YouTube monetizatsiyasi. O‘zbekiston uchun cheklovlar olib tashlanishiga nimalar to‘sqinlik qilyapti?

Bir muddat muqaddam AQSh elchisi Jonatan Xenik O‘zbekistonda YouTube monetizatsiyasi cheklangani masalasiga urg‘u berib, Google kompaniyasi bilan muzokaralarda yordam berishi mumkinligini bildirgandi. Kun.uz muzokaralar qanday natija bilan tugaganiga aniqlik kiritish maqsadida Amerikaning O‘zbekistondagi elchixonasi bilan bog‘landi.

Jonatan Xenikning ma’lum qilishicha, monetizatsiyaning cheklanganiga bir qator tartibga soluvchi va texnik omillar ta’sir qilyapti.

«Amerika texnologiya kompaniyalari O‘zbekistonda faoliyat yuritish yoki monetizatsiya imkoniyatlarini kengaytirishda qator tartibga soluvchi va texnik omillar sababli qiyinchiliklarga duch kelyapti. Bunga shaxsiy ma’lumotlarni mahalliylashtirish talablari, intellektual mulk huquqlarini himoya qilish, to‘lov tizimlarini tartibga solish hamda tilni qo‘llab-quvvatlash bilan bog‘liq talablar kiradi. O‘zbekistonning huquqiy bazasi fuqarolarining shaxsiy ma’lumotlari mamlakat hududida joylashgan serverlarda saqlanishini talab qiladi, bu esa AQSh kompaniyalari tomonidan taqdim etiladigan raqamli to‘lov xizmatlarining mavjudligiga ham ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Bundan tashqari, shaxsiy ma’lumotlar bazalarini majburiy ro‘yxatdan o‘tkazish talablari ma’muriy jihatdan og‘ir yuk sifatida baholanyapti», dedi Jonatan Xenik.

Amerika elchisining qo‘shimcha qilishicha, O‘zbekiston hukumati AQSh texnologiya kompaniyalari bilan davlat-xususiy muloqotlar orqali aloqalarni kuchaytirish bo‘yicha sa’y-harakatlarni jadallashtirgan va tartibga soluvchi bazaning ayrim elementlarini qayta ko‘rib chiqishga qiziqish bildirgan.

«Qo‘shma Shtatlar ishbilarmonlik muhitini yaxshilaydigan, raqamli savdoni kengaytiradigan hamda AQSh–O‘zbekiston iqtisodiy hamkorligini chuqurlashtiradigan muloqot va islohotlar davom etishini qat’iy qo‘llab-quvvatlaydi», deydi Xenik Kun.uz’ga bergan izohida.

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi hisob-kitoblariga ko‘ra, YouTube monetizatsiyasining yo‘lga qo‘yilishi O‘zbekiston yalpi ichki mahsulotini 0,05−0,1 foizga oshirishi mumkin. Monetizatsiya natijasida mahalliy blogerlarning daromadi yiliga 30-50 mln dollargacha oshadi. Yangi kontent yaratuvchilar soni ko‘payib, kreativ sanoat rivojlanadi.

Qayd etilishicha, O‘zbekistonda 26 mingdan ortiq faol videoblogerlar mavjud va ulardan 1000 nafari katta blogerlar (100 mingdan ortiq obunachi), 5000 nafar o‘rta blogerlar (10−100 ming obunachi), 20 ming nafar kichik blogerlar (1−10 ming obunachi).

Agar 1000 ta ko‘rish uchun o‘rtacha CPM (reklama to‘lovi) 0,8–1,4 dollar deb olinadigan bo‘lsa va yillik umumiy ko‘rishlar soni 36 milliardni tashkil etsa, jami daromad 28,8 mln – 50,4 mln oralig‘ida bo‘lishi mumkin. Taqqoslash uchun: AQShda CPM 5–15, Qozog‘istonda 0,8–2 dollar atrofida.

Avvalroq Raqamli texnologiyalar vaziri Sherzod Shermatov O‘zbekistonda YouTube monetizatsiyasi qachon ochilishi haqidagi savolga ko‘proq inglizcha kontent tayyorlash kerakligini aytib javob bergandi. Shermatov bu tilda auditoriyaning ko‘pligi hisobiga monetizatsiya ham juda katta ekanini aytgan. «Siz o‘zbekcha kontent qilib qancha daromad topa olasiz-u, inglizcha kontent tayyorlab qancha daromad topasiz? Shuning uchun tayyor ishlab turgan monetizatsiya mexanizmidan ko‘proq foydalanish kerak», – degandi vazir.