok etishini xabar qilgandi.

Boshqa tarafda esa Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyahu sulhning ikkinchi bosqichi va ehtimoliy ssenariylarni ko‘rib chiqish uchun yopiq xavfsizlik yig‘ilishini o‘tkazmoqda.

Nashrning o‘z manbalariga tayanib yozishicha, agar Tramp G‘azodagi sulh jarayonidan chekinadigan bo‘lsa, Isroil Hamasni «qurolsizlantirish maqsadi»da yangi harbiy kampaniya boshlab yuborishi mumkin. Shu bilan birga, manbalar bunday holat ehtimoli pastligini, chunki AQSh prezidenti hududda osoyishtalikni saqlab qolishni xohlayotganini tan oldi.

Hamas sulh buzilishi to‘xtatilishini talab qilmoqda

Hamas yuqori martabali rasmiysi Mayamidagi muzokaralar – G‘azoda Isroil tomonidan sulh buzilishlariga barham berishga qaratilishi kerakligini aytdi.

«Xalqimiz bu muzokaralar – Isroilning qonunsiz harakatlariga chek qo‘yish, barcha buzilishlarni to‘xtatish va sulh kelishuviga rioya qilishga majbur etish bilan yakunlanishini kutmoqda», dedi Hamas siyosiy byurosi a’zosi Basem Naim.

Naimning so‘zlariga ko‘ra, muzokaralarda G‘azoni qayta qurish uchun zarur bo‘lgan humanitar yordam va texnika yetkazib berishni kengaytirish, shuningdek, janubdagi Rafah o‘tish punktini ikki yo‘nalishda ochish masalalari ham muhokama qilinishi kerak.

U shuningdek, «yakunda to‘liq suveren va mustaqil davlatga olib boradigan yo‘l» masalasiga ham e’tibor qaratishni qo‘shimcha qildi.

Qatar bosh vaziri ham chorshanba kuni Isroilning G‘azo bo‘yicha sulhni buzishlari butun kelishuvni xavf ostiga qo‘yayotgani haqida ogohlantirgandi.

Shayx Muhammadning bu chaqirig‘i – Vashingtonda Marko Rubio bilan bo‘lib o‘tgan uchrashuvdan so‘ng yangradi. U o‘shanda «kechikishlar va sulh buzilishlari butun jarayonni xavf ostiga qo‘yadi va vositachilarni nihoyatda murakkab vaziyatga solib qo‘yadi», deya ta’kidlagan.