“Derazani ocholmayapmiz” - Oltiariqda kanalizatsiya Farg‘ona kanaliga oqizilyapti

Oltiariq tumani Qapchug‘ay qishlog‘ida joylashgan ko‘p qavatli uylardan chiqadigan kanalizatsiya suvi Farg‘ona kanali ifloslanishiga sabab bo‘lyapti. Badbo‘y hid yaqin atrofda yashovchi aholining salomatligiga ta’sir qilishni boshlagan. Kun.uz muxbiri aholi vakillari va rasmiylar bilan suhbatlashdi.

{Yii::t(}

O'tkazib yuborish 6s

O'tkazib yuborish

“Og‘riqli masala bo‘yicha ko‘p joylarga murojaat qilganmiz, lekin biron tashkilot kelib jiddiy shug‘ullanmadi. O‘rganganlari esa qog‘ozda qolib ketdi.

Bu yerda yoshligimizdan cho‘milib ulg‘aydik. Mana bu iflos bo‘lib ketgan ariqni Oltiariqda bilmagan odam bo‘lmasa kerak. Yoshligimizda bu ariqda cho‘milib, suviga non botirib yegan paytlarimiz bo‘lgan.

Uyda turishning iloji yo‘q. Derazani ochsak, badbo‘y hid uyga kirib ketadi. Yosh bolalarim bor. Bog‘chaga olib ketayotsam, badbo‘y hidni yosh bola ham biladi-da. “Dada, oynani ko‘tarib qo‘ying” deydi. Birovning chiqindi suvini aholi ichiga oqizib yuborish qanchalik to‘g‘ri?! Chiqmagan joyimiz qolmadi. Hech qanday chora ko‘rilmayapti.

Holatni o‘rganish uchun deputatlar, hokimlikdan odamlar keldi, lekin masala hal bo‘lmayapti. Qachondir kanalizatsiya tizimi tashkil qilinib olib ketiladi degan gap bor, lekin ungacha chidab bo‘lmaydi-ku”, deydi Azizjon Qodirjonov.

Badbo‘y hid qishda ham bilinadi

“Mana shu domlar qurilib, bitgandan keyin, kanalizatsiya hidi chiqishni boshladi. Bu yerda mana qancha aholi bor. Kanalga yaqin hududda tuman yuqumli kasalliklar shifoxonasi bor. Kasalxonaga kelganlar ancha-munchasi davo topib, hididan yana qo‘shimcha kasallik orttirib ketyapti o‘sha yoqqa qarab shabadasi urganligi uchun.

Kanalizatsiya, badbo‘y hid atrofga qarab ketyapti. Bundan tashqari, domning chiqindi suvi kanalga tushyapti. Bu kanalda suv bir haftada ikki kun, uch kun keladi. Ungacha baribir bu yerda dimlanib, yana ham konsentratsiyasi oshib, mikroblar, boshqa narsalar ham chiqyapti. Buning orqasidan yana qancha-qancha kasallik tarqayapti. Badbo‘y hid hatto qishda ham bilinadi”, deydi Shavkat Muxtorov.

Xalqaro tashkilot pul ajratishi kutilyapti

Oltiariq tumani suv ta’minoti korxonasi muhandisi Ilyos Jalilov bu borada izoh berdi.

“Haqiqatan ham ko‘rib turganingiz – kanalga oqayotgan domlarning kanalizatsiya suvi. Lekin u maxsus tozalov inshootida tozalanib, keyin kanalga tushyapti.

Tumanimizda kanalizatsiya tarmog‘i mavjud emas. Jahon taraqqiyot banki tomonidan mablag‘ ajratilyapti. Loyihalari tayyor bo‘ldi. Pul ajratilgandan keyin eng avvalo mana shu ko‘p qavatli uy kanalizatsiya tarmog‘iga ulanadi”, deydi mas’ul.

Rahbar jarimaga tortilgan

Oltiariq tumani Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi bo‘linmasi mudiri Zokirjon Turdimatovning izohi quyidagicha bo‘ldi:

“Dom kanalizatsiya suvining kanalga oqizilishi mumkin emas. Tozalash inshootining jarayonlari bor. Mexanik, kimyoviy, biologik tozalovlardan o‘tib, oxiri zararsizlantirish bo‘lgandan keyin, kanalga tushsa bo‘laveradi.

Lekin ayni biz ko‘rib turgan holatda mumkin emas. Chunki chiqindi suvi yaxshi tozalanmayapti. Tozalovdan to‘liq o‘tmayapti. Hech qanday ichida jarayon to‘liq bo‘lmayapti, tozalanmayapti. Bu bo‘yicha bo‘limimizga ko‘plab murojaatlar tushgan. O‘rganyapmiz. Vakolat doiramizda tuman suv ta’minoti rahbari jarimaga ham tortilgan. Hokimiyatga, ekologiyaga xatlar chiqarganmiz”.

Ekologiya organi ishni sudga oshirgan

Yana bir suhbatdoshimiz Oltiariq tumani ekologiya bo‘limi boshlig‘i Davronbek Ne’matov bo‘ldi.

“Holat bo‘yicha avval ham fuqarolardan murojaat kelib tushgan. Hududda ekologik nazorat o‘rnatilgan. 15 kunlik tekshiriv o‘tkazilgan. Holat bo‘yicha bir qator kamchiliklar aniqlangan.

Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 72- va 96-moddalari birinchi qismlari bilan suvoqova rahbarini sud organlariga chiqarganmiz. Hozirda sud jarayoni davom etyapti. Laboratoriya tahlil natijalariga ko‘ra, bu yerda tabiatga yetkazilgan zarar holatlari aniqlangan. Bu bo‘yicha sudning yakuniy qarori bilan ma’muriy bayonnoma, ma’muriy qaror rasmiylashtiriladi.

Chiqindi suvidan ekinlarni sug‘orish maqsadida foydalansa bo‘ladi. Lekin hozirgi holatda me’yoriy hujjati, ekologik ekspertiza, Vazirlar Mahkamasining 541-sonli qaroriga asosan ekologik ekspertiza xulosasi olinmagani, me’yoriy hujjati yo‘qligi sababli sud organlariga bayonnoma rasmiylashtirib chiqarganmiz.

Viloyatimizdan laboratoriya xodimlari kelib o‘lchaganda ham, me’yordan ortiq chiqarib yuborayotgani sababli zarar hisoblangan”, deydi ekologiya bo‘limi boshlig‘i.

Kun.uz holatni kuzatishda davom etadi.

Sarvar Ziyoyev,
Sardor Mamirov,
Kun.uz