Bemorlarning aniq hisobi yo‘q – Toshkent viloyati bog‘chalarida bolalar ommaviy zaharlandi

Oqqo‘rg‘on, Piskent, Bo‘ka va Quyi Chirchiq tumanlaridagi davlat bog‘chalarida yuzlab bolalar zaharlangan. Rasmiylar bu borada aniq ma’lumotni bermayotgan vaqtda manbalar zaharlanganlar mingdan oshganini aytmoqda. Kasalxonalarga sig‘magan bolalar qo‘shni tuman kasalxonalariga yo‘naltirilyapti. Bemor bolalarda dard isitma, ko‘ngil aynishi, qon aralash ich ketishi bilan kechmoqda. Kun.uz muxbiri Piskent va Oqqo‘rg‘on tumanlarida bo‘lib tafsilotlarni o‘rganishga urindi.

{Yii::t(}

O'tkazib yuborish 6s

O'tkazib yuborish

“Buguni bilan 10 marta ichi ketdi” – Piskentdagi holat

Ijtimoiy tarmoqlarda Piskent hamda Bo‘ka tumanlarida bog‘cha bolalari ovqatdan zaharlanib, shifoxonaga tushib qolganiga oid video va rasmlar tarqalgach, Kun.uz muxbiri dastlab Piskent tumani tibbiyot birlashmasida bo‘lib, bolalarning ota-onalari bilan suhbatlashishga harakat qildi.

Aksariyat onalar farzandida isitma, ich ketishi, qayt qilish holatlari kuzatilganini, bu bog‘chadan qaytgach yuzaga kelganini aytdi. Quyida suhbatdan ayrimlari keltiriladi.

“Kecha [24 sentabr kuni] bog‘chaga jo‘natdik, ertalab nonushtasini qilgan, tushda ovqatini yemabdi, mazasi bo‘lmay boshlabdi. Keyin uxlabdi, uyqudan turganidan keyin issig‘i chiqib, boshi og‘rib yig‘labdi. So‘ng bog‘cha opasi telefon qilib: “shunaqa mazasi bo‘lmayapti, olib ketinglar” deb aytdi. Keyin borib olib keldik, uyga kelgach issig‘i baland, boshida og‘rig‘i bor edi, ichi ketdi.

Issig‘i tushishi rosa qiyin bo‘ldi. Uyda o‘zimiz isitma tushiradigan dori berdik. Issig‘i tushmadi, ichi ketaverdi, keyin bu yerga shifoxonaga olib keldik. Birinchi yordamlarni ko‘rsatishdi, tonggi 3 larga yaqin issig‘i tushdi. Hozir sal yaxshi, ishtahasi ochilib, kuch-quvvatga kirib qoldi.

Bir kun oldin faqat kefir bilan pirog yegan, ertasi kuni tuxumli omlet yedim dedi, shu bilan obedda ovqat yemagan. Nimadan ekani aniqmas hali”, – deydi tumanning 6-bog‘chasiga farzandini bergan ona.

“[24 sentabr kuni] soat 16:00 larda telefon qilishdi, ko‘chada ish bilan qaytayotgandim, bordim, keyin [qizimni] olib qaytsam, isitmalagan. Isitma bilan uyga qaytdik. Bolamning o‘zidan so‘rasam, u ham kefir bilan ozgina bulochkami yegan ekan, shuni orqasidan deb o‘yladik. Hozircha aniq tashxis qo‘yilmadi.

Uyga bordik, ozgina qayt qildi, kechqurun isitmasi tushmadi, biz ham tabletka berdik. Keyin kechqurun qarasak, bo‘lmaydigan, olib keldik. Hamma qatori kelsak, ko‘pchilik zaharlangan shekilli”, – deydi otalardan biri.

“Ertalab uydan yaxshi holatda 3-bog‘chaga chiqib ketgan. Soat 16:00 da bolani olayotganimizda issig‘i chiqqan, men uydan kelsam, bolaning isitmasi 39 daraja. Keyin o‘zim “svecha” qo‘ydim, men tomog‘i og‘riyapti deb o‘yladim. Keyin qayt qildi, keyin ichi ketdi. Keyin hamshiramiz telefon qildi, o‘g‘limni ahvolini so‘radi. Shunaqa bo‘lyapti dedim, bolada zaharlanish boshlangan, tez shoshilinchga olib kelishimni so‘radi, olib kelsam shunaqa. Kechquruni bilan 39 daraja bo‘ldi, buguni bilan 10 marta ichi ketdi.

