Икки турлича кампания. «Реал» ва «Барса»нинг ёзги трансферлари ҳақида

Инглиз клублари трансфер бозорини остин-устун қилаётган бир пайтда Испаниянинг икки гранди хотиржам тарзда мавсумга тайёргарлик кўрди. Бу сафарги Испания чемпионати, хусусан класикодаги рақобат аввалгилардан ортиқ бўлса бўладики, кам бўлмаслиги тайин. Тизимлашиш йўлидаги «Реал», мукаммал мавсумни такрорлаш илинжидаги «Барселона» ёзда нималар билан шуғулланди? Қуйида championat.com материали маълумотлари асосида ушбу мавзуга чуқурроқ кирилди.

Ўтган мавсумда «Барселона» Испанияда барча совринларни ўзиники қилиб, Чемпионлар Лигаси финалига бир қадам етмай қолганди. «Реал» эса фақат кичик совринлар билан кифояланди – УЕФА Суперкубоги ҳамда Қитъалараро кубок. Клуб Испанияда барча совринларни «Барселона»га бой берди, Чемпионлар Лигасида «Арсенал» қаршисида яққол ожиз қолди.

Бу фарқ трансфер ойнасида ҳам сезилмоқда. «Барселона» фақат кичик «косметик» ўзгаришларга қўл ураётган бўлса, «Реал» капитал таъмирни бошлаб юборган. Айни дамда «Реал» сокин кўринаётган бўлса-да, асосий трансферларни клуб эртароқ, клублар ўртасидаги жаҳон чемпионатидан аввал амалга оширганди, табиийки, Ҳаби Алонсо келганини ҳам ҳисобга олиш керак. Ушбу мутахассис Карло Анчелоттидан тубдан фарқ қилади. Умуман, «Реал» ва тизимли мураббий тушунчаси анчадан бери биргаликда тилга олинмаётганди.

Янги мавсумда бу икки гранддан нималарни кутиш мумкин? Трансфер ойнаси ёпилгунча яна янгиликлар бўладими? Қуйида шу ҳақида.

Мадридда катта ислоҳотлар

Карло Анчелотти, шубҳасиз, буюк мураббий, «Реал» учун жуда кўп ишларни амалга ошира олган. Аммо сўнгги мавсумларда кўриндики, жамоага янги ғоялар жуда зарур. Испанияда жуда ҳам пастга қулашнинг иложи йўқ, «Реал»нинг таркиби бунга йўл қўймайди. Аммо алоҳида топ-ўйинларда ва баъзи яхши тизимлашган жамоаларга қарши ўйинларда «Реал»да муаммолар тез-тез кўзга ташлана бошлади. Индивидуал маҳорат эвазига ўйинларни, ҳатто катта турнирларни ютиш мумкин, буни айниқса «Реал» жуда яхши билса-да, барибир бу йўл билан муваффақиятни барқарор йўлга қўйиш қийин. Мухлислар ҳам фақат айрим юлдузлардан мўъжиза кутиб ўтиришдан кўра, «Реал»нинг рақиблардан ҳар жабҳада устунлигини кўришни хоҳлашади.

Айнан шунинг учун Леверкузендан Ҳаби Алонсо олиб келинди. Жамоа янги мураббий қўл остида қандай схемада ўйнаши, кимлар келиб, қайси футболчилар сотиб юборилиши мумкинлиги ҳақида мулоҳазалар кўп бўлди. Аниқ жавобларни албатта, мавсум давомида кўрамиз. Шундай бўлса-да, Алонсонинг асосий чизгиларини клублар ўртасидаги жаҳон чемпионатида ҳам кўзга ташланди.

«Реал» асосан гибрид схемага мурожаат қилмоқда: тўпсиз ҳолатда тўрт, тўп билан эса уч ҳимоячи. Тўп назоратида марказий ҳимоячилар билан бир чизиққа Орелен Тчуамени тушмоқда – француз яримҳимоячиси янги мавсумда жамоанинг янги юзларидан бири бўлиши кутилмоқда.

