Краснодар ўлкасининг Ейск шаҳридаги тўққиз қаватли уйга ҳарбий самолёт қулаши оқибатида ҳалок бўлганлар сони 13 нафарни ташкил этмоқда, шундан уч нафари болалар. Ҳарбий самолёт қулаш чоғида тўққиз қаватли турар жой биносига тегиб ўтган. Қутқарувчилар ҳудудни тозалаш ишларини тонгга келиб якунлашган.
«ФВВ маълумотига кўра, Ейскда самолёт қулаган жой харобаларида олиб борилган ишлар давомида қурбонлар жасадлари аниқланган. 18 октябр куни соат 6:00 ҳолатига кўра ҳалокат қурбонлари сони 13 нафарни ташкил этмоқда, шундан уч нафари болалар. 19 киши яраланган, уларнинг тўрт нафари Краснодар ўлкаси шифохонасига олиб кетилган, қолганлар Ейскдаги шифохонада даволанишда давом этмоқда», - дея хабар берган РФ соғлиқни сақлаш вазири ёрдамчиси Алексей Кузнецов.
Дастлабки хабарларда қурбонлар сони уч нафар экани айтилаётганди. Россия ФВВ матбуот хизмати қидирув ишлари вақтида яна 10 кишининг жасади топилганини маълум қилган.
Қидирув ишлари давомида 68 киши қутқарилгани, 360 дан ортиқ киши эвакуация қилингани айтилган.
Сешанба куни Россия Тергов қўмитаси Су-34 самолётининг қулаши асосий сабаби сифатида самолёт техник носозлиги вариантини кўриб чиқаётганини маълум қилган.
«Кучли портлаш бўлмаган»
17 октябр куни кечқурун Краснодар ўлкаси Ейск шаҳрида Су-34 қирувчи-бомбардимончи самолёти турар жой массивида кўп қаватли уйлар ҳовлисига қулаб тушди. Самолёт қулаш чоғида тўққиз қаватли уйга тегиб кетган. Мудофаа вазирлиги ҳалокатга самолёт двигателларидан бири ёниб кетгани сабаб бўлганини маълум қилган.
«Самолёт қулаш давомида уйга урилган, қулаган ва атрофга ёнилғи тўкилган. Кучли портлаш кузатилмаган, чунки атрофдаги қурилишларнинг ойналари бутун. Ҳеч қандай портлаш бўлмаган, фақат уй шикастланган - бунинг сабаби тушунарли», деган журналистларга Ейскка етиб келган Россия ФВВ раҳбари Александр Куренков.
«Ёнғин ёнилғи тўкилиши оқибатида келиб чиққан», дея тасдиқлайди вазир.
Краснодар ўлкаси губернатори Вениамин Кондратьев ҳам самолёт бортида ўқ-дорилар бўлмаганини айтади.
«Ўқ-дорилар портлагани ҳақида тўхталадиган бўлсак - интернетда нималарни ёзишмайди! Агар шунга ўхшаш нимадир бўлганида уйнинг ярми йўқ бўлиб кетган бўларди», деган Кондратьев ушбу уйда яшовчиларга.
Су-34 бортида ўқ-дорилар бўлмагани ҳақидаги баёнот Conflict Intelligence Team тадқиқот гуруҳи асосчиси Руслан Левиев томонидан шубҳа остига олинди. У аксини айтади ва бунда видеоёзувларда эшитиш мумкин бўлган портлашлар характерига эътибор қаратади.
Россия мудофаа вазирлиги самолёт Жанубий ҳарбий округ ҳарбий аэродромидан ўқув-машғулот парвозини амалга ошираётган бўлгани ва кўтарилиш вақтида ҳалокатга учраганини маълум қилган.
«Турар жойлардан бирининг ҳовлисида самолёт ёнилғиси аланга олган», дейилади ҳарбий идоранинг душанба оқшомида эълон қилган пресс-релизида.
Мудофаа вазирлиги икки учувчи ҳам катапульта қилинганини маълум қилган. Маҳаллий аҳоли улардан фақат бирини тасвирга олган. У саволларга жавобан Су-34 уриб туширилганини инкор этган.
Тергов қўмитасига кўра, айни вақтда учувчилар ва аэродром ходимлари терговчилар томонидан сўроқ қилинмоқда.
