Strategik ahamiyatga ega davlat korxonalarining 6 tasi birinchi yarim yillikni zarar bilan yakunladi

O‘zbekistondagi strategik ahamiyatga ega 31 ta aksiyadorlik jamiyatlari va davlat korxonalarining 2022 yil hamda 2023 yilning 1-yarim yilligidagi aktivlari harakati va holati tahlil qilindi. Bu haqda Strategik islohotlar agentligi axborot xizmati xabar berdi.

Foyda va zarar

Tegishli hisobot davrlarida strategik ahamiyatga ega 31 ta aksiyadorlik jamiyatlari va davlat korxonalarining 25 tasi sof foyda hamda 6 ta davlat korxonasi zarar faoliyatini yakunlagan.

2022 yilda faoliyatini sof foyda bilan yakunlagan korxonalar yuqori 5 taligidan «Navoiy KMK» AJ, «Olmaliq KMK» AJ, «O‘zavtosanoat» AJ, «O‘zbekneftgaz» AJ, «O‘zmilliybank» AJ (2023 yilning 1-yarim yillik natijasiga ko‘ra «O‘zmilliybank» AJ yuqori 5 talikdan o‘rnini «O‘ztransgaz» AJ bo‘shatib bergan) o‘rin egallagan. Yuqori 5 talikka kirgan korxonalarning 31 ta strategik korxonalar tomonidan olingan jami sof foydadagi ulushi qariyb 70 foizidan ortiqni tashkil etadi.

O‘z navbatida, 2022 yil hamda 2023 yilning 1-yarim yillik yakuni bilan 25 ta strategik korxonalar ichidan eng ko‘p sof foyda «Navoiy KMK» AJ tomonidan ishlab topilgan. Bunda, 2022 yilda 25 ta strategik korxonalar tomonidan olingan sof foydaning 50,1 foizi (15,4 trln so‘m) «Navoiy KMK» AJga to‘g‘ri keladi. 2023 yilning 1-yarim yilligida bu ko‘rsatkich 34,5 foiz (7,8 trln so‘m)ni tashkil qilgan.

Shu bilan birga, tegishli hisobot davrida 6 ta davlat korxonasi o‘z faoliyatini zarar bilan yakunlagan bo‘lsa, shundan 5 ta korxona ikkita hisobot davrida ketma-ket zarar bilan chiqqan. Ular qatoriga «O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari» AJ, «UzGazTrade» AJ, «Hududiy elektr tarmoqlari» AJ, «Toshshahartransxizmat» AJ va «O‘zbekiston temir yo‘llari» AJ kirgan.

Bunda, 2022 yil yakunida eng yirik zarar bilan chiqqan korxona «O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari» AJ hisoblanib, 2022 yilda 4,3 trln so‘m (jami zarardagi ulushi 36,4 foiz) va 2023 yilning 1-yarmida 1,3 trln so‘m (jami zarardagi ulushi 19,9 foiz) zarar ko‘rgan.

Aktivlar

Strategik korxonalarning 2023 yilning 1 iyul holatiga jami aktivlari 1 kvadrillion 45,3 trln so‘mni tashkil qilib, 2023 yilning 1 yanvariga nisbatan 4,3 foizga (44,4 trln so‘m) ko‘paygan.

Biroq o‘tgan davrga nisbatan 10 yaqin davlat korxonalarining aktivlari aksincha kamayish tendensiyasiga ega bo‘lgan. Jumladan «O‘zbekneftegaz» AJ aktivlari 7,1 trln so‘mga (6,4 foiz), «Issiqlik elektr stansiyalari» AJ aktivlari – 4,3 trln so‘mga (9,3 foiz), «Uzbekistan Airports» AJ aktivlari – 3,7 trln so‘mga (22,1 foiz), «O‘zmilliy bank» AJ aktivlari – 3,2 trln so‘mga (2,8 foiz), «Asakabank» aktivlari – 2,8 trln so‘mga (5,8 foiz), «Hududgazta’minot» AJ aktivlari – 0,6 trln so‘mga (4,9 foiz), «Navoiyazot» AJ aktivlari – 0,4 trln so‘mga (2,3 foiz) ga qisqargan.

Shuningdek, hisobot davrida barcha davlat korxonalarining sof aktivi 5,2 foizga (20,1 trln so‘m) o‘sishi kuzatilgan. Bunda, sof aktivlar o‘sishi qayd etilgan yuqori 5 talikdan quyidagi davlat korxonalari joy olgan: «Issiqlik elektr stansiyalari» AJ (6 trln so‘m yoki 36,3 foiz), «Hududiy elektr tarmoqlari» AJ (3,6 trln so‘m yoki 27,2 foiz), «Navoiy KMK» AJ (4,6 trln so‘m yoki 19,4 foiz), «Olmaliq KMK» AJ (3,5 trln so‘m yoki 17,7 foiz) va «Navoiyuran» DK (0,9 trln so‘m yoki 17,5 foiz).

O‘z navbatida, sof aktivlar kamayishi qayd etilgan yuqori 5 talikdan «Asakabank» ATB (3,2 trln so‘m yoki 7,1 foiz), «O‘zbekgidroenergo» AJ (383,1 mlrd so‘m yoki 6,4 foiz), «Toshshahartransxizmat» AJ (36,8 mlrd so‘m 6,4 foiz), «Uzbekistan Airways» AJ (197,9 mlrd so‘m yoki 2,6 foiz) va «Hududgazta’minot» AJ (20,4 mlrd so‘m yoki 1,0 foiz) o‘rin olgan. 

Avvalroq, 2023 yilning mart oyida prezident qarori bilan Strategik islohotlar agentligiga berilgan 31 ta yirik davlat korxonalari, tijorat banklari hamda UzAssets investitsiya kompaniyasidagi davlat ulushi yana Iqtisodiyot va moliya vazirligiga o‘tkazilgandi.