“На пулни қайтаради, на машинани беради” – «Umid auto leasing»дан одамлар норози

«Umid auto leasing» иши анча олдин тилга тушганди: шартнома қилинган мижозларга машиналар ўз вақтида берилмаган, бундан норозиларга эса пули қайтарилмаган. Ушбу МЧЖ мансабдорларига нисбатан жиноят иши очилган. Бироқ шундай бўлишига қарамай «Umid auto leasing» билан шартнома тузаётган ва пуч ваъдага учаётганлар ҳамон топилмоқда.

Ўзбекистонда одамлар энг кўп алданиб қоладиган фирибгарлик турларидан бири автомобил олди-сотдиси ҳисобланади. 3 ой ичида 19 мингдан ортиқ одам 57 млрд сўмга чув тушган “Авто 60 ой” иши, “Mega Auto Leasin” ҳамда “Mega Car Leasin” МЧЖлар иши бунга мисол.

Шу боис Рақобат қўмитаси фуқароларни автолизинг фирмалар билан шартнома тузишда огоҳ бўлишга, алданиб қолмасликка чақирганди. Қўмита бир нечта автолизинг фирмаларнинг мансабдор шахсларига жиноят иши қўзғатилганини, уларга алданиб қолган фуқаролардан мурожаатлар кўпайганини маълум қилганди. Ушбу фирмалар орасида «Umid auto leasing», «Umid lizing Tashkent», «Umid auto», «Umid avto Tashkent», «Umid avto lizing», «Mega Avto Leasin-Hamkor», «Mega Avto Leasin», «Samo Rimmax Avto», «Rimmax Auto Leasin», «Ishonch Auto Leasin», «Asr Auto Leasin», «Baraka Avto Baraka Business» каби МЧЖлар бор.

Машина харид қилиш учун «Umid auto leasing» МЧЖ билан шартнома тузиб, куйиб қолганлар ҳам анчагина. Улар бир неча йилдирки на машинасини, на тўлаган пулини ололмай юрибди. Ана шундай жабрланувчилар Kun.uz’га мурожаат қилди.

“2023 йил апрел ойида тўлов қилгандим. Шунда улар бизга чегирма қилдик, халққа хизмат қиладиган одамлармиз, деди. Кейин шартнома тузиб, 97 млн сўм тўлов қилдим. Йил охиригача машинадан дарак бўлмади. 8-9 марта мурожаат қилдим. Охири берилмаслиги аниқ бўлгач, 13 декабр куни ИИБга ариза ёздим.

Шундан кейин аввалига пулни 40 кунда қайтарамиз, деб алдади. Келиб сўрасам ҳатто “3 та машина таклиф қилдик, сиз олмадингиз”, дея туҳмат ҳам қилмоқда. Сўнгра пулингизни бермаймиз, дейишди. Ушбу ҳолатдан кейин судга мурожаат қилдим. 16 октябр куни МИБга ўтди. Масала ҳал бўлгани йўқ”, дейди мурожаатчилардан бири.

«Umid auto leasing» фирмасининг республикадаги бир нечта филиалларига енгил ва юк машиналари хариди учун тўлов қилганлар бор. Улардан бири қашқадарёлик Саъдулла Авазов. У 2 та машина учун пул тўлаган. Ваъдага кўра, ҳар икки машина 2 ойда топширилиши керак бўлган.

“Ваъдага кўра, ҳар икки машина 2 ойда топширилиши керак эди. Аммо 2 ой ўтгандан кейин ҳам беришмади. Март ойида судга мурожаат қилгандик, ишни июн ойида кўриб чиқди. Шундан сўнг, суд қарорини 12 август куни олдик. МИБга борсак, сизга ўхшаганлардан 103 киши бор, деди. Ҳозир 30 киши қолган. Ваҳоланки, пуллар ҳаммага тенг бўлинади дейишганди. Пулини уч йилдан бери ололмаётганлар бор”, дейди Саъдулла Авазов.

