Shifokor xor bo‘ldimi?! Tez yordam xodimlariga yana bir tajovuz

Ijtimoiy tarmoqlardagi “Sizdan telegram” sahifasida Navoiy viloyatida sodir bo‘lgan voqea haqida lavha yoritildi. Video ilova qilingan bu xabar "Uch mast erkak “tez yordam” xodimlarini uyiga chaqirib, ularni rosa tahqirladi. IIB shifokorlarga qo‘l ko‘targan shaxslarga chora ko‘rmayapti” deb nomlangan.

“Tibbiyot birlashmasidan yozmoqdamiz. 31 oktabr kuni “tez yordam” bo‘limiga tushgan chaqiriqqa asosan shifokor Najmiddin Boliqulov va feldsher Ulug‘bek Rajabov Navro‘z ko‘chasi 10-uy 4-xonadonga borgan.

Hamkasblarimizni mast holdagi uch erkak kutib olgan. Ularni shifokorni haqoratlagan va unga qo‘l ko‘tarib tajovuz qilgan. Bu fuqarolar tibbiy yordamga muhtoj bo‘lmagani holda, shifokorlarni atayin mazaxlash uchun chaqirgan, degan taxmindamiz.

Ushbu holat yuzasidan ichki ishlar idorasiga xabar berilgan. Uchalasi ham mast holda bo‘lgani sabab hushyorxonaga joylashtirilgan. Ammo IIB xodimlari biror chora ko‘rmay, 4 soatdan so‘ng ularni qo‘yib yuborgan. Shifokorlarni tahqirlagan, hamkasblarimizga qo‘l ko‘targanlarga qonuniy jazo berilishini talab qilamiz! (Navoiy viloyati Uchquduq tumani)” – deya tugallanadi foydalanuvchilar yo‘llagan xabar.

Voqea bo‘yicha izoh olish uchun Sog‘liqni saqlash vazirligi bilan bog‘langanimizda vazirlikning jamoatchilik bilan aloqalar bo‘limi rahbari Furqat Sanayev holat yuzasidan Navoiy viloyati sog‘liqni saqlash boshqarmasi bergan dastlabki ma'lumotlarni taqdim qildi.

“Videolavhadagi shifokor Boliqulov Najmiddin 2019 yil iyun oyida Samarqand davlat tibbiyot instituti pediatriya fakultetini tugatib kelib, Uchquduq tuman tibbiyot birlashmasiga ishga qabul qilingan. O‘zi bilimdon, yosh mutaxassis. Feldsher Rajabov Ulug‘bek 6 yildan buyon Uchquduq tuman tibbiyot birlashmasi tez tibbiy yordam bo‘limida ishlab kelmoqda. Tajribali, bilimdon mutaxassis, har qanday shoshilinch holatlarda malakali birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish qobiliyatiga ega.

31 oktabr kuni tez yordam bo‘limiga soat 17:40 da Uchquduq tumani Navro‘z ko‘chasi 10 uy 4 xonadondan 1968 yilda tug‘ilgan fuqaro Q. Y. uchun shu fuqaro uyida bo‘lgan noma'lum shaxs chaqiriq qilgan. Tez yordam brigadasiga 17:42 da chaqiriqqa borish topshirig‘i berilgan. “Hunday” tez yordam avtomashinasini 10 yillik tajribaga ega haydovchi Valikov Ikrom boshqargan.  17:45 da tez yordam brigadasi chaqirilgan manzilga yetib borgan. Tez yordam brigadasi xonadonga kirgandan so‘ng shu xonadonda bo‘lgan mast holatdagi fuqarolar tomonidan haqoratlar qilinib, janjal boshlanib ketgan. Xonadonda aslida bemor bo‘lmagan, na xonadon egalari, na mast holatdagi shaxslar tomonidan kasallik haqida murojatlar qilinmagan. Voqea joyiga ichki ishlar xodimlar yetib kelgan va mast shaxslar tuman tibbiyot birlashmasiga qarashli reabilitatsiya markaziga (mast holatdagi fuqarolarni saqlash joyi) olib ketilgan. U yerda 2-3 soat ushlab turilib, chiqarib yuborilgan. Yuqoridagi holat yuzasidan 20:00 da ichki ishlar, davlat xavfsizlik xizmatiga xabar berilgan. Huquqbuzarlarga tuman ichki ishlar bo‘limi tomonidan tergovga qadar tekshiruv ishlari olib borilmoqda. Tez yordam shifokori Boliqulov N.ga tuman tibbiyot birlashmasi shoshilinch tibbiy yordam bo‘limida og‘riq qoldiruvchi muolajalar qilingan va u hozirda xizmat vazifasini davom ettirmoqda. Tibbiy ekspertiza xulosasi berilgan” – deya yakunlangan viloyat boshqarmasi dastlabki surishtiruvi xulosasi.

