“O‘zAtom” rahbari AES haqida: “Rossiya qandaydir tugmani bossa, bu stansiyada nimadir bo‘ladi degan narsa yo‘q”

Atom energiyasi agentligi direktori Azim Ahmadxo‘jayev Alter Ego loyihasiga bergan intervyusida O‘zbekistonda qurilishi rejalashtirilgan AES loyihasida Rossiyaning ishtiroki haqida gapirdi.

“Stansiya O‘zbekistonning mulki bo‘ladi, unda mahalliy mutaxassislar ishlaydi. Rossiyada qandaydir tugma bo‘ladi va uni bossa, bu stansiyada nimadir sodir bo‘ladi, degan narsa yo‘q. Ehtimol, Yevropa mamlakatlarining dasturiy ta’minoti ishlatiladi, boshqa ishlab chiqaruvchilarning texnologiyalaridan foydalaniladi. Ha, bosh pudratchi „Rosatom“ bo‘ladi, lekin ular bizni cheklashga urinishmayapti. Biz quramiz va hammasi qanday bo‘lishini hal qilamiz. Bu jarayon bizda to‘liq shaffoflik va ochiqlik bilan kechmoqda. Bizni cheklashga, biror narsaga ko‘ndirishga qandaydir urinishlarni ko‘rmayapmiz. Ularga xavotirlarimizni, fikrlarimizni bildiramiz va bu qabul qilinadi, muhokama etiladi.

AES – olib kelinib, kerak paytda sun’iy yo‘ldosh orqali o‘chirib qo‘yiladigan avtomobil yoki geosiyosiy ta’sir vositasi emas. Bunga qandaydir korxona qurilishi kabi loyiha sifatida qarash kerak”, dedi Ahmadxo‘jayev.

“O‘zatom” rahbarining qo‘shimcha qilishicha, Rossiyadan boshqa mamlakatlar texnologiyalari ham ko‘rib chiqilgan va o‘rganilyapti.

“Hozir amerikaliklar ham kichik modulli reaktorlarni yaratish ustida faol ishlayapti. Ularda juda qiziqarli yechimlar bor. Ammo hali referent stansiyalari yo‘q. Ular Kanadada birinchi kam quvvatli atom elektr stansiyasini qurishni boshladi. Bularning barchasini yaqindan kuzatib borishni boshlaymiz.

Bundan tashqari, biz Amerikaning ma’lum dasturlariga qo‘shilishni va ularning texnologiyalari bilan ishlash bo‘yicha mutaxassislarni tayyorlashni rejalashtiryapmiz. Chunki u yerda ham qiziqarli yechimlar bor. Shunday qilib, atom sanoatimizda ma’lum bir farqni yaratamiz. Bu ham Rossiya, ham Amerika texnologiyalari bo‘ladi. Koreya texnologiyalari ham juda qiziqarli. Bularning barchasi kichik modulli stansiyalardir. Shu boisdan bir mamlakatning ta’siriga tushib qolamiz, degan fikr asossiz”, — dedi u.

Avvalroq O‘zbekistonda atom energetikasi loyihalarini qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish, jumladan, Jizzax viloyatida kichik atom elektr stansiyasini qurish bo‘yicha xalqaro konsorsium tashkil etish rejalashtirilayotgani xabar qilingandi. Prezident Shavkat Mirziyoyevning Fransiyaga tashrifi chog‘ida Assystem, Bureau Veritas va Framatome bilan muzokaralar olib borilgan.