Bola zaharlangan, bular ertalab sut bilan tuxumli omlet bergan deyishyapti. Shuni o‘g‘lim ozgina ichdim, achchiqroq edi deyapti. [O‘g‘lim sutli mahsulotlarni] yaxshi qabul qiladi, hammasini ichadi, kashalarni ham yaxshi ko‘radi. 4 nafar farzandim ham davlat bog‘chasiga borgan bo‘lsa, bunday narsa bo‘lmagan. Mana 4-farzandimda shuni ko‘rdim”, – deydi yana bir ona.

Piskent tumani sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi bo‘limi boshlig‘i Mohira Ubayxonovaning aytishicha, Piskentda jami 23 ta davlat bog‘chasi bo‘lsa, 24 sentabr kechasida shuning 15 tasidan bolalar qayt qilish va ich ketish simptomlari bilan shifoxonaga yotqizilgan. Ularning soni 100 nafardan ziyod.

“Biz zudlik bilan laboratoriya, ishchi guruhlarni shay qilib, sanitar-epidemiologik surishtiruv ishlarini boshladik. Har bir bog‘chada [ovqat] autsorser tomonidan ta’minlanadi, har bir bog‘cha hamshirasi, oshxonasi tomonidan sutkalik ovqat sinamalari olib qolinadi. Ovqat sinamalarini nazoratga oldik, o‘rnatilgan tartibda tekshirish jarayonlarini boshladik.

Barcha murojaat qilgan bolalarga birinchi yordam berish ishlari olib borilmoqda. Murojaatlar kamaydi, yaxshilanish holatlariga o‘tib bormoqda”, – dedi u.

Sanepid xodimining qo‘shimcha qilishicha, bolalardagi simptomlar ovqatdan zaharlanish bo‘lib chiqishi ham mumkin. Yanayam 3 kundan 5 kungacha laboratoriya tahlillarining natijasi chiqsa, vaziyat oydinlashishi ta’kidlandi.

“Nabiramning ichi qonga o‘xshab o‘tyapti” – Oqqo‘rg‘ondagi holat

Piskent tumanidan keyin Kun.uz Oqqo‘rg‘on tibbiyot birlashmasida ham bo‘lib, vaziyatni o‘rganishga urindi. Ammo holatni surishtirishda bir qancha to‘sqinliklar yuzaga keldi.

Biroz tortishuvlardan so‘ng jamoa bilan tibbiyot birlashmasining yuqumli kasalliklar bo‘limini topishga muvaffaq bo‘ldik. Joyda tuman hokimi To‘ra Bobolov hamda bir qancha mas’ullarga ko‘zimiz tushdi.

Ularning ma’lumotiga ko‘ra, Oqqo‘rg‘onda jami 20 ta davlat MTT mavjud, unda 3 mingga yaqin bola tarbiyalanadi. Bir sutka bo‘lmasidan shifoxonaga 210 ga yaqin murojaat bilan ota-onalar o‘z farzandlarini olib kelishgani aytildi.

“Kecha [24 sentabr] kechasi 5 ta bog‘chadan murojaat qilishdi, soat 22:00 larda o‘tkir diareya bilan boshlandi. Lekin og‘ir bemorlar yo‘q, ovqatdan zaharlanish deb bo‘lmaydi bu holatni, chunki buni laboratoriya tahlillari aytadi. Barcha mahsulotlardan sanepid qo‘mitaning laboratoriyasiga analizlar olindi, bolalarning hammasi malakali mutaxassislar nazoratida. Og‘ir bemorlarimiz qayd etilmadi. Holatlari qoniqarlilariga uylariga javob berilyapti. Palatada 64 nafar bola yotibdi. Ularning hammasida holat qoniqarli, kechgacha javob beriladi”, – dedi Oqqo‘rg‘on tumani sanepid bo‘limi boshlig‘i Zuhra Dostonova.

Qayd etilishicha, yuqumli kasalliklar bo‘limi binosi 82 nafarga mo‘ljallangan bo‘lib, hozir to‘liq quvvatda ishlamoqda, ayrim ota-onalar farzandlarini boshqa shifoxonaga olib ketishga majbur bo‘lgan. Rasmiylar bu holatni ambulator tartibda davolanishdagi bemorlar ham shu bo‘limda qolgani bilan izohlashdi.

Jamoa bilan vaziyatni ichkariga kirib o‘rganishga urindik, ammo rasmiylarning qarshiligi sabab buning imkoni bo‘lmadi. Ota-onalarga ko‘ra, bolalarning holati stabil emas, ular bundan qattiq xavotirda.

“Tinimsiz ichi o‘tib yotibdi. Zaharlanish deyishyapti. Men boshida tomog‘imi deb o‘yladim, keyin qo‘shnilar zaharlanish bo‘lganini aytishdi. Mana endi shifoxonama-shifoxona yuribmiz endi, kechadan beri yuguramiz”, – deydi onalardan biri.

