“Qo‘llab-quvvatlovsiz bu tadbirni o‘tkazish imkonsiz edi” – mutaxassislar Luvrdagi ko‘rgazma haqida

23-24 noyabr kunlari Parijdagi Luvr muzeyida va Arab dunyosi institutida O‘zbekistonning ilk ekspozitsiyalari ochilishi bo‘lib o‘tdi. Bir necha kun ichida ko‘plab odamlarni jalb eta olgan ushbu ko‘rgazma haqida tashkilotchilar ilk taassurotlari bilan bo‘lishishdi.

Xususan, 2009 yilda Buxoroda o‘tkazilgan arxeologik qidiruv ishlarida rahbar bo‘lgan va ayni vaqtda Luvrdagi “O‘zbekiston vohalari mo‘jizalari. Karvon yo‘llari chorrahasida” nomli ko‘rgazmaga kuratorlik qilayotgan arxeolog va ilmiy tadqiqotchi Rokko Rante ham fikr bildirib, bunda Saida Mirziyoyevaning yordami katta rol o‘ynaganini aytgan.

“Uning yordami bilan eksponatlar Luvr muzeyidan joy egalladi. Bu juda muhim, chunki nodir namunalarsiz ko‘rgazma bugungidek muvaffaqiyatga erisha olmasdi. Buning uchun Mirziyoyevaga yana bir bor tashakkur deyman.

Arxeolog olim sifatida barcha eksponatlarning ajoyibligini ayta olaman. Lekin ular orasida 2-3 ta juda ahamiyatli bo‘lgan san’at durdonalari bor. Masalan, Dalvarzintepadan topilgan haykallar, Varaxsha, Afrosiyob suratlari va ayni vaqt ortimda turgan namunalar ham juda noyob va qiziqarlidir. Kofirqal’adan keltirilgan yodgorliklarning barchasini ko‘rgazmaning bezagi deb ayta olamiz. Biz ular orqali tashrif buyuruvchilarga O‘zbekistonning Kushonlar, Amir Temur hamda Temuriylar davriga oid tarix, balki butun mamlakat o‘tmishidan hikoya qilishimiz mumkin. Men bu loyiha ustida ishlagan barcha arxeologlarga, eksponatlarni konservatsiya qilishda qatnashgan mutaxassislarga ham tashakkurimni bildiraman. Ularning mehnati sabab bu tadbirni o‘tkaza oldik”.

Shuningdek, Arab dunyosi instituti prezidenti Jak Lang “Samarqandga yo‘l. Ipak va oltin mo‘jizalari” ko‘rgazmasi haqida shunday deydi:

 “Saida Mirziyoyeva va O‘zbekiston hukumatining qo‘llab-quvvatlovisiz bu tadbirni o‘tkazish imkonsiz edi. Saida Mirziyoyeva san’at sohasida o‘ziga xos tajribaga ega. Ikkita davlat prezidentining ko‘rgazmaga tashrif buyurishi keluvchilarning qiziqishini yanada oshirdi.

Ko‘rgazma bizga sharqning uzoq tarixi bilan tanishish imkoniyatini beradi. Bu mo‘jizani kashf qilishimizda Saida Mirziyoyevaning hissasi katta”.

Mazkur ko‘rgazma O‘zbekistonning 9 ta muzeyidagi 300 dan ortiq eksponatlarni o‘z ichiga olgan va unda o‘zbek amaliy san’at buyumlari: milliy to‘qimachilik namunalari, milliy liboslar, bosh kiyimlar, XIX –XX asr o‘rtalariga oid bezaklar taqdim etilyapti. Ko‘rgazma kuratori Yaffa Assulin tadbirni kuzatar ekan, uning muvaffaqiyatli o‘tishida O‘zbekistonning o‘rni ahamiyatli ekanligini aytgan.

“Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi va bu ko‘rgazmaning asosiy tashabbuskori – Saida Mirziyoyevadir.

Mana shu yordam va qo‘llab-quvvatlov bilan qo‘limdan kelgan barcha ishni qila oldim. Fursatdan foydalanib, O‘zbekistonning barcha muzey xodimlari, jamg‘arma vakillariga rahmat aytmoqchiman. Va asosiy minnatdorlik O‘zbekiston xalqigadir. Taassurotlarimni boshqalar bilan ham ulasha olganim – men uchun sovg‘a bo‘ldi. Bundan juda xursandman”.

Eslatib o‘tamiz, Luvrdagi “O‘zbekiston vohalari mo‘jizalari. Karvon yo‘llari chorrahasida” nomli ko‘rgazma Buyuk Ipak yo‘li tarixi haqida hikoya qilib, ikki ming yildan ortiq davrlarni qamrab olgan. Unda 168 ta muzey eksponati, xususan, O‘zbekistonning 13 ta muzeyidan 137 ta, dunyoning yetakchi muzeylaridan 31 ta eng qimmatli eksponatlar taqdim etilgan. Ularning aksariyati birinchi marta namoyish etilmoqda. Ekspozitsiya 2023 yilning 6 martigacha o‘z ishini davom ettiradi.