Ta'kidlash kerak, shifokorlarga, ayniqsa tez tibbiy yordam xodimlariga tajovuz ko‘rsatish holatlari to‘g‘risidagi xabarlar bot-bot tarqalmoqda. Yana bir jihati faqat videolavhalarga tushib qolgan, OAVda e'lon qilingan holatlargina keng muhokama qilinadi, ijtimoiy tarmoqlarda bahs-munozaralarga sabab bo‘ladi. Aslida real holat yanada murakkab.

Vazirlikning jamoatchilik bilan aloqalar bo‘limi rahbari Furqat Sanayev bilan mavzu bo‘yicha suhbatlashganimizda quyidagi ma'lumotlarga ega bo‘ldik:

– 2017-2019 yillarda faqatgina shoshilinch va “tez yordam” tizimi shifokorlariga bemorlarning yaqinlari va qarindoshlari tomonidan 262 marta  zo‘ravonlik qilish, ularga tan jarohati yetkazish kabi noqonuniy harakatlar sodir etilgan. Navoiy viloyatidagi holat hisob bo‘yicha 263-sidir.  Ayrim hollarda tajovuz bilan cheklanib qolmay, shifokor hayotiga qasd qilish holatlari ham uchragan. Misol tariqasida Andijonda bemorning o‘g‘li shifokorni yoqib yubormoqchi bo‘lgani yoki Sirdaryoda shifokorlar pichoqlanganini keltirish mumkin. Ta'kidlash joiz bunday holatlarning har biri alohida o‘rganiladi, tegishli idoralarga chora ko‘rish uchun murojaat qilinadi.

Sirdaryoda shifokorlar pichoqlandi. Sog‘liqni saqlash vazirligi hodisa yuzasidan ma'lumot berdi

Tibbiyot xodimlariga yana tajovuz. Andijonda bemorning o‘g‘li shifokorni yoqib yubormoqchi bo‘ldi

Bunday muammolar tibbiy xizmat sifatiga, shifokorlar ishchanligiga salbiy ta'sir o‘tkazmay qolmaydi albatta. Shu bois, keyingi paytlarda aholining tibbiy xizmatdan foydalanish borasida haq-huquqlarini himoyalash bilan bir qatorda bu boradagi burch va mas'uliyatini oshirishga ham e'tibor qaratilmoqda.

Jumladan,  Sog‘liqni saqlash vazirligi tashabbusi bilan O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi ko‘magida “O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksiga qo‘shimcha kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi ishlab chiqilgan edi. Ayni paytda Oliy Majlis Qonunchilik palatasi mazkur qonun loyihasini birinchi o‘qishda qabul qildi. Qonun loyihasini ikkinchi o‘qishga tayyorgarlik ko‘rilmoqda.

Ushbu qonun loyhasining qabul qilinishi natijasida tibbiyot xodimlariga nisbatan bunday tajovuzlarni sodir etgan shaxslarga nisbatan uch yildan besh yilgacha ozodlikni cheklash  yoxud uch yildan besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosini qo‘llash mumkin bo‘ladi.

Fikrimizcha, aynan jazoning yengilligi yoki muqarrarligi yetarli darajada ta'minlanmasligi bunday holatlarning ko‘payishiga sabab bo‘lmoqda. Aynan Navoiydagi holatda ham videolavhada tajovuz holati yaqqol ko‘rinib turganiga qaramay huquqni muhofaza qiluvchi xodimlar tomonidan tezkor chora tadbirlar ko‘rilmayotgani ajablanarli. Afsuski bunday holatlar juda ko‘p. Shu o‘rinda savol tug‘iladi – ichki ishlar xodimlariga yoki MIB xodimlariga nisbatan shunday tajovuz bo‘lsa, bu qadar e'tiborsizlik qilinarmidi?! Axir shifokor ham davlat belgilagan, xalq kutayotgan vazifasini tunlari uxlamay bajarayapti-ku – deya so‘zlarini yakunladi F.Sanayev.

Ma'lumot uchun, kuni kecha, 1 noyabr kuni Sog‘liqni saqlash vazirligi «Tez yordam»ga kelib tushayotgan asossiz chaqiriqlar ortiqcha vaqt va mablag‘ ketishiga olib kelish bilan birga, shifokor va tibbiy yordam mashinasining band bo‘lib qolishiga ham sabab bo‘layotganini eslatib o‘tgandi.

Abror Zohidov.