Икки янги футболчи жаҳон чемпионатида деярли тўлиқ ҳаракат қилди – Дин Ҳаусен ва Трент Александр-Арнолд «ПСЖ»га қарши йирик мағлубият билан якунланган ўйиндан бошқа барча ўйинларда иштирок этишди. Трент кичик жароҳат сабабли, Ҳаусен эса дисквалификация туфайли плей-оффда чоракфинал ўйинини ўтказиб юборишди. Айтиш мумкинки, бу икки футболчи майдонда бўлган тақдирда ҳам ўша «ПСЖ»га қарши бирор нарса қилиш мушкул эди. Шунингдек, тан олиш керакки, ҳимояда хатолар етарли бўлди ҳам. Янги қурилаётган ва ўзини ахтараётган жамоа учун эса бу табиий ҳол.

Мадридликлар таркибида пайдо бўлган яна бир янги ном – Гонсало Гарсия. «Реал» тарбияланувчиси аслида ўтган мавсумда ҳам баъзи ўйинларда кўриниш берган бўлса-да, клублар ўртасидаги жаҳон чемпионати том маънода ҳужумчининг юлдузли онларига айланди. Олти ўйинда Гарсия тўрт гол муаллифи бўлди ва бир ассист амалга оширди. Килиан Мбаппе кутилмаганда ошқозон касаллигига йўлиқиб, кўп ўйинларни ўтказиб юборишга мажбур бўлганидан Гонсало жуда яхши фойдаланди. Шу даражадаки, Мбаппе қайтганидан кейин ҳам мураббий Гонсалога майдонда жой топиб беришига тўғри келди. Бошқача қарорни мухлислар қабул қилмаган бўларди.

Ёш футболчининг ўйинини у қадар ёрқин дейиш қийиндир-у, аммо жуда самарали. У ҳар қандай қийин ҳолатда ҳам дарвозага зарба йўналтира олишини намойиш этди. Зарба чиройли бўлиши шарт эмас, тананинг қайси аъзоси билан амалга оширилишининг ҳам фарқи йўқ – тўп дарвоза чизиғини кесиб ўтса бўлгани. Уни аллақачон афсонавий Раул билан ҳам таққослаб улгуришди. Ўйин услуби, ҳар қандай йўл билан тўпни дарвозага йўллашга уринишлари билан қайсидир жиҳатдан бу икки футболчи ўхшаш.

Катта эҳтимол билан айтиш мумкинки, айни дамда ҳужумчилар иерархиясида Гарсия Эндрикдан юқори баҳоланмоқда. Бразилиялик ҳужумчи жароҳат туфайли турнирни ўтказиб юборди ва ўзи шундоқ ҳам муаммо бўлган ўйин амалиёти янги мавсумда янада камайиб кетиши турган гап. У ижарага кетиши мумкинлиги ҳақида ҳам хабарлар бор, аммо Эндрикнинг ўзи жамоада қолишни афзал кўрмоқда, нима бўлганда ҳам, Гонсало ўзига берилган имкониятдан аъло даражада фойдаланди. АҚШ турниридаги иштирок унга асосий таркиб кафолатини бермаса-да, асосий таркибга яқинлаштирди ва Алонсо тез-тез унга имконият бериши турган гап. Қолгани футболчининг ўзига боғлиқ.

Яна икки янги футболчи «Реал»га турнирдан кейин қўшилди. Алваро Каррерас чап қанот ҳимоясида тўп суради. Шунингдек, айни дамда дунёнинг энг иқтидорли футболчиларидан бири ҳисобланаётган аргентиналик Франко Мастантуоно «Ривер Плейт»дан харид қилинди.

Каррерас «Депортиво», «Реал» ва «Манчестер Юнайтед» тарбияланувчиси ҳисобланади. Ўз вақтида «Реал» уни Манчестерга бепулга қўйиб юборганди. Инглизлар Каррерасни бир неча бор ижарага юборди ва кейин «Бенфика»га сотишди. Уёғига португаллар ҳар доимгидек зўр бизнес қилишди – 50 миллион еврога Мадридга трансфер амалга ошди. «МЮ» бу трансфердан ўз улушини олди, Алонсо эса ёш бўлса-да, чап қанотда етарлича тажрибага эга бўлган истеъдодли футболчини қўлга киритди. Энг муҳим томони – Каррерас тўрт ҳимоячи схемасида ҳам, уч марказий ҳимоя вариантида ҳам латерал сифатида ҳам ўзини яхши кўрсата олади.