Қутқарувчилар маълумотига кўра, ёнғин майдони 2 минг кв. метр атрофида бўлган. Ягона навбатчи-диспетчерлик хизмати «Интерфакс»га ёнғин тўққиз қаватли уйнинг подъездларидан бирини тўлиқ қамраб олгани ҳақида маълум қилган.
«Тўққизинчи қаватдан бешинчи қаватгача бўлган квартиралар шифтлари қулаб тушди. Подъезд тўлиғича ёнғин ичида қолган, жами 45 квартира у ёки бу даражада шикастланган», - дейилади ўт ўчириш хизмати хабарида.
«Интерфакс» хабарига кўра, душанба куни соат 22:00 га келиб ёнғин ўчирилган, сешанба куни соат 4:00 да харобаларни тозалаш ишлари якунланган.
BBC мухбири Павел Аксенов - Су-34 самолёти ҳақида:
«Су-34 - россияликларнинг асосий фронт бомбардимончи самолётларидан бири. Бу анча янги самолёт бўлса-да - у 2014 йилдаёқ армия учун фойдаланишга берилган, аммо у - Су-27 қирувчисининг чуқур такомиллаштирилган варианти. У илк бор Суриядаги жангларда иштирок этган, энди Украина билан урушда қўлланмоқда. Бундай бомбардимончилардан бир қанчаси уриб туширилган.
Шу билан бирга Су-34 ҳарбий-денгиз кучларида хизмат қилмайди ва бунгача очиқ манбаларда ундан денгиз авиацияси учувчилари машғулотларда фойдалангани ҳақида ҳам хабарлар йўқ. Бу муҳим жиҳат, чунки Ейскдаги аэродром, Қримдаги Саки аэродроми каби, биринчи навбатда ҳарбий денгиз учувчилари учун ўқув маркази ҳисобланади. Бу ерда Ҳарбий-денгиз флоти денгиз авиациясининг 859-парвоз ходимларини қайта тайёрлаш маркази жойлашган.
Ейскда Россия ҳарбий-денгиз флоти қирувчи самолётлари учиш ва қўниш машқларини ўтказиш учун тренажёр мавжуд. Унинг учиш-қўниш йўлагида авиаташувчи кемалар палубасини ёдга солувчи махсус трамплин ўрнатилган. Аммо бу ердан бошқа ҳарбий учувчиларни тайёрлаш учун ҳам фойдаланилган - аэродромда урушдан олдинги даврда олинган фотосуратларда Ту-134УБЛ самолётларини кўриш мумкин, уларда стратегик бомбардимончи самолётлар учун учувчилар тайёрланади.
Бироқ, трамплин ва умуман ўқув мажмуаси аэродромнинг асосий учиш-қўниш йўлагидан алоҳида жойлашган бўлиб, ундан машғулотлардан ташқари одатий вазифаларни бажаришда фойдаланишга тўсқинлик бўлмайди.
Шунга қарамай бу аэродромнинг жойлашуви уни Украина билан урушга жалб этилган самолётларни жойлаштириш учун қулай базага айлантиради. У Мариуполдан атиги 60 километр масофада жойлашган - том маънода Таганрог бўғози ортида. Ҳозирда шиддатли жанглар кечаётган Бахмутгача масофа эса 200 километрни ташкил этади.
Сўнгги ойларда очиқ манбаларда Ейскдаги авиабазадан бомбардимончи самолётлар парвози ҳақида маълумотлар қайд этилмаган. Maxar компанияси томонидан 2022 йилда олинган сунъий йўлдош суръатларида (аниқроқ сана кўрсатилмаган) аэродромда ҳарбий-денгиз флотининг Ил-38, Бе-200 самолётлари, Ту-134УБЛ ва Л-39 ўқув самолётлари, шунингдек эски Ил-62, Ил-18 ва Ту-154 самолётларини кўриш мумкин. Бу тасвирларга қирувчи ёки бомбардимончи самолётлар тушмаган.
2021 йилда бу аэродромга сув кемаларига қарши Ту-142 самолётлари ўтказилгани ҳақида маълумотлар чиққан, аммо сунъий йўлдош тасвирларида улар ҳам кўринмайди».
