«Ular bizga rahmat aytishi kerak» – Rubio Karib dengizidagi zarbalar borasida Yevropaning tanqidiga javob berdi

12 noyabr kuni AQSh davlat kotibi Marko Rubio Kanadaning Niagara mintaqasida bo‘lib o‘tgan «Katta Yettilik» – G7 tashqi ishlar vazirlari yig‘ilishida qatnashdi. Muzokaralar asosan Ukraina va G‘azodagi urushlarga qaratilgan bo‘lsa-da, ayrim ishtirokchi mamlakatlar – giyohvand moddalar tashiyotgani aytilayotgan qayiqlarga qarshi AQSh zarbalari yuzasidan xavotir bildirgan.

Reutersʼning yozishicha, Fransiya tashqi ishlar vaziri Jan-Noel Barro seshanba kuni yig‘ilish boshida bu zarbalar «xalqaro huquqni buzadi» va Fransiyaning mintaqadagi hududlari uchun tashvish uyg‘otadi, degan.

G7 tadbiri davomida NBC Newsʼga bergan intervyusida Yevropa Ittifoqining bosh diplomati Kaya Kallas ham AQShning zarbalari hech qanday huquqiy asoslarga ega emasligini aytib, bu masalani hamkasb vazirlar bilan muhokama qilganini ma’lum qildi. U, shuningdek, giyohvand moddalar kontrabandasi jiddiy muammo ekanini, shu boradagi xalqaro huquq qayta ko‘rib chiqilishi lozimligini qo‘shimcha qildi.

New York Times'ning yozishicha, tadbirning rasmiy mezboni, Kanada tashqi ishlar vaziri Anita Anand mamlakati AQShga giyohvandlikka qarshi choralar masalasida yordam berganini, biroq Lotin Amerikasi suvlaridagi amerikaliklarning harakatlariga «aloqasi yo‘q»ligini aytdi.

U, shuningdek, zarbalar xalqaro huquqni buzgan-buzmaganini baholashdan tiyildi va buni «AQSh rasmiylari vakolatiga kiradigan masala» ekanini bildirdi.

Shu bilan birga, G7 vazirlari o‘z bayonotida «noqonuniy giyohvand moddalar savdosiga qarshi dengiz portlari va yo‘llarini himoya qilish borasida hamkorlikni kuchaytirish»ga bo‘lgan umumiy majburiyatni qayta tasdiqladi. Lekin Lotin Amerikasi suvlarida AQShning kuchaytirilgan harbiy kampaniyasini alohida tilga olmadi.

Rubio nima dedi?

Kanadadan ketishidan avval jurnalistlar bilan gaplashgan AQSh Davlat kotibi Marko Rubio G7 yig‘ilishi davomida hech kim bu operatsiyalar mavzusini ko‘tarmaganini aytdi.

Biroq uning o‘zi «narko-terrorizm» vakillari deb atagan nishonlarga berilgan zarbalarni himoya qildi. Uning aytishicha, giyohvand moddalar Venesuela orqali Yevropaga ham jo‘natiladi.

«Bu yerda asosiy jihat shuki, prezident AQShning milliy manfaatlari va milliy xavfsizligini himoya qiladi. Ularni [manfaatlarni – tahr.] bu terroristik tashkilotlar tahdid ostiga qo‘yayotgan bir paytda. AQSh harbiylari nishonga olayotgan ko‘plab giyohvand modda yuklari oxir-oqibat Yevropaga yo‘l oladi, «shunday ekan, balki ular bizga rahmat aytishlari kerakdir», dedi Rubio.

“I don’t think the European Union gets to determine what international law is. What they certainly don’t get to determine is how the United States defends its national security. The United States is under attack from organized criminal narco-terroriss in our hemisphere and… pic.twitter.com/vQDDUH2PNb

— Department of State (@StateDept) November 13, 2025

«Men Yevropa Ittifoqi xalqaro huquq nima ekanini belgilaydi, deb o‘ylamayman. Ular, albatta, AQSh o‘z milliy xavfsizligini qanday himoya qilishini belgilab bera olmaydi», — deya qo‘shimcha qildi AQSh bosh diplomati.

Avvalroq AQSh OAVlari zarbalarga doir xavotirlar sabab Buyuk Britaniya giyohvand moddalar kontrabandasiga oid razvedka ma’lumotlari almashinuvini to‘xtatganini xabar bergan edi. Rubio ushbu xabarni «soxta hikoya» deb atadi va AQShning Buyuk Britaniya bilan hamkorligi juda mustahkamligini aytdi.

«Biz qilayotgan ishimizda hech narsa o‘zgarmagan yoki hech qanday tarzda xalaqit bermagan. Biz qilayotgan ishimizda hech kimdan yordam so‘raganimiz ham yo‘q», dedi Rubio.

Venesuela qayiqlariga zarbalar

AQSh harbiylari so‘nggi oylarda Karib dengizida va Tinch okeani qirg‘oqlari yaqinida «giyohvand moddalar tashishda gumon qilingan» kemalarga kamida 19 marta zarba bergan, buning oqibatida kamida 76 kishi halok bo‘lgan.

Tramp ma’muriyati bir nechta narko-kartellarni terroristik guruhlar sifatida belgilagan. Bu esa AQSh ma’muriyatiga ularning a’zolarini o‘ldirishga huquqiy vakolat beradi, deya hisoblaydi. Ammo ayrim huquqshunoslar bunga qo‘shilmaydi, bunday o‘limga olib keluvchi hujumlarni sudsiz qatl deb hisoblaydi.

Qo‘shma Shtatlar o‘z harakatlarini BMT Nizomining 51-moddasiga muvofiq, deb hisoblaydi. Mazkur modda davlatlar qurolli hujumga qarshi o‘zini himoya qilish chorasini ko‘rganida, BMT Xavfsizlik Kengashini darhol xabardor etishni talab qiladi.

O‘tgan oy mustaqil BMT ekspertlari guruhi AQShning zarbalarga doir asoslantirishini tan olgandi. Shunga qaramay «bunday ayblovlar isbotlangan taqdirda ham, xalqaro suvlar hududida yetarli huquqiy asos bo‘lmasdan o‘lim kuchidan foydalanish dengiz huquqining xalqaro normalarini buzadi va sudsiz qatlga teng bo‘ladi», degan.

Kolumbiya prezidenti Gustavo Petro Kolumbiya jamoat xavfsizligi kuchlariga — qayiqlarga hujumni to‘xtatilmaguncha AQSh razvedka idoralari bilan ma’lumotlar almashinuvini to‘xtatishni buyurdi.

11 noyabr kuni AQShning dunyodagi eng yirik «USS Gerald R. Ford» aviatashuvchisi boshchiligidagi zarbdor kemalar guruhi Karib dengiziga yetib keldi. Bungacha AQSh hukumati Venesuela yaqiniga katta miqdordagi harbiy kuchlarni jo‘natgan edi: qo‘shni Puerto-Rikoda 10 ta F-35 qiruvchi samolyoti joylashtirilgan, mintaqada allaqachon atom suvosti kemasi va sakkizta harbiy kema mavjud: uchta eskadra minatashuvchisi, kreyser, sohil qo‘riqlash kemasi hamda uchta desant tushiruvchi kema.

AQSh prezidenti Donald Tramp buni Venesueladan giyohvand moddalar savdosiga qarshi kurash doirasida amalga oshirayotganini aytgan.

Venesuela yetakchisi Nikolas Maduro va rahbariyatning boshqa vakillari AQSh ularni hokimiyatdan chetlatish maqsadida sun’iy ravishda inqiroz yaratayotganini da’vo qilmoqda.