Шу билан бирга, «Реал»да бу позиция учун Фран Гарсия ва Ферлан Менди бор. Маълумотларга қараганда, Гарсиянинг ўйинлари Алонсога маъқул бўлган ва у ҳеч қаерга кетмайди. Алонсо уни ўз вақтида «Байер» олиб келишни хоҳлагани ҳақида ҳам хабарлар чиққан. Аммо Мендининг келажаги номаълум. У 30 га кириб улгурди ва жуда кўп жароҳат олади. Унинг кетиши кўпчилик учун кутилган ҳол бўлади, ҳозирча эса Менди «Реал» аъзоси.

Мастантуонога келсак, унинг трансфери ҳам ҳозир, ҳам истиқбол учун баҳоланмоқда. Келажак учун дейилаётганининг сабаби, у айни дамда атиги 18 ёшда. Ҳозир учун ҳам, чунки шу ёшда ҳам у жуда кўп нарсага қодирлигини намойиш қилмоқда. У «Ривер Плейт» сафида 64 ўйинда қатнашиб улгурди, ҳатто Аргентина миллий жамоасига жалб этилди. У шунчаки истеъдодли лойиҳа эмас, катталар футболида етарлича ўзини кўрсата олган ва йўқолиб қолмаган тайёр футболчи ҳам. Умуман олганда, ёш футболчиларни бевосита Лотин Америкасидан катта пулга сотиб олиш тажрибаси «Реал»да анчадан бери бор. Марселодан бошланган, Винисиус, Родриго каби футболчилар бу йўналишнинг самарасини майдонда исботлаб ҳам улгурди.

Шу билан бирга, ўтган мавсумда худди шу статусда Эндрик ташриф буюрганини ҳам унутмаслик керак. Эндрик ҳали Мадридда Бразилияда кўрсатган ўйинини намойиш қила олмаяпти. Лекин шунда ҳам уни бутунлай рўйхатдан ўчирмаслик керак, зеро у ҳали ёш, қолаверса, ўз вақтида Винисиус Жуниорда ҳам муваффақиятсиз мавсумлар бўлганини ёддан чиқармаслик керак.

Мастантуононинг Испаниядаги ишлари қандай кечишини аниқ айтиш қийин. Шунчаки, кўп нарса кутмасдан, футболчи ҳар қанча истеъдодли бўлмасин, Мадридда бирданига ўйнаб кетиш фақат саноқли футболчиларга насиб этгани эътиборга олинса, аргентиналик ёш истеъдод «Реал» таркибида баъзида фойда келтирадиган футболчилардан бирига айлана олса ҳам, биринчи мавсум учун яхши натижа бўлади. Шароит ёмон эмас – у атрофида дунё юлдузлари билан тўп суради, Алонсо қўл остида бўлади. Ушбу мураббийнинг ёш футболчиларни кашф қилишга уста эканини биламиз. Франкодан бор имкониятини ишга солиб, меҳнат қилиш талаб этилади.

Янги мавсумда порлаши кутилаётган ички ресурслардан бири Арда Гулердир. Туркиялик вундеркинд икки йил олдин жамоа аъзосига айланган бўлса-да, ҳали тўлиқ ўзини кўрсата олмай келаётганди. Баъзида белгиланган вазифалар учун анча ёшдек кўринса, баъзан жисмоний томондан панд бераётгандек туюлганди. Карло Анчелотти футболида бу табиий, зеро футболчиларнинг индивидуал маҳорати билан бирга, камчилик томонлари ҳам яққол намоён бўлади. Аммо Алонсо бироз тескари мураббий, у биз умуман кутмаган футболчи учун майдонда мос шартларни пайдо қилиб, уни анча фойдали юлдузга айлантириши мумкин. Клублар ўртасидаги жаҳон чемпионати Ардани айнан шу томондан кашф қилди. У ҳужумнинг якуний фазасида эмас, бироз орқароқда ўйнай бошлади ва айтиш мумкинки, баъзи ҳолларда Тони Кроосни ҳам эслатиб юборди.  