Одамлар “Умид авто лизинг”дан машина ёки пулни ололмаётган бир пайтда, фирма мансабдорлари бошқа кишилар билан шартномалар тузиб келмоқда. Шулардан бири хоразмлик Бекзод Хўжамуродов. У 2024 йилнинг март ойида фирмага машина хариди учун 82 млн сўм тўлаганини айтади:

“Фирма билан яқиндан танишгач, пулимни қайтариб олиш ҳаракатига тушдим. Янгиҳаёт тумани ИИБга ариза бердим. Билсам, у ерда бу бўйича иш очилган экан. 3 ойдан ҳам ўтиб кетди, лекин мурожаатим бўйича ҳеч қандай ҳаракат йўқ. Бизларга “Нимага тўладингиз?”, дея савол беришади”.

Жабрланганларнинг айримлари ваъда қилинган машиналарни ёки пул маблағларини қайтариб олишга эришган, яна баъзиларнинг мурожаатлари эса ижобий ҳал этилмаган. Масалан, 2023 йилда 45 млн сўм тўлаган Янгибой Тошбоев пулимни қайтариб оламан, дея Сурхондарё ва Тошкент шаҳри орасида сарсон.

Ҳолат юзасидан «Umid auto leasing» МЧЖ раҳбари Абдуманноп Абдураҳмонов Kun.uz’га изоҳ берди. У машиналар ўз вақтида топширилмаганини 2022-2023 йилларда бир неча ўнлаб лизинг компаниялар ёппасига ёпилиб кетгани билан изоҳлади.

“Ўша вақтда ишончсизлик сабабли бизгаям аризалар кўпайди. Шундан сўнг, пулларни қайтаришга тушдик, тергов органи «Umid auto leasing» компаниясига ҳам жиноят иши қўзғатди. Шу туфайли, ҳисоб рақамимиз музлатиб қўйилган. Ҳозир унда 3 млрд сўмдан ортиқроқ пул бор” дейди жамият раҳбари.

Kun.uz жамият бошлиғи билан суҳбатда пул маблағларини олиш учун фуқароларни «Umid auto leasing»дан «Orient avto lizing»га йўналтириб, сарсон қилиш ҳолатлари ҳақида ҳам сўради. Абдуманноп Абдураҳмонов эса «Orient avto lizing» МЧЖ раҳбари эмаслигини билдирди. Очиқ манбаларга кўра эса у МЧЖ раҳбари ҳисобланади.

«Umid auto leasing» МЧЖ раҳбари фуқароларга ёзиб берилган саналар бўйича пуллар қайтарилишини ва шундан кейин мурожаатга ўрин қолмаслигини маълум қилди.

ИИВнинг Kun.uz’га билдиришича, Янгиҳаёт тумани ИИО ФМБ ҳузуридаги Тергов бўлими томонидан “Umid avto companes” МЧЖ раҳбари ва жамиятнинг бошқа мансабдор шахсларига нисбатан Жиноят кодексининг 168-моддаси 4-қисми “а” банди (фирибгарлик) билан жиноят иши қўзғатилган.

Тергов жараёнида айбланувчи Абдуманноп Абдураҳмонов “Ava Umid avto”, “Ava Orient avto”, “Business Orient auto”, “Orient auto hamkor”, “Umid auto xizmati”, “Umid avto companes” ва “Orient auto Toshkent” МЧЖларнинг раҳбари сифатида фаолият олиб борганлиги аниқланган. Терговнинг тўлиқлигини ва қонун устуворлигини таъминлаш мақсадида дастлаб қўзғатилган жиноят ишидан Абдуманноп Абдураҳмонов ва бошқаларнинг қисмлари алоҳида иш юритувга ажратилиб, айни дамда жабрланувчиларга етказилган моддий зарар қоплаш чоралари кўрилмоқда.

Шаҳзод Ўроқбоев тайёрлади.