“Soat 17:00 larda nabiram bog‘chadan keldi. Kefir ichibdi, keyin ichim-ichim dedi. Keyin qaynoq suv berdim, u qildim, bu qildim, [tungi] soat 2 da harorati 38-40 darajaga chiqib ketdi. Qayt qildi, shunaqa qilib infeksionniyga chopib keldik. Hech kimning bolasi bunday vaziyatga tushmasin ekan, o‘zim nima qilishni bilmay qoldim. [Nabiram kefirni] 1-bog‘chada ichgan.

O‘ziga keldi, harorati tushdi, Xudoga shukr. Lekin o‘sha kefirni tekshiradigan SES xodimlaridan xafa bo‘ldim. [Mahsulotning] har kungi holatini tekshirmaydimi, hozir hamma yerda trevoga bo‘lib yotibdi”, – deydi buvilardan biri.

“Ichi o‘tdi, oyoqlari ishlamay qoldi, tuni bilan bola bilan olishib rosa qiynaldik. Keyin ertalab o‘g‘limga dorixonadan dori olib kelishini aytsam, dorixonadagilar zaharlanganini aytib, shu yerga jo‘natishdi. Shu yerga qarab keldik. Isitmasi endi tushdi, shundayam sal ichi ketib turibdi. Endi bu holatga kelish rosa qiyin-da, ayniqsa buvilar uchun. Shunga qiynaldik”, – deydi yana bir buvi.

“Shaxsan men xavotir olyapman, [nabiramning] ichi qonga o‘xshab o‘tyapti. Qizim ham hozir stressda. Bog‘cha bilan gaplashdik, biz javob bermaymiz deyishdi, tadbirkorlarga berilgan ekan, mahsulotlarni ular olib kelarkan, olib kelinganini pishirishar ekan”, – dedi 6-bog‘cha tarbiyalanuvchisining buvisi.

Nechta bola zaharlangani hanuz ochiqlanmadi

Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi qo‘mitasining Kun.uz'ga ma’lum qilishicha, hozirda bog‘chalarning oshxonalari ko‘zdan kechirilib, bolalar sutkalik iste’mol qilgan taomlardan olingan namunalar laboratoriyalarda tekshirilmoqda. Viloyat boshqarmasi vakillari qo‘mitaga tafsilotlarni hali bermagan.

Bolalar ombudsmaniga ko‘ra, holat yuzasidan 25 sentabr kuni Toshkent viloyati IIBB huzuridagi tergov boshqarmasi tomonidan JKning 257-1-moddasi 1-qismi bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, dastlabki tergov harakatlari o‘tkazilmoqda.

Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligining dastlabki xabarida zaharlanish Piskent va Bo‘ka tumanlaridagi bog‘chalarda kuzatilgani, bunga Oqqo‘rg‘on tumanidagi sexlarning birida ishlab chiqarilgan kefir sabab bo‘lgan bo‘lishi mumkinligi aytilgandi.

Keyinroq vazir boshchiligida o‘tgan tekshiruvlarda Quyi Chirchiqdan 12 nafar, Oqqo‘rg‘on tumanidan 97 nafari – jami 109 nafar bola kasalxonaga yotqizilgani ma’lum bo‘ldi.

Piskent va Bo‘ka tumanlaridagisi esa ochiqlanmagan. Ta’kidlanishicha, u yerdagi tarbiyalanuvchilar ko‘rikdan o‘tkazilmoqda, «hozirgacha bolalar sog‘lig‘iga jiddiy xavf soladigan holatlar aniqlanmagan».

Hozirda Toshkent viloyatining nechta tumanida qancha bola bilan shunday zaharlanish bo‘lgani ma’lum emas, hech bir rasmiy bu borada aniq raqamlarni ochiqlaganicha yo‘q. Tahririyatning manbalariga ko‘ra, Piskent, Bo‘ka, Oqqo‘rg‘on hamda Quyi Chirchiqda zaharlanganlar soni mingdan oshgan.

Ma’lumot uchun, Toshkent viloyatidagi barcha davlat bog‘chalarini ovqatlantirishga mas’ul autsorserlar shu yil avgust oyida o‘tgan tender asosida yangilangan. Shunga muvofiq, Piskentga Governess Business MChJ, Oqqo‘rg‘on hamda Quyi Chirchiqqa Nishon Invest MChJ, Bo‘kaga esa Innavation-Outsourcing-service MChJ mas’ul qilingan.

Kun.uz bundan avvalroq Samarqand viloyatidagi autsorserlar tomonidan bog‘chalarga hidlangan go‘sht tarqatilgani, keyinroq esa autsorsing tizimida korrupsion elementlarning ehtimoliy aralashuvi borligi haqida ko‘rsatuvlar tayyorlagandi. Bu ikki keysda ham na Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi, na huquq-tartibot idoralari rasmiy munosabat bildirishmagandi.