«Барселона» – зиддиятлар ва кашфиётлар жамоаси

«Реал»дан фарқли равишда «Барселона»да ғоя борасида муаммо йўқ. Тактик ва эмоционал вакцина Каталонияга ўтган йили Германиядан олиб келинган. Ҳанс-Дитер Флик биринчи мавсумида ажойиб ишлади ва клубдаги молиявий ва бошқарув муаммоларини ҳам унуттириб юборишга муваффақ бўлди.

Шу билан бирга, муаммолар ҳеч қаерга йўқолгани йўқ. Бу ёзда клуб Нико Уилямсни сотиб олишга ҳаракат қилди. Никонинг ўзи ҳам Барселонага келишга қарши эмасди. Аммо футболчи ва унинг вакиллари регистрация масаласида анча асосли саволларни қўйишди, зеро ўтган йили Олмо билан бўлган воқеа такрорланиши хавфи йўқ эмасди. Шунингдек, Никонинг трансфер нархи ҳам кичик эмас – 60 миллион евро. «Барселона» бюджети учун бу жуда катта рақам.

Ҳаммаси Никонинг янги шартнома тузиши ва «Атлетик»да қолиши билан якунланди. «Барселона» ўзи жуда хоҳлаган футболчини қўлга киритишни уддалай олмади. Кичик Уилямссиз каталонияликлар қай даражада кучли бўла олади? Аслида бу муаммо эмас, ахир ўтган мавсумда таркибда дунёнинг энг яхши футболчиларидан бири Рафиня тўп сурган. Шу ўринда савол туғилади, агар Рафиня бу позиция учун керагидан ҳам аъло бўлса, нега Нико учун шунчалик ҳаракат қилинди?

Барибир Нико/Рафиня позициясига янги футболчи олиб келинди – Маркус Рэшфорд. Келишув ижара асосида бўлса-да, арзон эмас. Маркуснинг маоши 10-15 миллион евро атрофида. Нима бўлганда ҳам, Рэшфорд Никодан кўра арзонроққа тушиши аниқ.

Рэшфорд учун бу сўнгги йилларда анча тушиб кетган фаолиятини янгилаш учун имконият. Маркус «Астон Вилла»да ҳаракат қилиб кўрди, Эмери тез-тез унга вақт берди ҳам. Лекин Маркус бутунлай асосий футболчига айлана олмади. Бунинг устига барибир Бирмингҳэм футболчи учун вақтинчалик бекат экани кўриниб турар, «Барселона» эса бутунлай бошқа даража. Ёзги трансферлар ойнаси очилганидан бери Рэшфорд орзуси айнан Каталонияда ўйнаш эканини яширмади, ҳатто маошининг маълум қисмидан ҳам воз кечди. Натижада ҳозирча қоғозда ҳаммаси яхши, ушбу трансфердан ҳамма, футболчи, клуб, ҳатто «Манчестер Юнайтед» ҳам ютмоқда.

Яна бир ёзги трансфер – дарвозабон Жон Гарсия. Уни «Эспанёл»дан 25 миллион евро товон пулини тўлаб сотиб олишди. Ушбу дарвозабон ўтган мавсумда жуда яхши ўйнади. «Эспанёл»нинг лигада қолишида унинг роли беқиёс. Дарвоза чизиғида Гарсия беназир ҳаракат қилади. Аммо баъзи «лекин»лари бор.

Биринчидан, Гарсия учун бу илк тўлиқ мавсум бўлганди. У 24 ёшга кириб улгурганини ҳисобга олсак, етарли эмас. Жоан 2023/24 йиллар мавсумида Сегундада атиги 14 ўйинда майдонга тушган бўлса, ўтган мавсумни тўлиқ ўтказди, шу холос. Умумий хулоса ва «Барселона»га яхшигина пулга олиб келиш учун бу муддат етарлими? Баҳсли савол.

Иккинчидан, «Эспанёл»нинг ўйин услуби «Барселона»никидан тубдан фарқ қилади. Ўтган мавсумдаги ўйинларнинг аксариятида «Эспанёл» асосан қуйи блокда ҳимояланди. Гарсия доим ўйин ичида бўлишига тўғри келди. Шу шартларда, ҳар учрашувда 10-15 марта дарвозага зарба келиб туриши билан «Барселона»даги каби, бутун 90 дақиқада атиги 2-3 марта зарба келиши ва буларнинг барчасини қайтариш кераклиги бутунлай фарқли ҳолатлар. Бундан ташқари, «Эспанёл»да дарвозабон «Барса»даги каби оёқда яхши ўйнаши ҳам шарт эмас. Фликда ҳимоя жуда юқори жойлашади ва бу ҳам дарвозабондан мутлақо бошқача фазилатлар талаб қилади. Хуллас, Гарсия янги шартлар ва талабларга мослашиши лозим бўлади.

Ниҳоят, Шенсни, тер Штеген ва Пеня ҳам шу ерда, ҳали ҳеч қаерга кетишмади. Бу номлар ичида фақат Пенянинг рейтинги пастроқ ва клуб уни қўйиб юборишга қарши эмас. Шенсни ўтган мавсумни яхши ўтказди ва янги шартномага эга бўлди. Полшалик дарвозабоннинг бирданига захирада ўтиришига аниқ асос йўқ. Марк Андре тер Штеген эса жамоа сардорларидан бири. Ҳа, ўтган мавсумда унда жароҳат бўлди, кўп ўйинларни ўтказиб юборди ҳам, лекин унда ҳам жамоа билан уч йиллик шартнома бор ва ҳеч қаерга кетмоқчи эмас.

Яъни худди Рэшфорд каби, янги дарвозабоннинг трансфери ҳам «Барселона» учун унчалик зарурий бўлмагандек кўринмоқда. Бугунги шартларда, молиявий қийинчиликлар даврида 25 миллион евро сарфлаб Гарсияни олиб келиш клубга нега керак эди, деган савол туғилади.

Мана шундай қарорлар ҳозирча клуб бошқарувидаги муаммолар йўқолмаганини исботламоқда. Ахир жамоада яққол тўлдирилиши керак бўлган бошқа чизиқлар бор. Масалан, Роберт Левандовски барча мусобақаларда иштирок этиш учун етарлича ёш эмаслиги сўнгги мавсумда ҳам кўриниб қолганди. Керакли пайтда ўринбосар бўлиши мумкин бўлган ҳужумчи, ҳеч бўлмаса арзон вариантда Испаниядан топишнинг иложи йўқмиди? Ёки марказий ҳимоя чизиғини олайлик. Шундоқ ҳам муаммоларга эга бўлган чизиқда ўтган мавсум энг яхши ва етакчи марказий ҳимоячи бўлган Иниго Мартинес текинга Саудия Арабистонига қўйиб юборилди. Албатта, Кристиансеннинг қайтиши қўшимча опция бўлиши мумкин, аммо бутун мавсум жароҳатлар бўлмаслигига, айтайлик, ўтган йили «Реал» тушиб қолган вазият «Барселона» билан кузатилмаслигига кафолат йўқ. Мана шундай ҳолатларда жароҳатланганларнинг ўрнини тўлдириш учун ички ресурс қай даражада?

Мана шу ерга келганда, вазият балки биз ўйлагандек эмаслиги ҳақида эҳтимол пайдо бўлади. Ахир биз Кубарсини ҳам, Касадо, Фермин, ҳатто Ямални ҳам ўша порлаган мавсумлари бошланаётганда танимасдик, тўғрими? Клубнинг ўзини хотиржам тутишида балки шу сабаб ҳам бордир. Яъни, доим мантиқсиз бошқарув қарорлари ёки пассив трансфер сиёсати даврида ҳам мураббий жонига ора кирадиган Ла Масия бу мавсум ҳам бизни ажаблантирар? Шунинг учун, гап агар «Барселона» ҳақида кетса, август ойидаги таркиб бўйича хулоса чиқариш ҳамиша хато бўлади. Биз ҳали исмини билмайдиган бўлажак юлдузлар ўз навбатини кутиб тургани ва улар борасида Фликнинг ўз режалари борлиги тайин.

Бошланишига бир неча соат қолган янги мавсум бизга энг немислашган испан мураббийи ва энг испанлашган немис мураббий ўртасидаги унутилмас рақобатнинг ибтидоси бўлса не ажаб?